Hỏi: Anh tôi bị ông A đánh gây thương tích nặng, tòa án xử ông A đi tù và bồi thường chi phí điều trị hơn 100 triệu đồng. Hoàn cảnh gia đình tôi khó khăn, cần tiền chữa bệnh cho anh nhưng bên ông A không thi hành án (THA), nói đi tù thì không trả tiền. Xin hỏi gia đình tôi cần làm gì để lấy được tiền bồi thường? (Lê Thị Thúy, Quận 8).
Trả lời: Trong vụ án hình sự, đi tù và bồi thường thiệt hại là hai trách nhiệm riêng biệt của người phạm tội. Dù đi tù thì người phạm tội vẫn phải thực hiện việc bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự.
Khi nhận được yêu cầu, cơ quan THA sẽ thực hiện việc xác minh điều kiện THA. Nội dung xác minh nhằm xem xét người phạm tội có tài sản hay có nguồn thu nhập hay không. Người phải THA phải kê khai trung thực, cung cấp đầy đủ thông tin về tài sản, thu nhập, điều kiện THA với cơ quan THA dân sự và phải chịu trách nhiệm về việc kê khai của mình.
Sau khi xác minh, nếu cơ quan THA nhận thấy người phạm tội còn tài sản khác và không tự nguyện bồi thường thì có thể áp dụng một trong các biện pháp cưỡng chế sau đây:
1. Khấu trừ tiền trong tài khoản; thu hồi, xử lý tiền, giấy tờ có giá của người phải THA.
2. Trừ vào thu nhập của người phải THA.
3. Kê biên, xử lý tài sản của người phải THA, kể cả tài sản đang do người thứ ba giữ.
4. Khai thác tài sản của người phải THA.
5. Buộc chuyển giao vật, chuyển giao quyền tài sản, giấy tờ.
6. Buộc người phải THA thực hiện hoặc không được thực hiện công việc nhất định.
Trường hợp người phạm tội không còn tài sản nào khác, cũng không thể khai thác được tài sản của họ thì chấp hành viên sẽ tiến hành xác minh điều kiện THA ít nhất 6 tháng một lần, nếu thời hạn đi tù còn từ 2 năm trở lên thì 1 năm xác minh 1 lần. Sau hai lần xác minh mà vẫn chưa có điều kiện THA thì cơ quan THA dân sự phải thông báo bằng văn bản cho người được THA về kết quả xác minh. Việc xác minh tiếp tục được tiến hành khi có thông tin mới về điều kiện THA của người phải THA.
Đối với người đang đi tù, nếu muốn được xem xét giảm án thì phải bồi thường một phần cho bị hại. Sau khi đi tù xong, nếu muốn được xóa án tích thì phải bồi thường hết cho bị hại. Như vậy nếu người chấp hành án tiến hành bồi thường, khắc phục hậu quả thì có thể được xem xét giảm án để ra tù sớm, thời gian xóa án tích đúng theo quy định. Nếu không bồi thường thì sẽ không được xem xét giảm án, thời gian xóa án tích bị ảnh hưởng.