Đài Loan ‘tuyên chiến’ với thói quen nhai cau trầu gây ung thư miệng

4 năm nay, Huang Sheng –yi góp phần vào thói quen nhai quả cau của người dân khi trồng hàng ngàn cây cau ở nông trại của ông ở vùng núi của Đài Loan.

Giờ đây, ông đã đốn hầu hết diện tích trồng cau từ sự khích lệ của chính quyền để chuyển sang trồng giống cây khác. Động thái này là một phần trong việc đẩy mạnh chính sách hạn chế nhai cau của Đài Bắc vì những phát hiện gần đây cho thấy thứ quả này có chứa chất sinh ung thư, nếu nhai nhiều có khả năng dẫn đến ung thư miệng.

Tuy nhiên thói quen cuốn quả cau trong lá trầu không rồi quét lên ít vôi để tăng sự kích thích vẫn là một thói quen khó bỏ. Cau trầu được têm được bày bán lề đường ở các ki ốt trên khắp Đài Loan và được hàng triệu người dân nhai ngấu nghiến mỗi ngày.

Thói quen nhai cau trầu làm tăng tỷ lệ ung thư miệng lên đến 28 lần so với người không dùng. AFP dẫn lời Chuang Li-chen – Giám đốc quản lý dự án ở tổ chức phi chính phủ Sunshine Social Welfare Foundation, giúp phục hồi chức năng cho những người bị ung thư miệng nhấn mạnh: “Chỉ việc cảnh báo về mối nguy sức khỏe này là không đủ. Nhai cau trầu đã ăn sâu vào thói quen của cộng đồng”.

Thói quen nhai cau quấn lá trầu hay thuốc lá trở nên quen thuộc với Đài Loan nhiều thập kỷ qua - Ảnh: AFP

Từ năm 2003, các nghiên cứu đã đã xác nhận quả cau có chứa chất sinh ung thư, nếu dùng lâu dài có thể dẫn đến ung thư miệng. Việc nhai cau trầu nhóp nhép với màu miệng “đỏ như máu” đã trở nên phổ biến đối với nhiều tầng lớp lao động ở Đài Loan.

Biết được mối nguy này, giới chức Đài Loan đã khởi động kế hoạch để ngăn chặn vấn nạn. Họ hỗ trợ các nông dân nguồn vốn khoảng 8315 USD trên một hécta gieo trồng để chuyển đổi từ trồng cau sang trồng các loại cây khác.

Tuy nhiên nhiều nông dân vẫn còn chần chừ vì trồng cau đã quen nên chưa có kinh nghiệm canh tác các giống cây khác. Họ cho biết cần phải có sự hướng dẫn cụ thể hơn của chính quyền để chuyển đổi cây trồng.

Hiện có 42940 hecta trồng cau ở Đài Loan nhưng mới chỉ có 435 hecta chuyển sang trồng giống cây khác.

Nhận thức về vấn đề này ở nhiều nông dân vẫn còn hạn chế chỉ đến khi phát sinh ung thư miệng nhiều người mới hối hận.

Gương mặt Chen biến dạng sau phẫu thuật ung thư miệng. Ông được xác định bị bệnh vì thói quen nhai cau trầu - Ảnh: AFP

AFP dẫn lời Chen Yung-an – một người nghiện nhai cau trầu ở Đài Loan bày tỏ tiếc nuối rằng phải chi ông tin vào những chẩn đoán của bác sĩ về các dấu hiệu sớm làm phát sinh ung thư miệng cách đây 2 thập kỷ thì giờ đây đã không đến nỗi. Chen cho biết: “Tôi không nghĩ điều đó có thể xảy ra. Nhiều người khác đã nhai nó (cau trầu) trong nhiều năm nhưng không có gì xảy ra. Chen nay đã 53 tuổi, vừa mổ lấy khối bướu ung thư cách đây 3 năm. “Ở những vùng nông thôn, quả cau như một loại trái cây. Chúng tôi không có khái niệm rằng nó có hại cho sức khỏe”.

Giờ đây khi bị chứng ung thư miệng, đã trải qua giải phẫu làm biến dạng khuông mặt, Chen giờ chỉ ăn được những loại thức ăn mềm và được cắt nhỏ. Với gương mặt biến dạng ông hiện rất khó khăn để xin việc.

Cau được thu hoạch bán ở Đài Loan - Ảnh: AFP

Theo các nhà khoa học, chứng ung thư miệng có thể diễn biến âm thầm từ 10 đến 20 năm. Cho đến khi triệu chứng lâm sàng phát ra rầm rộ, khi đó việc điều trị đã trễ như trường hợp của ông Chen.

Chỉ có khoảng một nửa dân số Đài Loan ý thức được việc nhai cau trầu có liên hệ trực tiếp đến ung thư. Tuy nhiên đây là vấn đề lưỡng nan vì ngành công nghiệp liên quan đến quả cau đã phát triển hàng thập kỷ qua và không chỉ một sớm một chiều mà xóa được thói quen này cũng như “chặn đường mưu sinh của những nông dân trồng chúng”.

Giờ đây chỉ còn có cách gia tăng sự hợp tác giữa giáo dục, nông nghiệp và kinh tế với những chính sách chuyển đổi cây trồng, định hướng lại thói quen của cộng đồng một cách chậm rãi mai ra mới xóa được vấn nạn này.

Cau trầu được têm sẵn, người dân có thể mua bất cứ lúc nào - Ảnh: AFP

Những rừng cau thẳng tắp ở Đài Loan - Ảnh: AFP