(CATP) Người gửi đơn kêu cứu là ông Lê Văn Trai (SN 1963, ngụ xã Ninh Hòa, H.Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu). Suốt 40 năm làm việc liên tục, ông được UBND tỉnh Bạc Liêu tặng nhiều Bằng khen; Bộ Tài chính tặng Kỷ niệm chương "vì sự nghiệp tài chính Việt Nam"... Thế nhưng, ông không được hưởng Bảo hiểm xã hội (BHXH) do cơ quan "quên" đóng bảo hiểm cho ông suốt 14 năm. Lỗi không phải do ông gây ra, nhưng ông lại là người phải gánh trọn hậu quả. Sự thật thì sao?
Lương từ 98,7 đồng lên… 8,5 triệu/tháng
Kèm hồ sơ và đơn kêu cứu, ông Lê Văn Trai trình bày: Ông bắt đầu công việc dạy học tại Trường Phổ thông cơ sở Ninh Hòa từ năm 1982 đến 1988 với bảng kê lương vẫn còn nguyên. Cụ thể: Lương của tháng 10/1984 là 98,7 đồng; đến tháng 6/1987 tăng lên 256 đồng... Từ năm 1989 - 1993, ông chuyển công tác, làm Ban tài chính ấp Tà Ben, xã Ninh Hòa .
Ngày 01/01/1994, ông bắt đầu làm việc tại Chi cục Thuế (CCT) H.Hồng Dân cho đến khi về hưu năm 2023. Ông được kết nạp Đảng ngày 03/5/1999. Một tuần sau đó, Chi cục trưởng CCT H.Hồng Dân Lâm Chiến Thắng ký Quyết định (QĐ) số 66/QĐ-CCT ngày 10/5/1999, phân công ông làm Tổ phó Tổ thu thuế xã Ninh Hòa; rồi Đội trưởng đội thuế xã này năm 2000. Ngày 26/10/2004, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bạc Liêu Võ Anh Hóa ký QĐ số 913/CT-QĐ-TCCB "bổ nhiệm chức vụ Đội phó đội thuế liên xã Ninh Hòa - Ngan Dừa đối với ông Trai kể từ ngày 01/11/2004".
Ông Lê Văn Trai tại Tòa soạn Báo Công an TPHCM
Mức lương cũng tăng theo thời gian. Cụ thể: năm 1994, ông nhận được 120.000 đồng/tháng; năm 1995 tăng lên 150.000 đồng; từ năm 1996 - 1998 là 180.000 đồng; năm 1999 là 230.000 đồng; năm 2000 lên 250.000 đồng (gồm cả "phụ cấp chức vụ”); từ 2001 - 2002 là 311.500 đồng; năm 2003 là 323.500 đồng; năm 2004 tăng lên 400.000 đồng... Đến khi sắp nghỉ hưu, lương của ông là 8,5 triệu đồng/tháng (năm 2023). Các bảng lương đều do Chi cục trưởng CCT H.Hồng Dân ký duyệt.
Cựu cán bộ thuế nghẹn ngào: "Xuyên suốt 30 năm làm công tác ngành Thuế, tôi nhiều lần được UBND tỉnh Bạc Liêu, Cục Thuế tỉnh, UBND H.Hồng Dân khen thưởng. Đặc biệt, ngày 14/12/2021, tôi được Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc ký tặng Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp tài chính Việt Nam" (có ít nhất 20 năm công tác trong ngành Thuế mới được tặng). Tôi tin chắc mình được hưởng chế độ BHXH theo quy định. Nào ngờ khi có QĐ nghỉ hưu năm 2023, tôi được thông báo không đủ điều kiện do chỉ tham gia đóng BHXH 16 năm, tính từ ngày 01/01/2008 (?!)".
Ông Trai liên tục khiếu nại, kêu cứu. Ngày 04/5/2024, ông Trương Thành Công - Chi cục trưởng CCT khu vực Phước Long - Hồng Dân, ký QĐ số 84/QĐ-CCTKV không công nhận nội dung đơn khiếu nại. Lý do: "Ông Trai không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc" theo Điều 3, Nghị định 12/NĐ-CP ngày 26/01/1995 của Chính phủ. Ông Trai có quyền khiếu nại QĐ này lên Cục Thuế tỉnh Bạc Liêu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án.
Tiếp đến, ngày 19/7/2024, BHXH tỉnh Bạc Liêu ra QĐ số 342/QĐ-BHXH do Phó Giám đốc (PGĐ) Huỳnh Hằng Nga ký: Giữ nguyên nội dung Phiếu hướng dẫn số 72/HD-BHXH ngày 19/01/2024 và Công văn số 206/BHXH-TST ngày 01/3/2024 của BHXH tỉnh Bạc Liêu; không giải quyết thời gian từ năm 1984 - 1988 là thời gian đóng BHXH đối với ông Trai do ông chưa cung cấp được hồ sơ, tài liệu theo quy định. Ông Trai có quyền khiếu nại QĐ này đến cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp tỉnh hoặc khởi kiện ra Tòa án.
Cần xem xét thấu tình đạt lý (!)
