CÁI BẪY CỦA NIỀM TIN - TỪ TÌNH THÂN ĐẾN THẢM HỌA
Sáng một ngày cuối tháng 7/2025, bà Nguyễn Thanh Hương (P.Tân Thuận, TPHCM) bất ngờ nhận được cuộc gọi video từ tài khoản Facebook của em gái sống ở nước ngoài. Gương mặt quen thuộc hiện ra, giọng nói gấp gáp: “Chị ơi, em đang gặp chuyện, chị chuyển gấp 50 triệu giúp em, rồi em sẽ giải thích sau”.
“Có điều gì đó không ổn. Tôi thấy em tôi nói mà không nhìn thẳng vào màn hình, miệng và tiếng nói lệch nhau như phim lồng tiếng dở. Tôi gọi điện thoại thì em tôi bắt máy, hốt hoảng nói: “Tài khoản em bị hack rồi chị ơi, người thân quen ở quê cũng bị lừa 170 triệu rồi” - bà Hương kể lại.
Những ngày đầu tháng 8, dư luận lại xôn xao khi con gái của một nhà báo công tác tại TPHCM bị lừa gọi video từ một tài khoản giả danh “cảnh sát”, sau đó bị đe dọa, thao túng tâm lý và yêu cầu giữ bí mật để “hợp tác điều tra”. Trong suốt 5 tiếng đồng hồ bị dẫn dắt, cô gái này đã về nhà gom toàn bộ tiền tích lũy, cùng tiền của cha mẹ, chuyển tổng cộng gần 1 tỷ đồng vào tài khoản lừa đảo.
Những kịch bản lừa đảo bằng sử dụng công nghệ cao đang ngày càng trở nên đa dạng và tàn nhẫn hơn. Từ video call giả mạo bằng AI đến chiêu lừa “bắt cóc online”, tất cả đều khai thác đúng điểm yếu: tình thân và sự hoảng loạn. Mạng xã hội trở thành cánh cửa dẫn dụ người dùng vào cái bẫy hoàn hảo của tội phạm công nghệ cao.
Theo báo cáo của Công an TPHCM, hơn 500 vụ lừa đảo qua mạng đã được tiếp nhận từ đầu năm đến hết quý II/2025, ước tính thiệt hại lên đến hàng trăm tỷ đồng. Trên phạm vi cả nước, thiệt hại do lừa đảo kỹ thuật số vượt mức 23.000 tỷ đồng, tương ứng cứ 220 người dùng smartphone thì có 1 người từng là nạn nhân. Chỉ trong vài ngày đầu tháng 8/2025, Phòng Cảnh sát hình sự - Công an TPHCM đã ghi dấu những chiến công vang dội.
Đêm 02/8, ngay sau khi tiếp nhận trình báo từ gia đình nam sinh T.T.H (20 tuổi) bị yêu cầu chuộc người 600 triệu đồng, tổ điều tra “bắt cóc online” lập tức vào cuộc. Chỉ sau vài giờ, lực lượng phối hợp đã phát hiện T.T.H đang ở một khách sạn thuộc phường Diên Hồng (TPHCM) và giải cứu an toàn. Nạn nhân khai đã chuyển cho kẻ lừa đảo 129 triệu đồng.
Cùng đêm, trường hợp của T.Q.M (18 tuổi) - nghi có liên quan đến suất học bổng du học 600 triệu - cũng được giải cứu kịp thời tại một khách sạn trên đường Nguyễn Cửu Vân, phường Gia Định. May mắn, em chỉ chuyển 2,1 triệu đồng trước khi Công an phát hiện. Trước đó, vào đêm 24/6, Tổ Hình sự đặc nhiệm nhanh chóng giải cứu một nam sinh (19 tuổi) tại một khách sạn ở TPHCM, sau khi bị hù dọa liên quan đến “vụ án ma túy”, buộc phải cách ly và chuyển 51 triệu đồng để “giải trình”.
Trường hợp nữ sinh N.N.D.Q (SN 2007) vào ngày 25/7 cũng là một lời cảnh báo nghiêm khắc: em bị kẻ xấu “bắt cóc online”, yêu cầu gia đình chuyển 150 triệu đồng để chứng minh mình không liên quan đến “rửa tiền”. Công an lập tức giải cứu nạn nhân tại một khách sạn trên đường Trần Văn Đang (TPHCM).
Lý giải cho việc nhiều nạn nhân là người có trình độ chuyên môn, người am hiểu công nghệ, một cán bộ Công an TPHCM chia sẻ: “Tội phạm sử dụng công nghệ cao không đánh vào kiến thức, mà thao túng tâm lý. Khi chẳng thể liên lạc với gia đình vì bị cô lập, nhiều người tưởng mình đang làm việc với điều tra viên. Khi mất liên kết cảm xúc với người thân, họ dễ bị điều hướng dẫn dụ”.
