Tội phạm kinh tế, tham nhũng ngày càng tinh vi

Sáng 28-10, Bộ trưởng Bộ công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2016.

Tội phạm được kiềm chế

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc quyết liệt của các Bộ, ngành, địa phương mà nòng cốt là lực lượng Công an, cùng với ủng hộ của nhân dân, tình hình tội phạm đã được kiềm chế, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra. 

Cụ thể, đã khởi tố mới 70.430 vụ, hơn 102.000 bị can, giảm 2,79% về số vụ 6,1% số bị can. Tuy tình hình tội phạm có giảm, tại một số địa bàn lĩnh vực còn phức tạp. Các thế lực thù địch bên ngoài, chống đối chính trị trong nước tăng cường liên kết trong ngoài, tăng cường lôi kéo kích động quần chúng nhân dân. Tình hình lộ lọt bí mật Nhà nước trên mạng internet xảy ra nghiêm trọng; an ninh, an toàn mạng tiếp tục bị đe dọa

Về tội phạm kinh tế, tham nhũng, đã khởi tố điều tra 1.284 vụ 2.055 bị can xâm phạm trật tự quản lý kinh tế; 102 vụ, 374 bị can về tham nhũng; 24 vụ, 62 bị can lạm dụng chức vụ.

Qua điều tra cho thấy, hành vi của các đối tượng tội phạm này ngày càng tinh vi, nhất là tội phạm tài chính, ngân hàng, thuế đầu tư công, quản lý sử dụng đất đai... Kinh doanh đa cấp, lừa đảo lan rộng ở nông thôn. Buôn lậu, hàng giả... diễn ra phức tạp trên các tuyến đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không... Cơ quan chức năng cũng đã khởi tố 292 vụ, 340 bị can về môi trường, nổi lên là xả thải không qua xử lý, khai thác cát, chặt phá rừng... làm cho khoáng sản, rừng ngày càng cạn kiệt.

Đã khởi tố 241 vụ, 493 bị can tội phạm công nghệ cao. Kết quả điều tra cho thấy, hoạt động chủ yếu của tội phạm công nghệ cao là lợi dụng internet lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, đánh bạc trái phép... Tình trạng tin tặc tấn công mạng máy tính của cơ quan, doanh nghiệp xuất hiện nhiều hơn.

Về tội phạm ma túy, công tác đấu tranh đạt nhiều kết quả tích cực, shởi tố 15.366 vụ 19.167 bị can, tăng 18,85% về số vụ 17,65% số bị can, thu giữ số lượng lớn ma túy. Số vụ khám phá tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó đáng kể là tác động tích cực của Thông tư liên tịch số 17 của liên ngành tư pháp trung ương về giám định ma túy theo hướng tháo gỡ khó khăn. Tội phạm ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp ở các tuyến truyền thống như biên giới phía Bắc, biển... Manh động, liều lĩnh nhất trong các loại tội phạm, tội phạm ma túy thường dùng vũ khí nóng, chống trả quyết liệt với lực lượng chức năng khi bị phát hiện.

Tình trạng vi phạm pháp luật chưa giảm, diễn ra khá phổ biến, đa dạng, phức tạp, nhất là trong an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ, môi trường, an toàn thực phẩm, tài chính, thuế, hải quan, xây dựng, chứng khoán...

Nguyên nhân chủ yếu do tình hình kinh tế khó khăn, thiếu việc làm tạo áp lực lớn lên các vấn đề XH; tình trạng xuống cấp về đạo đức, lối sống trong 1 bộ phận xã hội, nhất là thanh thiếu niên đáng báo động. Quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực còn sơ hở, như tài chính, ngân hàng, thuế, tiền tệ, đất đai... Việc phối hợp giữa gia đình, nhà trường trong giáo dục trẻ em còn hạn chế. Cấp ủy, chính quyền nhiều nơi chưa thực sự quyết liệt. Trách nhiệm của người đứng đầu chưa cao. Một bộ phận cán bộ, công chức viên chức chưa đề cao trách nhiệm trong làm nhiệm vụ.

Việc nắm tình hình giải quyết mâu thuẫn trong nhân dân, cơ quan, gia đình chưa kịp thời, chưa hiệu quả. Quản lý người tâm thần, người nghiện ma túy còn bất cập; số người nghiện ở ngoài XH còn nhiều (71,7% trong tổng số 202.000 người nghiện đang sinh sống ngoài xã hội). Công tác quản lý đối tượng trong các cơ sở giáo dưỡng hiệu quả chưa cao. Hệ thống pháp luật còn sơ hở, giáo dục pháp luật còn hạn chế. Cơ sở vật chất, phương tiện, trang bị cho đấu tranh phòng chống tội phạm còn hạn chế, nhất là trong đấu tranh với tội phạm công nghệ cao, tội phạm có yếu tố nước ngoài.

