(CATP) Mặc dù chưa nhận được tiền đền bù hợp lý và chính sách hỗ trợ tái định cư (TĐC) từ Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB), nhưng hơn 6 năm qua, hàng trăm hộ dân ấp 4, xã Bình Tâm, TP.Tân An, tỉnh Long An vẫn chấp nhận bàn giao mặt bằng 16,5m chiều ngang mỗi bên đường cho Ban BTGPMB để thực hiện Dự án (DA) đường Vành đai TP.Tân An, với kỳ vọng về tương lai tươi sáng đang chờ đón.
Nhưng bất ngờ, UBND TP.Tân An và Ban BTGPMB lại ra quyết định (QĐ) lấy thêm mỗi bên đường 20m làm phân khu chức năng để bán đấu giá (ĐG), bất chấp sự phản đối quyết liệt của người dân địa phương...
Từ sự nhập nhằng khó hiểu...
Đại diện các hộ dân, chị Hà Thị Thu Thủy bức xúc trình bày: "Đầu năm 2017 khi thông báo triển khai DA, UBND TP.Tân An không hề đề cập đến việc thu hồi thêm 20m ở mỗi bên đường, nhưng lúc cắm cọc kê biên thì họ vẫn tính phần diện tích thu hồi thêm này. Sau nhiều lần họp đối thoại với dân, Công văn (CV) 2562 ngày 24-10-2017 của UBND TP.Tân An nêu rõ: "Phần đất thu hồi 20m ven đường mỗi bên là để thực hiện quy hoạch khu chức năng...". Và ngày 28-3-2019, tại cuộc họp đối thoại giải quyết khiếu nại của người dân xã Bình Tâm, ông Lê Công Đỉnh - nguyên Chủ tịch UBND TP.Tân An - cam kết không có việc chính quyền địa phương bán phần đất 20m ven đường Vành đai...
Tuy nhiên, qua tìm hiểu, chúng tôi khẳng định việc UBND TP.Tân An lấy đất của dân để bán ĐG là có cơ sở. Bằng chứng là tại Văn bản (VB) 2175 ngày 16-8-2018 do ông Lê Công Đỉnh ký có ghi "Trung tâm phát triển quỹ đất thực hiện tạo quỹ đất sạch, thực hiện bán đấu giá 20m dọc theo 2 bên tuyến đường để tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước". Tại VB 1394 ngày 10-5-2019 về xây dựng (XD) phương án tài chính XD tuyến đường Vành đai TP.Tân An của Sở Tài chính tỉnh Long An đã lên kế hoạch bán ĐG với mức khởi điểm 11,8 triệu đồng/m2 (trong khi chi phí BTGPMB bình quân chưa đến 800.000 đồng/m2).
Ngoài ra, ngày 9-10-2019 trong buổi đối thoại với dân, ông Trần Văn Cần - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Long An - cũng khẳng định việc lấy đất của dân là để bán ĐG. Tại Báo cáo 147 ngày 28-2-2022 của Thành ủy TP.Tân An cũng đề cập việc tiếp tục thực hiện bán ĐG đất thu hồi 20m x 2 bên đường Vành đai TP.Tân An... Những dẫn chứng trên cho thấy, rõ ràng việc thu hồi 20m đất ven đường Vành đai với mục đích bán ĐG là trái Luật Đất đai (ĐĐ) năm 2013.
Các hộ dân xã Bình Tâm, TP.Tân An bức xúc trình bày những vấn đề bất cập liên quan đến dự án đường Vành đai TP.Tân An
Được biết, DA đường Vành đai TP. Tân An có tổng chiều dài hơn 16km đi qua các xã, phường: Khánh Hậu, Lợi Bình Nhơn, Tân Khánh, phường 7, An Vĩnh Ngãi, Bình Tâm, Nhơn Thạnh Trung, thực hiện theo Kết luận 22/KL-TU ngày 4-3-2016 của Tỉnh ủy Long An và nguyên nhân khiến người dân bức xúc về việc chính quyền thu hồi thêm 20m x 2 bên đường để bán ĐG khi ngày 26-1-2018 UBND tỉnh Long An ban hành QĐ363, phê duyệt DA mở rộng nâng cấp đô thị Việt Nam - tiểu DA TP.Tân An (bồi thường, hỗ trợ, TĐC).
