(CAO) Hôm 18-11, Reuters đưa tin các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị cấp cao APEC lần thứ 26 tại Papua New Guinea (PNG) đã không thể ra được tuyên bố chung bế mạc mà chỉ có tuyên bố chủ tịch của PNG do bất đồng sâu sắc giữa Mỹ và Trung Quốc quanh các vấn đề thương mại và đầu tư.
Thủ tướng PNG - Peter O’Neill trong cuộc họp báo bế mạc cho biết nguyên nhân không đạt được đồng thuận: “Bạn biết đó, hai gã khổng lồ khi ở chung một căn phòng”.
Một trong các vấn đề chính cản trở sự đồng thuận, được O’Neill cho biết: “Tổ chức thương mại thế giới (WTO) và bất đồng quanh việc cải tổ tổ chức này”. Bất đồng này ảnh hưởng đến phiên họp APEC, mặc dù theo thủ tướng PNG: “APEC không có điều lệ nào đối với Tổ chức Thương mại Thế giới, đó là một thực tế. Những vấn đề đó có thể được trình lên WTO”.
Tranh giành ảnh hưởng giữa Mỹ - Trung tại khu vực cũng lộ rõ ở PNG khi Mỹ và các đồng minh thúc đẩy dự án hỗ trở kinh phí phát triển hạ tầng điện và các dự án phát triển Internet tại PNG trị giá 1,7 tỷ USD để đối trọng lại dự án “Vành đai, con đường” của Trung Quốc, hiện cũng đang lôi kéo PNG tham dự.
Các lãnh đạo cấp cao của các nền kinh tế APEC tại hội nghị ở PNG - Ảnh: Reuters
Ngay tại APEC, bất đồng lên đến đỉnh điểm khi Phó tổng thống Mỹ Mike Pence chỉ trích dự án “Vành đai, con đường” của Trung Quốc: “Họ bắt đầu chìa tay giao dịch, với các sắc thuế và hạn ngạch để buộc đối tác chuyển giao công nghệ, đánh cắp sở hữu trí tuệ. Ngoài ra còn có những quan ngại về tự do hàng hải trên biển, nhân quyền bị xâm phạm”.
Trong khi chính quyền tổng thống Mỹ Donald Trump theo đuổi chủ nghĩa bảo hộ với chính sách “Nước Mỹ trên hết” thì theo tiết lộ của Ngoại trưởng PNG Rimbink Pato cho Reuters biết là trong tuyên bố chung bế mạc, hệ thống thương mại đa phương là điểm trọng yếu được đề cập. Có thể vì điều này cũng làm nảy sinh bất đồng.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại APEC hôm 17-11 đã không ngần ngại chỉ trích Mỹ khi lên án: “Chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa đơn phương đang phủ bóng lên tăng trưởng toàn cầu.
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence (trái) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bất đồng sâu sắc tại APEC - Ảnh: wicnews.com
Lịch sử đã chứng minh rằng khi xảy ra đối đầu, dù thông qua hình thức chiến tranh lạnh, chiến tranh nóng hay chiến tranh thương mại, không ai là bên thắng cuộc. Không có vấn đề nào là không thể giải quyết qua đàm phán” .
Mỹ - Trung đang xảy ra cuộc chiến thương mại khi hai bên liên tục áp thuế lên các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nhau.