(CATP) "Tứ đại gia tộc" là các băng nhóm tội phạm gia đình ở vùng Kokang, bang Shan, Myanmar, giáp biên giới tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Các gia tộc này bao gồm họ Bai (Bạch), Wei (Ngụy), Liu (Lưu) và Ming (Minh). Các tổ hợp này hình thành và phát triển mạnh sau cuộc đảo chính năm 2009 tại Kokang, khi quân đội Myanmar hỗ trợ lật đổ lãnh chúa cũ Peng Jiasheng (Bành Gia Thanh, thường gọi là Vua Kokang). Bai Suocheng, phó chỉ huy của Peng, đã phản bội và liên minh với các gia tộc khác để chiếm quyền kiểm soát khu vực. Sự kiện này đánh dấu sự trỗi dậy của họ, biến Kokang từ một vùng nghèo nàn, từng phụ thuộc vào buôn bán thuốc phiện, thành thiên đường tội phạm.
Điểm chung của "Tứ đại gia tộc" là thống trị bằng sự tàn ác và bộ máy bạo lực. Các khu phức hợp lừa đảo ở Myanmar là sản phẩm trực tiếp của bất ổn chính trị và tham nhũng thể chế khi một quốc gia tan rã về quyền lực có thể nhanh chóng trở thành thiên đường cho tội phạm có tổ chức.
Bóng tối biên giới và bẫy chết người từ "thiên đường"
Nhiều thanh niên thất nghiệp ở Trung Quốc, lướt qua mạng xã hội và thấy một lời mời việc làm hấp dẫn với lương cao, công việc nhẹ nhàng ở nước ngoài như Myanmar hay Thái Lan. Họ "cắn câu", được "nhà tuyển dụng" mua vé máy bay đúng như đã hứa. Tuy nhiên, phần cuối của câu chuyện thì khác: họ được đưa tới các trung tâm lừa đảo ở vùng biên giới Myanmar giáp Trung Quốc hay Thái Lan để rồi bị tịch thu hộ chiếu và bị ép làm việc như nô lệ.
Câu chuyện bắt đầu từ những thị trấn Myanmar giáp biên giới Trung Quốc như Kokang và Laukkaing ở Myanmar. Những vùng đất nghèo này nhanh chóng biến thành thiên đường của mafia, tội phạm mạng. Các băng đảng gia đình Trung Quốc có vũ khí, tiền bạc và ảnh hưởng chính trị địa phương, đã xây dựng nên những trung tâm lừa đảo khổng lồ. Chúng dụ dỗ nạn nhân bằng lời hứa hão huyền "việc nhẹ lương cao", rồi biến họ thành công cụ phạm tội: lừa đảo trực tuyến, đánh bạc bất hợp pháp, thậm chí buôn ma túy và mại dâm cưỡng bức. Vùng biên giới hẻo lánh này trong một thời gian dài được xem là lãnh địa bất khả xâm phạm của "Tứ đại gia tộc" tội phạm Trung Quốc.
Một "nhà máy" lừa đảo ở Shwe Kokko, bang Karen của Myanmar Ảnh: Reuters
"Tứ đại gia tộc" là các băng nhóm tội phạm gia đình người Hoa ở vùng Kokang, bang Shan, Myanmar, giáp biên giới tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Các gia tộc này bao gồm họ Bai (Bạch), Wei (Ngụy), Liu (Lưu) và Ming (Minh). Các tổ hợp này hình thành và phát triển mạnh sau cuộc đảo chính năm 2009 tại Kokang, khi quân đội Myanmar hỗ trợ lật đổ lãnh chúa cũ Peng Jiasheng (Bành Gia Thanh, thường gọi là Vua Kokang). Bai Suocheng, phó chỉ huy của Peng, đã phản bội và liên minh với các gia tộc khác để chiếm quyền kiểm soát khu vực. Sự kiện này đánh dấu sự trỗi dậy của họ, biến Kokang từ một vùng nghèo nàn, từng phụ thuộc vào buôn bán thuốc phiện, thành thiên đường tội phạm.
