Liên quan đến vụ việc này, trước đó, khi Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn Khu vực 1 (HQCKCSGKV1) cho tạm dừng thông quan lô hàng trên thì bị Công ty PN kiện ra tòa. Dự kiến vụ án này sẽ được TAND TPHCM xét xử vào ngày 11-3-2020.
BẮT HƠN 3,8 TẤN HÀNG GIẢ MẠO
Thông tin từ Chi cục HQCKCSGKV1: Ngày 11-1-2016, Công ty PN đứng tên mở tờ khai hải quan xuất khẩu lô hàng bánh trên bao bì có chữ “Choco Pie”. Ngày 12-1-2016, đại diện chủ sở hữu nhãn hiệu ChocoPie (Công ty Orion) có đơn yêu cầu tạm dừng thông quan lô hàng trên.
Qua xem xét, ngày 13-1-2016, Chi cục trưởng Chi cục HQCKCSGKV1 đã ra quyết định (QĐ) số 150/QĐ-SHTT tạm dừng làm thủ tục hải quan đối với lô hàng “Choco Pie” của Công ty PN vì có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT).
Ngày 14-1-2016 Chi cục HQCKCSGKV1 cùng Đội 4 - Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan với sự chứng kiến của Công ty PN, đại diện ủy quyền của Công ty Orion đã mở kiểm tra lô hàng và lấy mẫu niêm phong, lập phiếu trưng cầu giám định.
Theo kết luận giám định ngày 22-1-2016 của Viện Khoa học SHTT đối với lô hàng bánh Choco Pie của Công ty PN: “Dấu hiệu Choco Pie gắn trên vỏ hộp sản phẩm xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu được bảo hộ do Cục SHTT cấp cho Công ty Orion”.
Vụ việc được Chi cục HQCKCSGKV1 báo cáo lên Cục Hải quan TPHCM và Tổng cục Hải quan. Theo chỉ đạo của UBND TP, toàn bộ hồ sơ và tang vật được chuyển cho Chi cục Quản lý thị trường TP, sau đó là Thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) để xử lý theo quy định của pháp luật.
Xét đề nghị của Giám đốc Sở KHCN, ngày 4-12-2017, UBND TPHCM ban hành QĐ số 6300/QĐ-XPHC “xử phạt hành chính” Công ty PN 246 triệu đồng do đã có hành vi sản xuất hàng hóa giả mạo nhãn hiệu.
Cụ thể: Sản xuất bánh mang dấu hiệu “Choco Pie” trùng/khó phân biệt với nhãn hiệu Choco Pie được bảo hộ. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc tiêu hủy tang vật là hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, gồm 1.200 thùng bánh Choco Pie, trong đó, có 600 thùng bánh “Choco Pie 168” với 9.600 hộp (mỗi hộp có 6 bánh, nặng 28 gam/bánh) và 600 thùng bánh “Choco Pie 336” với 4.800 hộp (mỗi hộp 12 bánh, nặng 28 gam/bánh).
Đại diện Chi cục HQCKCSGKV1 xác định: Công ty PN đã khởi kiện hành chính đối với QĐ số 150/QĐ-SHTT của Chi cục HQCKCSGKV1. Sau khi có QĐ số 6300/QĐ-XPHC của UBND TP, Công ty PN đã chấp hành nộp phạt theo quy định nhưng vẫn giữ nguyên việc khởi kiện.
Bánh nhãn hiệu “Choco.Pie” đã được bảo hộ (bên trái) và bánh giả mạo nhãn hiệu “Choco Pie” (bên phải)
CHỜ PHÁN QUYẾT CÔNG TÂM, ĐÚNG PHÁP LUẬT
Vụ kiện được TAND TPHCM thụ lý ngày 30-11-2016. Tại biên bản đối thoại ngày 23-12-2019, đại diện Công ty PN yêu cầu tòa hủy QĐ số 150/QĐ-SHTT, buộc Chi cục HQCKCSGKV1 chấm dứt hành vi tạm giữ trái pháp luật đối với hàng hóa của Công ty PN; bồi thường 8.560,92 USD (giá trị lô hàng) và 19.734 USD (tiền lưu container và lưu bãi). Tổng hai khoản Công ty PN yêu cầu quy ra tiền Việt Nam hơn 634,5 triệu đồng.
Theo Công ty PN, QĐ số 150/QĐ-SHTT không ban hành theo đúng mẫu quy định, vi phạm Luật SHTT 2005, sửa đổi bổ sung 2009. Chi cục HQCKCSGKV1 tạm giữ hàng hoá khi chưa xác định được có vi phạm hay không; không ra QĐ tạm giữ; vi phạm thời hạn tạm giữ.
