Phiên chất vấn Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng sáng nay (8/6) tiếp tục nhận được sự quan tâm của các đại biểu về hoạt động của các trung tâm đăng kiểm.
Ghi nhận Bộ GTVT trong thời gian ngắn đã có nhiều giải pháp sớm ổn định lại tình hình, song đại biểu Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ) đặt vấn đề, trước các trung tâm đăng kiểm này hoạt động có ổn định, đúng pháp luật không?
Đại biểu Nguyễn Thành Nam (Phú Thọ)
Nhấn mạnh trách nhiệm quản lý nhà nước là rất quan trọng, đại biểu Nam cho rằng Bộ trưởng cần có quy định hết sức cụ thể để tăng cường thanh tra, giám sát kịp thời, tránh nhu cầu đăng kiểm tăng cao, dễ bị lợi dụng.
Thừa nhận đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai phạm, Bộ trưởng chỉ ra, do hoạt động đăng kiểm tương đối khép kín, nên khi thanh tra vào kiểm tra chỉ thấy được trên hồ sơ, trong khi sai phạm, vi phạm không nằm ở đây.
“Hồ sơ đẹp nhưng vẫn sai phạm” - Bộ trưởng Thắng phản ánh. Ông cho biết, qua phân tích kỹ cho thấy có lỗ hổng trong hệ thống công nghệ thông tin.
“Khi phần mềm bảo mật kém, bị lợi dụng, các trung tâm đăng kiểm đã sử dụng phần mềm can thiệp làm thay đổi số liệu trong hệ thống, nếu kiểm tra hồ sơ thì không thể phát hiện được” – ông Thắng phân tích và nhìn nhận, đây là khó khăn của công tác thanh tra.
“Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng thời gian qua thanh tra đã làm chưa hết trách nhiệm” – ông Thắng thẳng thắn.
Tư lệnh ngành GTVT cũng cho biết, ngay khi nhận nhiệm vụ ông đã tiến hành cho thanh tra hệ thống đăng kiểm, thanh tra việc đào tạo, cấp phép lái xe, huy động lực lượng tập trung vào công việc này, từng bước khắc phục vướng mắc.
“Anh em về báo cáo có nội dung không làm được, chỉ kết luận có dấu hiệu sai phạm can thiệp hệ thống giám sát thời gian và quãng đường lái xe. Tôi không chịu và nói như thế là không làm tròn trách nhiệm. Nhiều vụ phức tạp mà Bộ Công an, Uỷ ban Kiểm tra làm được, sao thanh tra không làm được” – ông Thắng kể, đồng thời cho biết, từ đó ngành tập trung lực lượng làm, và đã làm được.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn trước Quốc hội
Tới đây, ông Thắng thông tin, Bộ GTVT sẽ siết chặt hơn nữa, ban hành các Nghị định, thông tư để làm cơ sở cho công tác thanh tra, kiểm tra được quản lý tốt hơn, nâng cao trách nhiệm của các đơn vị thực hiện nhiệm vụ thanh tra, xây dựng đề án tách kinh doanh dịch vụ công khỏi công tác quản lý để đảm bảo thanh tra, kiểm tra được khách quan, minh bạch.
Tranh luận với Bộ trưởng, đại biểu Lý Văn Huấn (Thái Nguyên) đánh giá, Bộ trưởng đã trả lời nhiều vấn đề liên quan đến tồn tại trong vi phạm trong đăng kiểm, trong sát hạch giấy phép lái xe. Theo đại biểu Huấn, đến nay, cơ quan điều tra các tỉnh đã khởi tố 68 vụ, trên 600 bị can liên quan đến đăng kiểm, còn liên quan đến vi phạm trong lĩnh vực sát hạch giấy phép lái xe thì đã khởi tố đến hai con số và vi phạm này đã kéo dài.
“Bộ trưởng trả lời đã chỉ đạo thanh tra 63 tỉnh, thành, qua thanh tra, cơ bản là không phát hiện vi phạm, trong khi tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn hôm qua, Bộ trưởng nói rằng đã chuyển 6 vụ việc liên quan đến sát hạch giấy phép lái xe cho cơ quan điều tra để xem xét” – ông Huấn dẫn lời và hỏi Bộ trưởng suy nghĩ gì về chất lượng thanh tra.
“Chất lượng thanh tra do năng lực của cán bộ thanh tra hay do nể nang, né tránh hay do một áp lực gì khác mà qua thanh tra không phát hiện vi phạm” – ông Huấn nêu câu hỏi.
Trao đổi lại, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng chia sẻ nguyên nhân sai phạm của các trung tâm đăng kiểm do chưa phản ứng kịp thời với thay đổi của chính sách. Ông dẫn chứng Nghị định 139 của Chính phủ có quy hoạch mạng lưới đăng kiểm nhưng khi Luật Quy hoạch ra đời, các quy hoạch ngành không còn hiệu lực nên trung tâm đăng kiểm ở các địa phương nở rộ.
“Chỉ 2 năm trung tâm đăng kiểm tăng lên 281, vượt cả quy hoạch mạng lưới đăng kiểm đến 2030. Chính vì việc trung tâm đăng kiểm nở rộ nên cạnh tranh không lành mạnh rồi dẫn đến tiêu cực” - ông Thắng nhận định.
Trong câu chuyện này, theo ông Thắng, có dấu hiệu tham ô, cấu kết, đồng thời có trách nhiệm và vấn đề đạo đức của các bộ phận từ lãnh đạo cấp phòng đến lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam.
“Việc này đã vô hiệu hóa hiệu quả của công tác kiểm tra giám sát bởi khi họ cấu kết với nhau, họ không thể “lấy đá ghè chân mình”” – ông Thắng bình luận.
Nhận diện vấn đề này, Bộ GTVT đề xuất sửa đổi Nghị định 139 theo đó đưa vào yếu tố kiểm soát việc mở trung tâm đăng kiểm tại địa phương; phân quyền cấp phép mở dịch vụ đăng kiểm cho Sở GTVT các địa phương và siết chặt quy định kiểm soát công tác đăng kiểm.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ trưởng GTVT giải trình thêm
Chưa đồng tình với giải thích của Bộ trưởng GTVT liên quan đến Luật Quy hoạch, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành nghị quyết 751 nói trong khi quy hoạch mới chưa xây dựng thì cho phép sử dụng quy hoạch cũ, với quy hoạch chuyên ngành bãi bỏ thì các bộ phải thay đổi bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn.
“Nở rộ có phải hậu quả của luật quy hoạch hay không thì Phó Thủ tướng Lê Minh Khái báo cáo thêm” - Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.
Thông tin thêm, Chủ tịch Quốc hội nói, Quốc hội cũng có Nghị quyết giám sát tối cao về quy hoạch nêu rõ, hiện các quy hoạch vẫn chạy song song mới – cũ. Cái nào bãi bỏ thì thay bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn. “Không có khoảng trống pháp luật nào ở đây cả” – ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Giải trình sau đó, Bộ trưởng Thắng khẳng định, luật quy hoạch không có lỗi gì, đây chỉ câu chuyện phản ứng chính sách của Bộ.
“Khi hết hiệu lực, bị bãi bỏ, đáng ra Bộ phải chỉ đạo Cục đăng kiểm xây dựng ban hành ngay quy chuẩn, tiêu chuẩn nhưng Bộ không kịp làm nên đây là một trong những nguyên nhân các trung tâm đăng kiểm nở rộ” - Bộ trưởng phân trần.