Thời gian qua, lực lượng chức năng đã đã xử lý 97.097/109.083 tin báo, tố giác tội phạm, đạt 89,01%. Triệt phá 4.172 ổ nhóm tội phạm nguy hiểm. Tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ việc xâm phậm trật tự xã hội chiếm 82,42%. Đáng chú ý, tỷ lệ khám phá các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đạt đến 92,39%. Đã truy bắt 8.048 đối tượng truy nã, đạt mục tiêu QH đề ra. Nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng được điều tra khám phá kịp thời, tạo niềm tin trong nhân dân. Tiếp tục điều tra, phát hiện nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn, được dư luận quan tâm.

Phát hiện 135.379 tỷ đồng…tham nhũng

Sáng cùng ngày, Tổng Thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2016.

Kết quả thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo cho thấy: Toàn ngành đã triển khai 6.732 cuộc thanh tra hành chính và 274.334 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua thanh tra phát hiện vi phạm 135.379 tỷ đồng, 14.613 ha đất; kiến nghị thu hồi 53.282 tỷ đồng và 6.551 ha đất (đã thu hồi 11.646 tỷ đồng, 739 ha đất); xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán do chưa thực hiện đúng quy định và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 82.096 tỷ đồng, 7.310 ha đất; đã kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính nhiều tập thể, cá nhân; ban hành 138.953 quyết định xử phạt vi phạm hành chính tổ chức, cá nhân với số tiền xử phạt vi phạm hành chính 13.075 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra xử lý hình sự 69 vụ, 107 đối tượng. Thanh tra Chính phủ đã tiến hành đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, thu hồi, xử lý khác 3.471 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 75%) và xử lý 1.225 ha đất.

Cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã tiếp 362.309 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (giảm 5% so với cùng kỳ năm 2015) với 200.415 vụ việc (tăng 15%); có 5.168 đoàn đông người (tăng 9,8%); đã giải quyết 21.300 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt 78%. Thông qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho nhà nước và trả lại cho công dân 67 tỷ đồng, 89 ha đất; bảo vệ quyền lợi cho 1.460 người, kiến nghị xử lý hành chính 532 người (đã xử lý 270 người).

Kết quả kiểm toán: Kiểm toán Nhà nước đã ban hành 306 báo cáo kiểm toán, kiến nghị xử lý tài chính 20.432 tỷ đồng; trong đó: các khoản tăng thu: 9.018,4 tỷ đồng; các khoản giảm chi: 5.471,4 tỷ đồng; các khoản phải nộp hoàn trả và quản lý qua NSNN: 3.479,4 tỷ đồng; các khoản nợ đọng phát hiện tăng thêm: 2.260,7 tỷ đồng; các kiến nghị xử lý khác: 202,5 tỷ đồng. Kiến nghị các bộ, ngành địa phương rà soát để hủy bỏ hoặc thay thế, sửa đổi, bổ sung 103 văn bản không phù hợp. Cung cấp 13 hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền để phục vụ điều tra, kiểm tra, giám sát. Kết quả thực hiện kiến nghị xử lý tài chính năm 2014 đối với niên độ ngân sách năm 2013 thực hiện đến 15/8/2016 là 14.733 tỷ (đạt 64,3% tổng số kiến nghị).

Qua công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngành Thanh tra đã phát hiện 49 vụ, 95 đối tượng có hành vi tham nhũng và liên quan đến tham nhũng. Từ tháng 01/10/2015 đến tháng 30/9/2016, các Cơ quan điều tra trong CAND đã thụ lý điều tra 257 vụ án, 710 bị can phạm tội về tham nhũng (khởi tố mới 142 vụ, 335 bị can, thiệt hại trên 241 tỷ đồng 838m2 đất, đã thu hồi 92 tỷ 460 triệu đồng và kê biên 07 bất động sản).

Đã kết luận điều tra 111 vụ, 418 bị can; hiện đang điều tra 135 vụ, 273 bị can.

Viện kiểm sát các cấp đã truy tố 263 vụ, 634 bị can về các tội danh tham nhũng (giảm 17,8% so với cùng kỳ năm 2015). Tòa án nhân dân các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 361 vụ với 931 bị cáo; đã xét xử sơ thẩm 194 vụ, 441 bị cáo về các tội danh tham nhũng, trong đó tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 47,7% (tăng 5,3% so với cùng kỳ năm 2015); số bị cáo được hưởng án treo, cải tạo không gian chiếm giữ 12% (giảm 6,5% so với cùng kỳ năm 2015).

Đặc biệt có 05 bị cáo bị tuyên phạt mức án tử hình, tù chung thân thể hiện sự quyết liệt, nghiêm minh trong xử lý tội phạm về tham nhũng. Các vụ án, vụ việc tham nhũng năm 2016 gây thiệt hại trên 240 tỷ đồng 838m2 đất, đã thu hồi 92 tỷ 460 triệu đồng và kê biên 7 bất động sản, đạt 38,3%.

Tổng cục Thi hành án dân sự đã thụ lý mới 65 vụ việc thuộc nhóm tội tham nhũng, tương ứng với số tiền 646 tỷ 616 triệu đồng, đã giải quyết xong 41 vụ việc, tương ứng với số tiền 45 tỷ 605 triệu đồng.