Hãy điểm qua những gương mặt cộm cán trong các gia tộc tội phạm này. Họ Bạch có Bai Suocheng (Bạch Sở Thành) là thủ lĩnh chính, vốn là cựu chủ tịch Khu tự trị Kokang, người dẫn dắt đảo chính 2009. Con trai, đồng phạm cốt cán của ông này là Bai Yingcang (Bạch Ứng Thương). Gia tộc họ Ngụy có thủ lĩnh là Wei Chaoren (Ngụy Siêu Nhân), người kiểm soát tập đoàn Henry Group và Wei Qingtao (Ngụy Thanh Đào), con trai thứ hai và là cánh tay mặt của "bố già". Gia tộc họ Lưu có thủ lĩnh Liu Guoxi (Lưu Quốc Hy) đã chết năm 2020; Liu Zhengxiang (Lưu Chính Tường) khởi sự từ buôn ma túy rồi thành lập Fulaili Group và cánh tay đắc lực Liu Zhengqi (Lưu Chính Kỳ), em trai Zhengxiang. Gia tộc Minh có phần đặc biệt hơn với Ming Xuechang (Minh Học Xương), thủ lĩnh chính đã tự sát năm 2023 khi bị bắt, con trai ông ta là Ming Guoping (Minh Quốc Bình) và con rể Bi Huijun (Tất Hồ Quân). Gia tộc này còn có hai "nữ tặc" là Ming Julan (Minh Cúc Lan), con gái và cháu gái Ming Zhenzhen (Minh Chân Chân).
Một tòa nhà trong khu phức hợp lừa đảo ở Myanmar với đĩa thu sóng internet vệ tinh Starlink nhập lậu trên nóc Ảnh: AFP
Bên cạnh "Tứ đại gia tộc" nói trên, không thể không kể thêm một cái tên với tầm ảnh hưởng rộng hơn: Wan Kuok-koi, (Doãn Quốc Câu). Đằng sau vỏ bọc nhà đầu tư, Wan là cựu thủ lĩnh băng 14K Triad khét tiếng. Sau khi mãn hạn tù năm 2012, Wan tái xuất và lập nên Yatai International Holding Group cùng nhiều công ty bình phong khác tại Campuchia, Malaysia và Hong Kong. Thông qua tổ chức Hongmen Cultural Association, Wan công khai quảng bá "hợp tác văn hóa Trung Hoa", nhưng thực chất mở rộng mạng lưới tội phạm ra Đông Nam Á. Các tổ chức phân tích như C4ADS và Asia Crime Century ghi nhận Dongmei Group, một nhánh mới trong mạng lưới của Wan ngoài Myanmar với KK Park còn hiện diện ở Lào, Campuchia và Thái Lan, tham gia buôn người, ma túy và lừa đảo online.
Từ kinh doanh bước qua tội ác
Điểm chung của "Tứ đại gia tộc" là thống trị bằng sự tàn ác và bộ máy bạo lực. Người Trung Quốc sửng sốt với lời khai của Chen Dawei, thành viên gia tộc Ngụy trong phim tài liệu của đài truyền hình CCTV. Với vẻ mặt vô cảm, tay bị còng, hắn thừa nhận đã giam giữ và tra tấn hàng nghìn người. Hàng chục nghìn nạn nhân, chủ yếu thanh niên Trung Quốc thất nghiệp, bị dụ dỗ bằng lời hứa việc làm, rồi bị giam giữ, tra tấn (đánh đập, chích điện, bỏ đói) và ép làm việc 12 - 16 giờ/ngày để lừa đảo qua điện thoại, internet. Hoạt động này lan rộng toàn cầu, nhắm vào nạn nhân ở Trung Quốc và các nước khác.
