Trước chất vấn của đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương), Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc)… về tình trạng điều chỉnh quy hoạch tuỳ tiện ở các đô thị hiện nay, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng thông tin, việc điều chỉnh quy hoạch có nhiều lý do, từ yêu cầu phía Nhà nước (chất lượng quy hoạch kém), yêu cầu từ dân (không phù hợp quyền lợi của người dân) và yêu cầu từ nhà đầu tư.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng trả lời chất vấn đại biểu QH sáng 5-6
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng thừa nhận, điều gây bức xúc dư luận xã hội, cử tri và ĐBQH là tình trạng điều chỉnh quy hoạch chạy theo nhà đầu tư, điều chỉnh tuỳ tiện.
“Nâng tầng cao, nâng mật độ xây dựng làm gia tăng dân số, giảm không gian công cộng… gây quá tải lên hệ thống hạ tầng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân, gây bức xúc trong dư luận” - Phó Thủ tướng nhận định.
Giải pháp, theo ông Dũng, là Chính phủ sẽ yêu cầu Bộ Xây Dựng, các địa phương cho thanh tra, kiểm tra rà soát lại các quy hoạch điều chỉnh, xem xét xử lý nghiêm với các quy hoạch điều chỉnh tuỳ tiện, không đáp ứng yêu cầu về quy chuẩn, tiêu chuẩn quy hoạch và không đảm bảo cảnh quan kiến trúc theo đúng quy định pháp luật.
Phó Thủ tướng khẳng định sẽ cho dừng thực hiện với các quy hoạch điều chỉnh vi phạm quy chuẩn, tiêu chuẩn đang thực hiện hoặc chưa thực hiện, đồng thời có các giải pháp đầu tư hạ tầng để đáp ứng yêu cầu gia tăng dân số và xử lý nghiêm cán bộ vi phạm.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu về việc khắc phục tình trạng quy hoạch treo, dự án treo (đất bỏ hoang), Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng thừa nhận tình trạng này đang diễn ra ở nhiều địa phương đã ảnh hưởng tới quyền lợi cuộc sống của người dân trong vùng quy và làm lãng phí nguồn lực, giảm hiệu quả sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng, gây bức xúc trong xã hội.
Nguyên nhân, được Phó Thủ tướng chỉ ra, là do chất lượng của quy hoạch thấp, thiếu tính dự báo, thiếu căn cứ kế hoạch. Quy hoạch nhu cầu sử dụng đất vượt quá khả năng đáp ứng của các nguồn lực.
Cũng theo Phó Thủ tướng, công tác lập quy hoạch chưa gắn với việc xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch nhằm xác định lộ trình, nguồn lực đầu tư phù hợp với từng giai đoạn của quy hoạch để từ đó cho phép người dân được đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh trong thời hạn chưa thực hiện quy hoạch nhằm sử dụng đất đai hợp lý, hiệu quả.
Trong khi đó, công tác quản lý thực hiện quy hoạch thiếu kế hoạch dẫn đến có tình trạng cấp phép dự án tràn lan, theo phong trào không phù hợp với nhu cầu của thị trường về các sản phẩm BĐS.
“Nếu thực hiện tất cả các dự án đã cấp phép sẽ dẫn đến dư thừa sản phẩm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường BĐS, nhưng nếu hạn chế xây dựng thì sẽ xảy ra tình trạng dự án treo” – Phó Thủ tướng nêu vướng mắc, đồng thời lý giải thêm là việc lựa chọn các nhà đầu tư thiếu năng lực về quản lý và tài chính cũng là nguyên nhân dẫn đến dự án treo.
Hướng khắc phục, theo Phó Thủ tướng, phải tập trung đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch gắn với nâng cao chất lượng quy hoạch.
Tuy nhiên, muốn vậy phải có cơ chế để lựa chọn được các nhà tư vấn giỏi, có kinh nghiệm lập quy hoạch; thường xuyên rà soát, cập nhật thông tin về quy hoạch, công khai quy hoạch và lắng nghe ý kiến người dân trong việc lập quy hoạch cũng như trong điều chỉnh, bổ sung quy hoạch.
Sau khi có quy hoạch được phê duyệt, các địa phương phải chủ động lập kế hoạch thực nghiệm quy hoạch (theo Nghị quyết 11 của Chính phủ), trong đó xác định rõ lộ trình nguồn lực đầu tư (vốn ngân sách hay vốn xã hội) và các dự án ưu tiên để triển khai thực hiện.
Một giải pháp nữa, theo ông Dũng, là phải gắn việc xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch với việc thực hiện Chiến lược nhà ở quốc gia, phải xác định cơ cấu các sản phẩm BĐS hợp lý. Đặc biệt, phải chú trọng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp để đáp ứng yêu cầu cải thiện nhà ở cho các đối tượng chính sách, cho người nghèo, cho người thu nhập thấp.
“Đây là một nhân tố đảm bảo sử dụng đất đai hợp lý hiệu quả cũng là nhân tố đảm bảo cho thị trường BĐS bền vững. Thị trường BĐS phải theo nhu cầu, đáp ứng nhiều đối tượng trong xã hội. Các địa phương cần vào cuộc” – Phó Thủ tướng khuyến cáo.
Cuối cùng, Phó Thủ tướng cho rằng cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát quá trình thực hiện quy hoạch, phát hiện những bất cập xử lý kịp thời các vi phạm. Cụ thể, thu hồi các dự án chậm tiến độ theo quy định do lỗi của nhà đầu tư; xử lý trách nhiệm các cán bộ quản lý gây ách tắc đến tiến độ, gây thiệt hại cho nhà nước, đầu tư.