Với nhiều chiến dịch giải cứu nạn nhân thành công trong thời gian ngắn, thậm chí ngay trong đêm, Công an TPHCM đã chứng minh tinh thần đấu tranh không khoan nhượng đối với tội phạm trên không gian mạng. Chính sự quyết liệt ấy mà nhiều học sinh, sinh viên đã được đưa về với gia đình, chỉ sau vài cuộc điện đàm và bước đi đúng hướng vào tâm điểm điều tra.
Những chiến thắng này không chỉ là việc trả lại số tiền cho người bị hại, mà còn minh chứng rõ ràng: Công an TPHCM luôn sẵn sàng chiến đấu vì sự bình yên của Nhân dân trong cả thế giới thực và ảo.
TRI ÂN LỰC LƯỢNG GIỮ BÌNH YÊN SỐ
Trong ngày truyền thống 19/8, trái tim người dân đập theo sự kiện tri ân lực lượng Công an Nhân dân. Nhưng trong bài viết này, chúng ta hướng ánh nhìn về những người chiến sĩ giữ bình yên không gian mạng, những con người lặng lẽ làm việc giữa hàng triệu dữ liệu, hàng ngàn cuộc gọi không có hiện trường và không một tờ giấy chứng minh.
Một cán bộ Cảnh sát hình sự chia sẻ: “Chúng tôi không cần ánh đèn sân khấu để tồn tại. Chỉ cần hàng nghìn cú lừa trong ngày được phát hiện sớm, và người dân không mất niềm tin, đó đã là chiến thắng”. Theo TS. Nguyễn Thanh Bình - chuyên gia tâm lý tội phạm: “Tội phạm sử dụng công nghệ cao đang khai thác rất thông minh về con người - về tâm lý, về cảm xúc, về quan hệ xã hội. Hai yếu tố quan trọng để phòng tránh: một là kiến thức nhận diện, hai là tâm lý hoài nghi ngay cả trước tin nhắn thân quen”.
Theo Hiệp hội An ninh mạng Việt Nam, chỉ 12% doanh nghiệp tại Việt Nam sẵn sàng ứng phó với khủng hoảng an ninh mạng. Nếu tổ chức, cá nhân không nâng cao nhận thức, số vụ sẽ tiếp tục tăng, lúc đó không chỉ mất tiền mà cả uy tín và niềm tin xã hội.
Lực lượng Công an triệt phá đường dây lừa đảo qua mạng.
Trong một không gian mạng đầy rẫy những chiêu trò tinh vi, lực lượng an ninh mạng không chỉ là tuyến phòng thủ thầm lặng mà còn là hy vọng cho một môi trường số an toàn và đáng tin cậy. Thượng tá Nguyễn Bá Sơn (Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) khẳng định: “Nâng cao nhận thức là yếu tố then chốt trong phòng, chống lừa đảo trực tuyến. Để đạt được điều này, cần sự vào cuộc đồng bộ của các bên, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ lớn đang hoạt động tại Việt Nam”.
Đây không chỉ là lời nhấn mạnh về tầm quan trọng của nhận thức cộng đồng, mà còn là lời kêu gọi trách nhiệm chung từ cơ quan phòng, chống tội phạm đến từng doanh nghiệp và mỗi người dân. Trong cuộc chiến số hôm nay, mỗi hành động tỉnh táo, mỗi chia sẻ kịp thời đều góp phần san lấp những hiểm họa, ngăn chặn những cú click sai lầm. Khi nhận thức được nâng lên, ta không chỉ bảo vệ chính mình, mà còn giữ sạch không gian an toàn của cộng đồng.
Không gian mạng không phải là vùng đất vô luật lệ - nếu chúng ta biết cách bảo vệ. Mỗi người dân hãy trở thành người thắp sáng cho chính không gian của mình bằng sự tỉnh táo: không chuyển tiền vội, không nhấp link lạ, không thao tác theo điện thoại lạ và cần liên hệ trực tiếp với cơ quan Công an khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ.
Trong ngày 19/8, bên cạnh lời chúc mừng và trân trọng gửi đến lực lượng Công an Nhân dân, hãy gửi thêm lời cảm ơn đến những chiến sĩ trong lực lượng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao, lực lượng Cảnh sát hình sự - những người trong bóng tối nhưng luôn giữ cho mỗi gia đình được bình yên theo cách riêng của mình.
Kẻ lừa ẩn mình trong dữ liệu, nạn nhân đứng giữa ánh sáng tin tưởng, nhưng chính lực lượng Công an là người thắp lại ánh sáng cuộc sống thật.