Một nạn nhân được giải cứu với nhiều vết thẹo do tra tấn trên lưng Ảnh: Reuters
Ban đầu, các gia tộc tập trung vào kinh doanh hợp pháp như khai thác mỏ, bất động sản, khách sạn và thương mại, nhưng rồi họ nhanh chóng chuyển sang hoạt động bất hợp pháp để tối đa hóa lợi nhuận.
Những năm 2010, họ xây dựng các sòng bạc khổng lồ ở Laukkaing (thủ phủ Kokang), thu hút khách Trung Quốc (do cờ bạc bị cấm ở Trung Quốc). Khi ngành cờ bạc bị siết chặt, họ chuyển hướng sang lừa đảo trực tuyến, buôn người, cưỡng bức lao động, buôn ma túy như methamphetamine, mại dâm cưỡng bức, bắt cóc và tống tiền. Các trung tâm lừa đảo được bảo vệ bởi lực lượng vũ trang riêng. Bốn gia tộc này chia lãnh địa kiểm soát hầu hết Kokang (diện tích khoảng 2.000km², dân số 140.000, chủ yếu người Hoa) và Laukkaing, biến nơi đây thành thị trấn không ngủ với hàng trăm cao ốc sòng bạc và trung tâm lừa đảo. Gia tộc Ming nổi bật với khu phức hợp Crouching Tiger Villa, trung tâm lừa đảo lớn nhất Kokang. Trong khi đó, họ Bạch có số trung tâm lừa đảo lên đến 41 cái ở khu vực này.
Theo số liệu điều tra từ các tổ chức quốc tế và lực lượng tư pháp Trung Quốc, lợi nhuận từ lừa đảo và cờ bạc lên đến hàng chục tỷ USD/năm. Trong số này, họ Bạch liên quan 4 tỷ USD, Minh 1,4 tỷ USD và rửa hàng tỷ USD tiền lừa đảo qua sòng bạc. Các gia tộc này bị cáo buộc đã cưỡng ép, buộc hơn 100.000 người, chủ yếu là người Trung Quốc và một số khác từ hơn 20 quốc gia làm việc trong các trung tâm lừa đảo. Mỗi gia tộc có quân đội riêng với hàng trăm tay súng, kiểm soát điện, nước, an ninh địa phương.
Các nạn nhân được giải cứu khỏi trung tâm lừa đảo ở Myanmar Ảnh: Reuters
Hoạt động của các gia tộc tội phạm còn mở rộng qua biên giới sang tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), gây ra hàng nghìn vụ lừa đảo, hàng trăm cái chết hoặc tự tử do tra tấn. Họ Ngụy còn mở rộng sang Thái Lan và Campuchia; các gia tộc khác liên kết với mafia Macao và miền Nam Trung Quốc. Tổng ngành lừa đảo ở biên giới ước tính chiếm 60% các vụ lừa đảo ở Trung Quốc năm 2022.
Các khu phức hợp lừa đảo ở Myanmar là sản phẩm trực tiếp của bất ổn chính trị và tham nhũng thể chế. Chúng là minh chứng cho việc một quốc gia tan rã về quyền lực có thể nhanh chóng trở thành thiên đường cho tội phạm có tổ chức. Dù các chiến dịch đàn áp gần đây mang lại một số kết quả, nhưng nếu lợi nhuận tội phạm quá cao, các trung tâm lừa đảo sẽ vẫn tồn tại.
Giải pháp lâu dài không chỉ nằm ở cảnh sát hay quân sự, mà ở hợp tác khu vực, chia sẻ dữ liệu tài chính và bảo vệ nạn nhân. KK Park hôm nay sẽ là hình mẫu đầu tiên của một mạng lưới tội phạm kỹ thuật số toàn cầu đang ngày càng mở rộng nếu thiếu sự hợp tác quốc tế trong các chiến dịch trấn áp cũng như sự cứng rắn, không khoan nhượng trong các phiên tòa xét xử.
(Còn tiếp...)