(CAO) Hiện nay, ngày càng có nhiều người bị viêm loét dạ dày, tá tràng. Theo thống kê, có đến hơn 70% người Việt trưởng thành bị nhiễm khuẩn gây đau dạ dày và nếu không chữa trị sẽ tăng nguy cơ dẫn đến ung thư dạ dày.
Đau dạ dày và nguy cơ ung thư
PGS TS BS Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, nhiễm Helicobacter pylori (HP) là một trong các nhiễm khuẩn thường gặp ở người. Ước tính tại Việt Nam có khoảng hơn 70% người trưởng thành bị nhiễm HP. Đây được xem là nguyên nhân chính gây viêm, loét dạ dày-tá tràng và ung thư dạ dày.
(CAO) Đó là thông tin vừa được GS TS Phạm Gia Khánh, Phó Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam công bố sáng 17-4 tại hội nghị khoa học ROME IV - Tiêu chuẩn mới trong chẩn đoán các rối loạn chức năng tiêu hóa ở trẻ em.
Cụ thể là 90% số người bị viêm dạ dày có sự hiện diện của vi khuẩn HP. Tương tự, tỷ lệ này chiếm từ 75-85% trong bệnh loét dạ dày-tá tràng; còn trong biến chứng thủng do loét dạ dày tá tràng thì sự hiện diện của HP chiếm từ 80-95% trường hợp.
Chính vì vậy, việc điều trị diệt HP khi bị viêm, loét dạ dày tá tràng là rất cần thiết nhằm ngăn ngừa các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày, và nguy hiểm hơn là ung thư dạ dày.
Tùy theo từng đối tượng, nếu người trẻ bị đau dạ dày thì không cần thiết phải nội soi ngay mà có thể dùng những biện pháp đơn giản như thử máu, kiểm tra hơi thở để chẩn đoán có bị nhiễm HP hay không, còn đối với những người bệnh lớn tuổi hoặc đã đau dạ dày lâu ngày, đau nhiều thì cần tầm soát bằng nội soi.
Phương pháp để chẩn đoán việc kháng thuốc của vi khuẩn HP là nội soi dạ dày, lấy vi khuẩn làm kháng sinh đồ. Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra vi khuẩn phù hợp với loại thuốc nào để đưa ra phác đồ điều trị thích hợp, không kéo dài thời gian điều trị của người bệnh.
Nhiều thách thức trong điều trị
Theo PGS TS BS Bùi Hữu Hoàng, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, hiện nay, việc điều trị diệt HP trong bệnh viêm, loét dạ dày-tá tràng đang đối mặt với nhiều thách thức mà nguy cơ thất bại rất cao do nhiều nguyên nhân như người bệnh không tuân thủ đúng liều lượng, thời gian và cách uống thuốc do sợ tác dụng phụ của kháng sinh, hoặc sợ phải uống số lượng thuốc quá nhiều.
Bên cạnh đó, do việc lạm dụng, sử dụng tùy tiện kháng sinh ở người Việt cũng khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn. Mới đây, phòng khám Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM mới tiếp nhận điều trị cho một bệnh nhân nữ. Chị Trần Thị C. (25 tuổi, ở Tiền Giang) đi khám khi có các triệu chứng như đau bụng, đau lan ra sau lưng, cảm giác nóng rát sau xương ức, buồn nôn.
Việc lạm dụng, sử dụng tùy tiện kháng sinh ở người Việt cũng khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn. Ảnh minh họa
Người bệnh được bác sĩ chẩn đoán là viêm dạ dày, HP dương tính. Tuy nhiên, mẫu thử HP được làm kháng sinh đồ và phát hiện là kháng thuốc. Theo khai thác bệnh sử, bác sĩ dự đoán nguyên nhân có thể do việc người bệnh quá lạm dụng sử dụng kháng sinh trong điều trị các bệnh thông thường như viêm họng, cảm cúm,… hoặc có thể do chính con vi khuẩn HP kháng thuốc ở người bệnh khi điều trị lần đầu tiên.
Vấn đề khó khăn khác trong điều trị là axít trong dạ dày quá nhiều làm cho kháng sinh bị phá hủy hoặc mất tác dụng hoặc do chuyển hóa ở gan làm cho các thuốc ức chế tiết axít bị giảm tác dụng.
Theo PGS TS BS Bùi Hữu Hoàng, quá trình chữa trị không đúng phác đồ hoặc không chữa trị có thể dẫn đến ung thư. Tuy nhiên, không phải người bệnh nào nhiễm vi khuẩn HP đều sẽ bị ung thư. Điều này còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người, độc tính của vi khuẩn và chế độ ăn uống.
Chế độ ăn như ăn mặn, thực phẩm lên men, muối chua, thịt hun khói làm cho thực phẩm bị biến chất gặp điều kiện vi khuẩn HP thì dễ phát sinh ung thư hơn. Chính vì vậy, chế độ ăn cho người bị nhiễm HP thì cần tránh đồ chua cay, tránh ăn mặn, nên dùng củ nghệ vì có tính chất bảo vệ chống ung thư, làm lành những tổn thương trong viêm loét bao tử. Cộng đồng cần lưu ý vi khuẩn HP có thể bị lây nhiễm qua đường ăn uống.
Người bệnh cần tuân thủ điều trị, uống thuốc đúng liều, đúng lượng, đúng giờ. Khi có tác dụng phụ, người bệnh cần báo ngay với bác sĩ để có điều chỉnh kịp thời.
Các bác sĩ cần cập nhật thông tin liên tục về tình hình đề kháng thuốc để tránh các thuốc có tỉ lệ kháng cao, sử dụng các loại thuốc còn hiệu quả và nếu biết người bệnh đã thất bại trong điều trị các loại thuốc thông dụng thì cần chỉ định nội soi để làm kháng sinh đồ, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Thứ 2 và thứ 3 hàng tuần vào tháng 7-2016 đến tháng 8-2016, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM có tổ chức: “Chương trình tư vấn biện pháp điều trị diệt vi khuẩn Helicobacter pylori ở những người bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng bị tái phát hoặc tái nhiễm”. Đặc biệt, đối với người bệnh đã điều trị diệt H. pylori nhiều lần mà vẫn bị thất bại, tham gia tư vấn sẽ được miễn phí tiền thuốc điều trị diệt H.pylori trong 2 tuần và được hỗ trợ chi phí một vài xét nghiệm liên quan đến điều trị.