Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Khắc phục tình trạng nói không ai nghe, nghe xong không làm đến nơi đến chốn

Các nhà ngoại giao phải đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư

Phát biểu chỉ đạo hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 hôm (23-8), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh những thành tựu của đất nước sau 30 năm đổi mới có đóng góp to lớn của ngành ngoại giao, tuy nhiên, Thủ tướng cũng cho rằng những thành tựu kinh tế-xã hội mà chúng ta đạt được vẫn còn ở mức độ khiêm tốn so với mặt bằng chung và nhịp độ phát triển của thế giới.

Việt Nam có quy mô dân số đứng thứ 13 thế giới, nhưng quy mô nền kinh tế chỉ đứng thứ 38 và thu nhập bình quân đầu người đứng thứ 133, chỉ bằng hơn 1/5 mức trung bình của thế giới. Nguy cơ tụt hậu kinh tế xa hơn là rất hiện hữu

“Chúng ta đang sống trong một giai đoạn mới của thế giới, khi mà các nguy cơ luôn thường trực và khó dự đoán. Điều này đòi hỏi chúng ta phải làm chắc tay hơn nữa, công tác dự báo chiến lược luôn có sự nhạy bén, tinh thần thường trực đối phó với những cú sốc bên ngoài. Ai làm việc đó? Làm ăng ten và báo cho Đảng, Nhà nước, cho nhân dân chính là ngành ngoại giao”, Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng cho rằng các nhà ngoại giao phải năng động, tích cực, đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư, phải tham gia chủ động vào các đối thoại chiến lược chính sách, hoạch định luật chơi, sân chơi kinh tế toàn cầu. Không để doanh nghiệp Việt Nam bỡ ngỡ về thông tin, lạc lối về thể chế và luật lệ ở thị trường quốc tế.

“Nếu Việt Nam xuất khẩu nhiều hơn đến thị trường nào thì đại sứ và sứ quán ở thị trường đó thành công”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Bài toán lớn cho ngành ngoại giao

Thủ tướng chỉ rõ bài toán lớn đặt ra là làm sao để Việt Nam có thể lái con thuyền của mình giữa những dòng chảy chiến lược của các nước lớn với xu thế chủ đạo của khu vực và thế giới. Qua đó tận dụng và xác lập được vị thế của mình trong chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu cũng như tạo vị thế vững chắc về đối ngoại để giữ vững hòa bình, ổn định, phục vụ phát triển đồng thời phát huy vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế.

Cân bằng được lợi ích của các nước lớn, phát huy tối đa thế và lực của đất nước, dựa trên các giá trị cơ bản của hệ thống quốc tế như luật pháp quốc tế và các định chế quốc tế, làm sao để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế của Việt Nam. Đây là nhiệm vụ, thách thức chủ đạo đối với ngành ngoại giao

Để giải quyết bài toán trên, Thủ tướng cho rằng ngành ngoại giao cần tập trung vào 5 vấn đề mấu chốt.

Thứ nhất, cần định hình được những ưu tiên chiến lược của đất nước và xác lập một tư duy chiến lược cho ngành ngoại giao trong thời kỳ mới. 

Thứ hai, Việt Nam cần tham gia và đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong việc xây dựng thể chế của các định chế quốc tế nhằm tạo ra thế và lực cho đất nước, tiêu biểu là các định chế quan trọng như Liên Hợp Quốc, WB, IMF, ASEAN, ASEM, APEC…

Đặc biệt Việt Nam cần đóng vai trò chủ chốt trong xây dựng thể chế ASEAN nhằm hướng tới một cộng đồng ASEAN thống nhất trong đa dạng, thống nhất thực sự, đồng thuận thực sự, hài hòa.

Thứ ba, ngoại giao cần chủ động đề xuất triển khai phối hợp tốt với trong nước. Hoạt động ngoại giao không chỉ nằm ở Bộ Ngoại giao mà cần sự hỗ trợ tích cực từ trong nước, đặc biệt là các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp. Các hoạt động ngoại giao kinh tế, phát triển cần quán triệt phương châm tham mưu, triển khai, đồng hành và liên kết sâu rộng. Các vị đại sứ, đại diện thương mại ở các nước phải thường xuyên trao đổi thông tin kịp thời với nhau và với các cơ quan chức năng, doanh nghiệp trong nước để có sự hỗ trợ thiết thực, hiệu quả nhất. Phải làm cho doanh nghiệp và 63 địa phương ở nhà hiểu rõ hơn các cơ hội về thị trường, đâu là nơi có lợi nhất, đâu là nơi cần để ý, xem xét nhất.

Thứ tư, cần có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất về nhiệm vụ đối ngoại và quản lý đối ngoại. Làm sao để hội nhập sâu rộng mà không mất chế độ, không thay đổi bản chất của Đảng ta, thực hiện tốt Hiến pháp. Muốn vậy không chỉ có ngành ngoại giao làm công tác đối ngoại mà từng cấp, từng ngành, từng địa phương phải biết làm đối ngoại, chăm lo công tác đối ngoại thuộc phạm vi mình phụ trách.

Thực hiện hiệu quả cơ chế phối hợp liên ngành, xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, có chất lượng là nhiệm vụ quan trọng của đối ngoại, kinh tế đối ngoại.

Thứ năm là các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, những nhà ngoại giao và cán bộ thương mại phải đại diện một cách chân thực nhất, tối ưu nhất cho hình ảnh của Việt Nam, lợi ích của Việt Nam ở nước sở tại. 

Thủ tướng cũng lưu ý Bộ Ngoại giao cần thí điểm đánh giá kết quả ngoại giao kinh tế của các cơ quan đại diện một cách cụ thể dựa trên quy tắc đánh giá là phản hồi của người hưởng lợi, ở đây là người dân, cộng đồng doanh nghiệp… để khen thưởng xứng đáng.