Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV chiều nay (23/10), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021.
Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an
Tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu vẫn rất phức tạp
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, năm 2021, tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo các các Bộ, ngành, địa phương đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ các kế hoạch, biện pháp công tác bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, phục vụ đắc lực nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội và đối ngoại của đất nước.
Công tác chỉ đạo, điều hành: Tiếp tục chỉ đạo xây dựng thể chế, chính sách, pháp luật, tạo hành lang pháp lý cần thiết cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Tăng cường công tác cải cách hành chính và kiểm soát thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp và người dân trong hoạt động.
Công tác phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật: Tiếp tục triển khai đồng bộ các hoạt động tuyên truyền phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật lồng ghép với tuyên truyền về phòng, chống dịch Covid-19. Tăng cường Công an xã, thị trấn chính quy; củng cố các mô hình, điển hình tiên tiến bảo đảm an ninh, trật tự; công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội; đẩy mạnh công tác tái hòa nhập, cảm hóa giáo dục tại cộng đồng.
Công tác phòng chống tội phạm trên lĩnh vực an ninh quốc gia: Chính phủ đã tham mưu Trung ương Đảng, Quốc hội những giải pháp cơ bản, chiến lược về bảo vệ an ninh quốc gia; bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị trọng đại; tăng cường các giải pháp bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, an ninh mạng, an ninh truyền thông, an ninh xã hội, dân tộc, tôn giáo; giữ vững an ninh, trật tự tại các địa bàn chiến lược. Kịp thời khởi tố điều tra, làm rõ các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia.
Công tác phòng chống tội phạm về trật tự xã hội: Về cơ bản, các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đều được khẩn trương điều tra làm rõ, đạt 87,05%; trong đó, án rất nghiêm trọng đạt 95%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt gần 96,6%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao; tội phạm về trật tự xã hội tiếp tục được kéo giảm 8,06%.
Công tác phòng chống tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu: Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường công tác nghiệp vụ, chọn đúng khâu đột phá để phát hiện, xử lý; nhất là trong đấu tranh với các vi phạm trong buôn bán các mặt hàng thiết yếu, vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Đẩy mạnh điều tra các vụ án, vụ việc kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo. Số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế phát hiện tăng 1,87%, số vụ phạm tội về tham nhũng phát hiện tăng 22,44%.
Tuy nhiên, tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu diễn ra rất phức tạp; nhất là các vi phạm trong hoạt động đấu thầu, đấu giá, xã hội hóa y tế và chỉ định thầu mua trang thiết bị y tế phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Công tác phòng chống tội phạm về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm: Số vụ phát hiện, xử lý giảm 4,92%; đã điều tra, xử lý nghiêm hành vi làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, góp phần tích cực phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Công tác phòng chống tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông: Số vụ khởi tố mới tăng gần 88,82%. Hành vi vi phạm chủ yếu là giao dịch tài chính trái phép, lừa đảo, mua bán dữ liệu thông tin cá nhân, giả danh nhà mạng, cơ quan chức năng, đánh bạc, đưa tin sai sự thật, không được kiểm chứng, nhất là liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Công tác phòng, chống tội phạm về ma túy: Tiếp tục nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong phòng ngừa, ngăn chặn ma túy ngay từ khu vực biên giới, cửa khẩu. Số vụ mới được phát hiện giảm 0,41%, triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia với số lượng lớn. Công tác cai nghiện, quản lý người nghiện sau cai được quan tâm nâng cao hiệu quả. Tuy nhiên, số người nghiện ma túy còn nhiều, phần lớn ở ngoài xã hội, là tác nhân gia tăng các loại tội phạm.
Công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự: Tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú và hoạt động tại Việt Nam, nhất là trong thời điểm phòng, chống Covid-19. Tích cực triển khai các quy định của Luật Cư trú (sửa đổi) và thực hiện xây dựng dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Sản xuất, cấp, quản lý căn cước công dân; nhất là ứng dụng phục vụ công tác quản lý dân cư vùng dịch và hỗ trợ thực hiện các chính sách an sinh xã hội.
Công tác vận động toàn dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ tiếp tục được triển khai đồng bộ. Chủ động triển khai các biện pháp phòng ngừa và các giải pháp cấp bách ngăn chặn cháy lớn; kế hoạch, giải pháp tăng cường công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Cháy, nổ, tai nạn giao thông được kiềm chế, số vụ cháy giảm 22,2%, tai nạn giao thông giảm sâu trên cả 3 tiêu chí 22,07% số vụ, 14,86% số người chết; gần 26,99% số người bị thương.
Công tác xử lý vi phạm hành chính: Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp luật; đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước.
Công tác hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm: Các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục phối hợp tác với các cơ quan, tổ chức quốc tế, các tỉnh giáp biên về công tác phòng, chống tội phạm, phòng, chống ma túy, phòng, chống mua bán người. Tích cực tham gia các diễn đàn song phương, đa phương theo thỏa thuận hợp tác, biên bản ghi nhớ mà Việt Nam hoặc các bộ, ngành đã ký kết, tham gia.
Công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố: Tiếp tục đi vào nền nếp; đúng trình tự, thủ tục theo quy định. Sai phạm trong công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giảm mạnh. Tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm đạt 88,81%...
