Thời gian giao đất ở đặc khu có thể giảm xuống còn 70 năm

Đặc khu có thể không còn gì đặc biệt

Phóng viên: Xin ông cho biết trong cuộc họp hôm qua (7-6), Thường trực UB Pháp luật đã họp để rà soát lại các nội dung, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội như thế nào?

Ông Bùi Văn Xuyền: Về vấn đề đất đai, khả năng phần nhiều là ban soạn thảo luật tiếp thu ý kiến của các đại biểu, sẽ giảm thời hạn cho thuê đất/giao đất xuống 70 năm thôi, như các khu kinh tế khác hiện nay và như luật Đất đai hiện hành.

Ông Bùi Văn Xuyền

- Vậy Chính phủ đã có ý kiến chính thức về việc này chưa?

+ Chúng tôi họp là để tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội chứ không phải theo đề xuất của Chính phủ. Chính phủ chỉ là một yếu tố còn ý kiến của đại biểu Quốc hội mới quan trọng chứ. Đại biểu đã ý kiến rồi và giờ tiếp thu thì tinh thần, dù chưa chính thức nhưng chắc sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu thôi, là cái 99 năm sẽ bỏ, duy trì cao nhất là 70 năm, như quy định của luật Đất đai.

Chính phủ thì chắc cũng như thế thôi.

- Nếu vậy đặc khu còn gì đặc biệt nữa, thưa ông?

+ Đặc khu như thế chẳng còn gì đặc biệt nữa.

Nói thực là so với các quy định hiện nay, giờ giảm đi như vậy thì theo nhận định của Bộ trưởng KH-ĐT, cơ quan chủ trì soạn thảo thì hầu hết các cơ chế đặc thù cũng không còn gì, không cao nữa. Ví dụ, đất thì quay về như luật đất đai hiện nay.

- Có ý kiến cho rằng như vậy thì chính sách đất đai ở đặc khu tới đây còn không được như quy định thực tế hiện nay vì Phú Quốc, Vân Đồn, Bắc Vân Phong đang được xác định là vùng biển đảo khó khăn về kinh tế - xã hội nên các dự án vào đây đều được hưởng mức ưu tiên, trong khi trở thành đặc khu thì chỉ những dự án thuộc danh mục ngành nghề khuyến khích đầu tư tại đây mới được hưởng chính sách như vậy?

+ Việc giao đất 70 năm thì không có vấn đề gì, là quy định chung theo luật đất đai rồi. Còn ở các đặc khu thì xác định đưa ra một số ngành nghề được khuyến khích ưu đãi đầu tư vì nó mang tính đặc thù và được ưu đãi, ưu tiên ở đó.

Ngoài yếu tố đất đai còn được ưu đãi về thuế, ưu đãi miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo các quy định cụ thể, còn lại thì những nội dung nào không xác định thuộc ngành nghề khuyến khích ưu tiên thì được tự do hoạt động nếu pháp luật không cấm. Quy định như vậy là rõ. Tất cả các ngành nghề mà pháp luật không cấm thì vẫn sản xuất kinh doanh, được đầu tư. Những ưu đãi đang được hưởng thì vẫn được hưởng như thế.

Còn tại đặc khu, nếu như đề xuất ban đầu là 99 năm thì cử tri và nhân dân phản ánh lại hạ xuống thì nó như là luật đất đai hiện nay thôi.

Các nhà đầu tư chiến lược không quan tâm nhiều đến ưu đãi

- Vậy đến thời điểm này, có thể hiểu đặc khu còn gì là vượt trội?

+ Hiện cái nổi trội còn lại là các ưu đãi về thuế và cơ chế thông thoáng về thu hút đầu tư, môi trường đầu tư kinh doanh. Cái đó là quan trọng nhất và môi trường sản xuất kinh doanh cũng như cơ chế tư pháp nhanh gọn thông thoáng phù hợp thông lệ quốc tế đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư. Đấy là cái quan trọng nhất và Chính phủ cũng xác định như vậy chứ còn ưu đãi về thuế, về đất đai không phải là mấu chốt.

Các nhà đầu tư chiến lược đến nay cũng bày tỏ họ không quan tâm nhiều đến những ưu đãi mà quan tâm tới môi trường đầu tư, tức là cơ chế chính sách phải thông thoáng, phải nhanh gọn, phải minh bạch và đảm bảo cho yêu cầu sản xuất kinh doanh đặt ra. Khi có vấn đề tranh chấp về dân sự, kinh tế thì được giải quyết một cách nhanh gọn, không kéo dài.

- Nếu vậy, so với các đặc khu lân cận đã thành công, chúng ta có thấy những yếu tố hấp dẫn đủ sức cạnh tranh tại các đặc khu dự kiến xây dựng?

+ Khi xây dựng luật này, theo chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo, quán triệt thì ban soạn thảo cũng phải cố gắng xây dựng được ở mức độ làm sao để cạnh tranh được với các đặc khu ở Châu Á, xung quanh chúng ta.

Chúng tôi cũng phải tính toán cả rồi và khi Quốc hội thảo luận có ý kiến của cử tri, nhân dân là các chính sách quá cao thì có thể phải hạ xuống mà cái nào chưa thực sự vượt trội thì có thể xem xét nâng lên. Nhưng trước mắt, tôi cho rằng các cơ chế chính sách đến lúc này cũng là phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay. Còn trong quá trình làm thì Chính phủ, Quốc hội cũng xác định là sẽ phải sửa đổi luật cho phù hợp với từng giai đoạn.

Kinh nghiệm của các nước, như Hàn Quốc, trong 10 năm làm đặc khu người ta cũng sửa rất nhiều, cụ thể là 6 lần nên chúng ta nếu cầu toàn, luật này ban hành xong cứ thực hiện ổn định, lâu dài thì không phải vì bản chất của kinh tế là diễn biến, thay đổi rất nhanh, nhất là trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, những thay đổi về khoa học công nghệ diễn ra rất nhanh. Nó yêu cầu về công tác quản lý cũng phải đổi thay và theo đó những thiết chế trong luật cũng phải điều chỉnh linh hoạt cho phù hợp, đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư.

- Khi đã giảm thời hạn cho thuê đất như vậy thì luật có thiết kế quy định kỹ thuật thế nào để với những dự án đầu tư hạ tầng như cảng biển, sân bay có vòng đời khai thác kéo dài hơn cả 70 năm thì hết thời hạn này nhà đầu tư vẫn có thể yên tâm hoạt động?

+ Theo tôi, giờ ta giao đất cho họ, ví dụ 50 năm, 70 năm tuỳ từng dự án, tương tự như giao đất nông nghiệp cho các hộ gia đình là 20 năm nhưng sau đó, người sử dụng đất vẫn có nhu cầu, vẫn hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả, chấp hành tốt các quy định, nghĩa vụ với nhà nước thì họ vẫn được tiếp tục sử dụng bình thường chứ làm sao khác đi được.

Dư luận đợt 2003 cũng có lo ngại về việc thời hạn giao đất năm 1993 kết thúc thì phải thực hiện lại nhưng thực tế có phải vậy đâu. Chính sách phải tiếp tục để giữ ổn định chứ làm sao rũ ra rồi giao lại được. Vậy nên với những dự án có niên hạn kéo dài như vậy thì tiếp tục được giao đất lại để tiếp tục sản xuất kinh doanh hoạt động thôi. Ví dụ, có những khách sạn 5 sao đầu tư rất lớn, có những cảng biển, sân bay, nhà ga có niên hạn sử dụng đến hàng trăm năm thì cũng không ngại gì cả.

- Xin cảm ơn ông!