Nới giãn cách, tiến đến cuộc sống "bình thường mới"

Cuộc chiến chống dịch còn kéo dài, cho thấy không thể thực hiện "không Covid", mà phải "chung sống" với sự tồn tại của virus SARS-CoV-2. Trải qua thời gian dài chống dịch, nhiều nước trên thế giới, khu vực cũng như đất nước ta đã nhận ra điều này. Để quyết định những chủ trương, giải pháp chống dịch triệt để hơn, hiệu quả hơn nhằm đạt 2 mục tiêu quan trọng bậc nhất: Trước hết là bảo vệ sức khỏe và tính mạng nhân dân; tiếp đến là mở cửa phục hồi, phát triển kinh tế (KT) sau thời gian bị tổn thất nặng nề.

Đặc điểm trên quyết định "cách đánh" của "trận chiến" với dịch Covid-19, trong bối cảnh mới ở thời điểm hiện nay. Có thể nói đây là biện pháp toàn diện, trên nhiều lĩnh vực, cả trước mắt lẫn lâu dài, nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm. Ở đây, có thể nêu một số vấn đề mang tính tiên quyết để nới giãn cách (GC) đến được với cuộc sống "bình thường mới".

Kinh nghiệm chống dịch ở nước ta nói chung và TPHCM nói riêng trong hơn 1 tháng qua cho thấy: Gắn liền với GC xã hội, ngay lập tức xét nghiệm thần tốc trên diện rộng khi dịch đã lây lan, nhiễm nặng ở mức rộng và sâu trong cộng đồng chưa kiểm soát được. Đã bóc tách, quản lý được F0, F1, điều trị F0 tại nhà hoặc ở khu cách ly điều trị; khoanh và cắt đứt các ổ lây nhiễm; bên cạnh đó khẩn trương tiêm vắc-xin đạt tỉ lệ như kế hoạch dự kiến; được hỗ trợ thuốc điều trị và phương tiện y tế khác; đổi mới kịp thời phương thức điều trị F0... tạo được chuyển biến tích cực. An sinh xã hội cũng được triển khai quyết liệt với 3 gói hỗ trợ, đến với nhiều đối tượng giúp nhiều hoàn cảnh khó khăn.

Kết quả bước đầu đó đã cho thấy thành phố (TP) có nhiều chọn lựa. Đã nới GC ở quận 7, các huyện Củ Chi, Cần Giờ từ ngày 16-9-2021 trên một số lĩnh vực để rút kinh nghiệm, làm cơ sở có thể nới GC trên phạm vi rộng cả TP. Phát huy kết quả đạt được, trên cơ sở tiếp tục tiêm vắc-xin đạt yêu cầu chỉ tiêu đã xác định; thực hiện GC linh hoạt, phù hợp với chuyển biến tình hình thực tế theo nguyên tắc: quy mô hẹp và nhỏ; thực hiện nghiêm 5K; tạo khả năng vượt trên rủi ro của dịch bệnh với hệ thống y tế được củng cố, đủ sức bảo vệ người dân; nâng cao ý thức tự giác của nhân dân. Tin rằng TP có thể nới dần từng bước GC theo lộ trình, đúng tinh thần "... Không quá chậm để lỡ mất cơ hội, khi thực tiễn cho phép, nhưng cũng không nôn nóng, chủ quan, làm từng bước thận trọng, bảo đảm tuyệt đối an toàn...".

Khu vực trung tâm TPHCM trong thời gian giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Ảnh: Đan Như

Để tiến tới cuộc sống "bình thường mới", TP đã xác định nới dần từng bước theo lộ trình: Thí điểm từ ngày 16 đến 30-9-2021 ở quận 7, huyện Củ Chi và Cần Giờ, tiến hành giai đoạn 1 từ ngày 1-10 đến 31-10-2021, giai đoạn 2 từ 1-11-2021 đến 15-1-2022, giai đoạn 3 sau ngày 15-1-2022.

Để có cuộc sống "bình thường mới", phải trải qua nhiều giai đoạn có thời gian với những chủ trương, giải pháp toàn diện. Trong buổi tiếp xúc với các nhà khoa học, chuyên gia KT, Bí thư Thành ủy đã phác họa nhiều chiến lược gắn với cuộc sống "bình thường mới" của TP cũng như khắc phục hậu quả do đại dịch gây ra.

Có thể nói, đây là những vấn đề lớn. Trong đó, nhận thức và tư duy phải đổi mới mạnh mẽ hơn nữa mới có thể tiếp cận được những đổi thay trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ thực tiễn sau trận đại dịch này. Đây là những vấn đề chiến lược cần được tiếp tục nghiên cứu trong thời gian tới.

Trước mắt, để khắc phục những tổn thương, tạo tiền đề khôi phục, phát triển kinh tế, TP đã ban hành nhiều văn bản cụ thể ở các quận huyện được nới GC, tạo điều kiện để Ban quản lý các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) hướng dẫn doanh nghiệp (DN) cũng như người dân trên địa bàn chủ động lập phương án hoạt động phù hợp.

Qua các phương tiện truyền thông, nguyện vọng, kiến nghị của các DN, người dân thể hiện phong phú, đa dạng, gồm những vấn đề trước mắt và lâu dài như: hỗ trợ lãi suất ngân hàng, gia hạn nợ, miễn giảm các loại thuế, phí, tiền điện, nước, bảo hiểm xã hội, phí Công đoàn, hỗ trợ kéo và giữ chân lao động (LĐ), đào tạo lại LĐ để tăng trưởng nhanh... Tăng nguồn tiêm vắc-xin cho người LĐ, quan tâm đúng mức đến công nhân ở các KCX, KCN để duy trì sản xuất cho xuất khẩu, tham gia mạng lưới cung ứng toàn cầu... Những vấn đề chiến lược lâu dài xoay quanh: đẩy mạnh chuyển đổi kỹ thuật số trong xã hội và nền KT, nhất là cơ sở hạ tầng viễn thông; phát triển các dịch vụ công quyền trực tuyến và thương mại điện tử; điều chỉnh quy hoạch, GC các KCN... gắn với quy hoạch hạ tầng giao thông, phát triển nhà ở công nhân gắn với các KCN, KCX theo mô hình nhà ở xã hội được thuê giá rẻ...

Hơn 100 ngày thực hiện GC xã hội để chống dịch đã thức tỉnh 10 triệu dân của TP về tai họa khôn lường của đại dịch. Đây là cơ sở vững chắc qua đó gắn kết sự đồng tâm hiệp lực của toàn TP, tiến đến cuộc sống "bình thường mới", "chung sống" cùng virus SARS-CoV-2...