Chị Thủy phân tích: "Trước đây, Nghị quyết (NQ) 46 ngày 24-4-2018 của HĐND tỉnh Long An phê duyệt chủ trương đầu tư đường Vành đai TP.Tân An có đề cập thu hồi thêm 20m x 2 bên đường, nhưng khi triển khai thì UBND TP.Tân An thực hiện không đúng Luật ĐĐ khi không tách thành 2 DA riêng biệt mà gộp chung với DA làm đường Vành đai. Vì vậy, các QĐ thu hồi đất với lý do làm đường Vành đai nhưng lại thu thêm để bán ĐG là có dấu hiệu vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của người dân".
... Đến giá đền bù quá thấp, lại không được bố trí tái định cư
Một nghịch lý nữa là việc BTGPMB triển khai chậm làm cho giá đền bù bất hợp lý vô cùng. Cụ thể, đơn giá đền bù được duyệt vào tháng 12-2017 nhưng mãi đến tháng 12-2018 các QĐ đền bù mới được ban hành và gửi cho người dân. Trong khi đó, năm 2017 và 2018 là những năm biến động lớn về giá cả trong thị trường bất động sản nên giá đền bù quá thấp (không bằng 1/10) so với thực tế, vì thế nếu nhận tiền đền bù, các hộ không thể mua đất xây nhà TĐC nên họ đã khiếu nại lên UBND TP.Tân An và UBND tỉnh Long An. Tuy nhiên, sau đó đơn giá áp thuế trong khu vực bị giải tỏa lại đột ngột tăng lên gấp 3 lần, dẫn đến việc những hộ có đất thổ cư còn nợ thuế chuyển mục đích sử dụng đất (MĐSDĐ) bị mất trắng đồng thời còn phải âm nợ tiền thuế đất.
Anh Nguyễn Văn Thái bức xúc: "Gia đình tôi tích góp gần 15 năm mới mua được miếng đất 100m2 mặt tiền đường Phan Đông Sơ, phần diện tích nhà hoàn toàn nằm ngoài phạm vi làm đường Vành đai TP.Tân An. Tôi bị thu hồi phần nhà và đất này nhưng chỉ được bồi thường 224,496 triệu đồng, trong khi tiền nợ thuế chuyển MĐQSDĐ là 330 triệu... Mặc dù tôi và nhiều hộ dân khiếu nại nhưng UBND TP.Tân An vẫn làm lơ và ngày 8-7-2022, UBND TP.Tân An ban hành QĐ2088 về việc kiểm đếm bắt buộc và ngày 4-8 lại gửi giấy mời thực hiện cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc... trong khi thực tế tôi đã bàn giao xong phần diện tích làm đường cho Ban BTGPMB và việc kê biên, kiểm đếm đã được ban này thực hiện xong từ lâu?".
Qua tiếp xúc, các hộ dân ở đây đều khẳng định họ không được bố trí lô nền TĐC nào dù bị giải tỏa trắng, thay vào đó mỗi người sẽ được hỗ trợ di dời bằng những khoản tiền không giống nhau, từ khoảng 70 - 100 triệu đồng/hộ chỉ đủ thuê trọ trong một thời gian. Theo nhiều hộ dân, việc thu hồi thêm 20m mỗi bên tuyến đường Vành đai TP.Tân An là chưa đúng với chủ trương của UBND tỉnh Long An theo tinh thần NQ19 ngày 23-5-2019 (điều chỉnh NQ46 ngày 24-4-2018). Vì NQ này nêu rõ quy mô DA đường Vành đai TP.Tân An là 33m và nguồn vốn đầu tư là ngân sách tỉnh, thế nhưng UBND TP.Tân An vẫn tiếp tục ra QĐ cưỡng chế thu hồi 20m hai bên đường là làm trái với chủ trương của HĐND tỉnh.
Tại buổi làm việc với phóng viên Chuyên đề Công an TPHCM ngày 3-8-2022, bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Chánh văn phòng UBND TP.Tân An - đã tiếp nhận các nội dung khiếu nại của người dân xã Bình Tâm có liên quan đến DA đường Vành đai TP.Tân An do chúng tôi cung cấp và hứa sẽ trả lời báo chí đúng quy định.