Quốc hội nghe Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021.
Tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội phạm vượt chỉ tiêu Quốc hội giao
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng cho biết, công tác điều tra, xử lý tội phạm được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật; có sự giám sát chặt chẽ của Viện kiểm sát các cấp. Số vụ án, bị can thụ lý, khởi tố mới và đề nghị truy tố đều tăng. Các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đều được khởi tố vụ án để điều tra theo đúng quy định của pháp luật.
Tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội phạm, nhất là tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đều vượt chỉ tiêu Quốc hội giao và ở mức cao. Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm được tổ chức thực hiện nghiêm túc, đạt hiệu quả cao. Các cơ sở giam giữ được đảm bảo an ninh, an toàn, không để xảy ra tình huống đột xuất, bất ngờ.
Chính phủ đã ban hành và triển khai thực hiện Nghị định số 42/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 quy định việc xây dựng Công an xã chính quy; góp phần nâng cao hiệu quả các mặt công tác bảo đảm an ninh, trật tự; nhất là trong công tác phòng, chống dịch bệnh...
Về tình hình thực hiện những vấn đề Ủy ban Tư pháp đã kiến nghị: Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác quản lý người nước ngoài nhập cảnh, cư trú tại Việt Nam; Chủ động đánh giá tình hình, xác định nguyên nhân tội phạm gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ, trong đó có lực lượng Công an gia tăng đột biến trong năm 2020 để có giải pháp phòng ngừa, đấu tranh trong năm 2021.
Tổ chức rà soát, thống kê về tổng số vụ án, bị can đang tạm đình chỉ điều tra, nhất là các vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, tiến hành phục hồi điều tra nếu có căn cứ theo quy định; Đẩy nhanh tiến độ đang xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính, phục vụ phân tích, thống kê công tác xử lý vi phạm hành chính.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021 đã có những ưu điểm. Theo đó, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác nắm, dự báo tình hình, xây dựng thể chế, hoàn thiện cơ chế, chính sách phục vụ công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Tiếp tục coi trọng việc kết hợp giữa phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ và tấn công, trấn áp tội phạm. Đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị trọng đại của cả nước.
Tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án vượt chỉ tiêu Quốc hội giao, làm giảm nhiều loại tội phạm nghiêm trọng; khẩn trương điều tra làm rõ các vụ án gây bức xúc dư luận. Đặc biệt, đã chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến công tác phòng chống dịch Covid-19. Việc chấp hành pháp luật trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm tiếp tục được quan tâm chỉ đạo; công tác xử lý vi phạm hành chính được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Bên cạnh những ưu điểm, công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021 còn tồn tại một số hạn chế. Đó là tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật vẫn còn diễn biến phức tạp. Công tác tuyên truyền, phòng ngừa tội phạm một số nơi còn hình thức. Tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra; số vụ tạm đình chỉ điều tra còn tăng. Còn vi phạm trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm, công tác tạm giữ, tạm giam. Vi phạm hành chính còn diễn ra phổ biến trên các lĩnh vực, nhưng việc xử lý chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe.
Theo Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên chủ yếu là do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19; lực lượng phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật được tăng cường tối đa cho công tác phòng, chống dịch dẫn tới thiếu hụt nhân lực cho các công tác thường xuyên.
Một số cán bộ thực thi pháp luật ý thức kỷ luật kém, thậm chí có sai phạm, tiêu cực trong thực hiện nhiệm vụ... làm ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Khai thác tối đa hiệu quả hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, năm 2022, Chính phủ tập trung chỉ đạo, thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Theo đó, Chính phủ tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội; Đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật.
Chủ động nắm, phân tích, dự báo tình hình thế giới, khu vực từ sớm, từ xa; kịp thời tham mưu, đề xuất các chủ trương, đối sách phù hợp nhằm giữ vững chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia; Kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa xã hội và phòng ngừa nghiệp vụ; thực hiện đồng bộ các giải pháp kiềm chế, kéo giảm tội phạm.
Tăng cường đấu tranh trấn áp, xử lý các loại tội phạm và vi phạm pháp luật. Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; bắt, giam, giữ và điều tra, xử lý tội phạm. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động điều tra.
Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh trật tự; khai thác tối đa hiệu quả của hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, căn cước công dân phục vụ công tác phòng, chống tội phạm và các yêu cầu quản lý xã hội. Tăng cường bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, phòng cháy, chữa cháy.
Tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Tăng cường các nguồn lực cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng cho biết, Chính phủ đề nghị Quốc hội tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác xây dựng, giải thích pháp luật để hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, đề nghị Quốc hội tiếp tục tổ chức giám sát tối cao các chuyên đề về phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là những vấn đề dư luận xã hội quan tâm.
(CAO) Đã có hơn 3.400 CBCS nhiễm dịch bệnh (trong đó 9 người tử vong), 3 chiến sỹ hy sinh trong cuộc chiến chống COVID-19, cùng hàng trăm CBCS bị thương, hy sinh khi thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống tội phạm, sẽ mãi là những hình ảnh đẹp về người chiến sỹ Công an nhân dân trong cuộc chiến đấu tranh với tội phạm, vì sự bình yên của nhân dân.