Nghiên cứu hồ sơ, Luật sư (LS) Trần Hải Đức (Đoàn LS TPHCM) và nhóm LS trợ giúp pháp lý cho ông Trai chỉ ra nhiều điểm cần được xem xét, làm rõ:
Thứ nhất, ông Trai liên tục 40 năm làm việc tại địa phương, trong đó 30 năm gắn bó ngành Thuế là đúng sự thật. Ông Trai được cấp thẻ Đoàn viên công đoàn năm 1994; kết nạp Đảng năm 1999; nhiều lần được bổ nhiệm chức vụ. Xuyên suốt quá trình công tác, ông không bị kỷ luật, luôn hoàn thành nhiệm vụ, được nhận Giấy khen của UBND H.Hồng Dân vì "đã hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước năm 2002"; hai Bằng khen của UBND tỉnh Bạc Liêu vì "Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác thuế năm 2003 và 2005"; đạt danh hiệu Lao động tiên tiến (năm 2005), Chiến sĩ thi đua cơ sở (năm 2006); Giấy khen của Cục Thuế tỉnh Bạc Liêu vì "thành tích trong công tác thuế năm 2007"...
Thứ hai, chính CCT khu vực Phước Long - Hồng Dân có văn bản số 73/CCTKV ngày 12/5/2022, xác định: "Đơn của đồng chí Lê Văn Trai xin cộng nối BHXH trong ngành giáo dục 5 năm (1984 - 1988) và ngành Thuế 14 năm (1994 - 2007) là đúng sự thật. Tổng cộng, có 19 năm chưa được hưởng BHXH. Đề nghị cơ quan BHXH xem xét, giải quyết theo quy định".
Ngày 19/7/2022, CCT tiếp tục có Văn bản số 107/CCTKV-HNTQA xác định quá trình công tác 14 năm (1994 - 2007) của ông Trai tại CCT như sau: Từ tháng 01/1994 - 10/2000 được hợp đồng vào làm nhân viên tại Đội thuế xã Ninh Hòa, thuộc CCT H.Hồng Dân. Từ tháng 11/2000 - 10/2004, được phân công làm Đội trưởng Đội thuế xã Ninh Hòa. Từ tháng 11/2004 - 6/2007, làm Phó đội trưởng Đội thuế liên xã Ninh Hòa - Ngan Dừa. Từ tháng 7/2007 - 31/12/2007, làm nhân viên Đội thuế số 1, thuộc CCT H.Hồng Dân.
Tại "Biên bản họp Tổ thẩm định" ngày 30/6/2022, BHXH tỉnh Bạc Liêu do PGĐ Nga chủ trì, kết luận: "Từ 1995 - 11/2007, ông Trai làm Đội thuế xã Ninh Hòa thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc, nhưng không trích đóng BHXH theo như danh sách tiền lương đã nhận".
QĐ số 84/QĐ-CCTKV không chỉ ngược lại với kết luận của BHXH tỉnh Bạc Liêu, mà còn mâu thuẫn với 2 văn bản số 73/CCTKV và số 107/CCTKV-HNTQA do chính CCT khu vực Phước Long - Hồng Dân ban hành.
Thứ ba, ông Trai có 5 năm làm giáo viên đứng lớp từ năm 1984 - 1988, kèm theo bảng lương hàng năm do Phòng Giáo dục H.Hồng Dân lưu giữ, cung cấp bản gốc. Các bảng lương có đầy đủ chữ ký của Tài vụ - Kế toán, Hiệu trưởng trường Ninh Hòa, lãnh đạo UBND xã Ninh Hòa và Phòng Giáo dục. Ông Nguyễn Văn Sĩ (Hiệu trưởng trường Ninh Hòa từ năm 1976 - 2001) và Trưởng Phòng Giáo dục H.Hồng Dân Lê Văn Phúc cùng ký xác nhận ngày 08/7/2022: "Ông Trai công tác trong ngành giáo dục từ ngày 01/9/1982 đến 31/12/1988, chưa từng hưởng trợ cấp thôi việc hay chế độ BHXH 1 lần".
Chiếu theo văn bản số 3595/LĐTBXH-BHXH ngày 18/9/2020 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội "hướng dẫn tính thời gian công tác đối với người lao động không còn hồ sơ gốc", ông Trai đủ điều kiện để được tính cộng nối thời gian công tác, hưởng BHXH. QĐ số 342/QĐ-BHXH tước đi quyền lợi chính đáng của ông Trai với lý do đưa ra không thuyết phục.
Ông Trai uất ức: "Căn cứ QĐ số 66/QĐ-CCT ngày 10/5/1999 của CCT H.Hồng Dân phân công tôi làm Tổ phó Tổ thu thuế xã Ninh Hòa và lý lịch Đảng viên, tôi cũng có thâm niên 23 năm làm việc, phải được đóng BHXH bắt buộc theo quy định. Tôi chính là nạn nhân trong việc "quên" đóng BHXH của đơn vị mình, dẫn đến hệ lụy như hôm nay. Thật trớ trêu, làm việc xuyên suốt trong cơ quan Nhà nước 40 năm, đến khi về hưu thì trắng tay, không được hưởng một đồng lương hưu nào cả! Tôi sẽ tiếp tục hành trình đi tìm công lý...".