Đại diện Chi cục HQCKCSGKV1 trình bày: QĐ số 150/QĐ-SHTT được ban hành theo đúng trình tự thủ tục, quy định tại Điều 73 và 74 Luật Hải quan. Do không có thẩm quyền xử lý hành vi xuất khẩu nên sau khi ban hành QĐ 150/QĐ-SHTT, Chi cục HQCKCSGKV1 đã báo cáo cấp trên và chuyển hồ sơ đến cấp có thẩm quyền xem xét giải quyết đối với lô hàng vi phạm.
Theo chỉ đạo của UBND TPHCM, ngày 6-9-2016, Chi cục Quản lý thị trường, Thanh tra Sở KHCN, Cục Hải quan TP tổ chức cuộc họp, thống nhất hướng giải quyết vụ việc. Do Công ty PN khiếu nại, tranh chấp đối với nhãn hiệu “Choco Pie” nên các bên thống nhất đề nghị giữ nguyên hiện trạng container đang chứa lô hàng vi phạm để chờ kết luận của Cục SHTT.
Ngày 19-9-2016, UBND TP có công văn chỉ đạo dừng xử lý vụ việc theo quy định pháp luật để chờ kết quả giải quyết tranh chấp, khiếu nại của cơ quan có thẩm quyền. Khi có kết quả giải quyết tranh chấp khiếu nại thì Sở KHCN phối hợp Sở Công thương, Chi cục Quản lý thị trường thành phố báo cáo UBND TP xem xét, xử lý.
Ngày 18-7-2017, Cục SHTT ban hành ba QĐ (số 2293, 2294 và 2295/QĐ-SHTT) bác yêu cầu của Công ty PN hủy bỏ các giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu Choco. Pie của Công ty Orion.
Theo chỉ đạo của UBND TP, ngày 16-11-2017, Sở KHCN ban hành QĐ lập Đoàn thanh tra, tiến hành thanh tra chuyên ngành về SHTT, trong đó có kiểm tra thực tế hàng hóa của Công ty PN để tại Cảng Cát Lái. Ngày 22-11-2017, Đoàn thanh tra lập biên bản vi phạm hành chính về sở hữu công nghiệp.
Sau khi UBND TP ban hành QĐ số 6300/QĐ-XPHC, Đoàn thanh tra có Kết luận thanh tra ngày 7-12-2017, khẳng định: Công ty PN đã có hành vi giả mạo nhãn hiệu, vi phạm điểm b, khoản 1, Điều 211, Luật SHTT.
Chi cục HQCKCSGKV1 khẳng định đã xử lý vụ việc đúng theo quy định pháp luật và không có lỗi. Ngoài ra, Chi cục đã có rất nhiều báo cáo, đề xuất đến các cấp có thẩm quyền để đẩy nhanh tiến độ giải quyết. Vụ việc bị kéo dài là do Công ty PN có đơn khiếu nại, tranh chấp dẫn tới phải dừng xử lý để chờ kết quả giải quyết. Việc Cục SHTT giải quyết tranh chấp kéo dài từ tháng 1-2016 đến tháng 7-2017 không phải do lỗi của Chi cục HQCKCSGKV1. Do vậy, việc Công ty PN yêu cầu cơ quan Hải quan bồi thường chi phí lưu container và lưu bãi là không có cơ sở.
Liên quan đến việc bồi thường do tạm dừng thông quan, đại diện người bị kiện xác định: Trong trường hợp nhãn hiệu Choco Pie bị hủy bỏ, Công ty Orion có trách nhiệm bồi thường cho các chi phí liên quan đến lô hàng do việc đề nghị tạm dừng không đúng. Thực tế, nhãn hiệu Choco Pie của Công ty Orion đã được bảo hộ, việc đề nghị tạm dừng thông quan là đúng.
Trên cơ sở tài liệu chứng cứ và các quy định pháp luật hiện hành, đại diện Chi cục HQCKCSGKV1 đề nghị toà bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Công ty PN. Đồng quan điểm này, đại diện Công ty Orion đề nghị toà bác yêu cầu của Công ty PN.
Trước đó, TAND TPHCM đã đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm ngày 26-2-2020. Tuy nhiên, do các bên cần có thời gian để bổ sung thêm chứng cứ, nên toà quyết định tạm dừng phiên xử.
Dư luận đang chờ theo dõi quá trình tranh tụng, xét xử vụ việc tại tòa, bản chất vụ án sẽ được làm sáng tỏ và HĐXX sẽ có phán quyết đúng pháp luật.