(CAO) Vụ nổ trạm biến áp xảy ra tại Hà Nội mới đây khiến một người tử vong gây thương tâm cho cộng đồng. Khi sự việc xảy ra, người dân đã cầm xô nước đá dội lên người nạn nhân nhầm sơ cứu; tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo, sơ cứu bỏng bằng nước đá vô tình khiến tình trạng nạn nhân thêm nặng.
Như chúng tôi đã đưa tin, khoảng 15 giờ chiều ngày 17-11 tại đường Trưng Nhị, Hà Đông, xảy ra một vụ nổ trạm biến áp (bốt điện). Vụ việc khiến 3 nạn nhân bị bỏng nặng phải vào viện cấp cứu, trong đó có 1 trường hợp đã tử vong.
Ngay sau khi sự việc xảy ra, tại hiện trường, người dân xung quanh đã cố gắng giúp đỡ các nạn nhân bằng cách lấy nước đá dội lên người bị bỏng để sơ cứu. Tuy nhiên, việc sơ cứu bỏng bằng cách dội nước đá lạnh đã gây ra nhiều tranh cãi. Có người cho rằng dội nước lạnh sẽ giúp hạ nhiệt cơ thể nạn nhân bị bỏng, cũng có người cho rằng phương pháp trên không đúng cách và có thể khiến nạn nhân nguy kịch hơn.
Theo tất cả các khuyến cáo của thế giới về vấn đề sơ cứu bỏng thì việc lấy nước đá lạnh dội vào một phần cơ thể khi bị bỏng là không đúng.
Có nên dội nước cứu người bị bỏng?
ThS BS Phan Thái Sơn, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM chia sẻ, bản chất của bỏng do nổ bốt điện tại Hà Nội mới đây thực chất là do quá trình chập điện làm cho bốt điện bị phát nổ. Và khi phát nổ, trong bốt điện có chứa các dung dịch, bị nóng lên và tăng áp suất làm vỡ ra. Khi đó, những người đứng bên cạnh đã bị các chất lỏng bên trong bốt điện văng vào người gây ra hiện tượng bỏng. Đây là một dạng bỏng do chất lỏng (hóa chất) không phải là bỏng điện.
Về việc người dân đã sơ cứu bằng cách đổ nước đá vào người nạn nhân, ThS BS Phan Thái Sơn, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết: "Theo tất cả các khuyến cáo của thế giới về vấn đề sơ cứu bỏng thì việc lấy nước đá lạnh dội vào một phần cơ thể khi bị bỏng là không đúng. Cách sơ cứu cho nạn nhân chỉ cần đưa phần cơ thể bị bỏng dội dưới vòi nước sạch hoặc ngâm trong chậu nước với nhiệt độ bình thường trong khoảng thời gian từ 15 – 20 phút".
"Bản thân nhiệt độ của nước đá sẽ thấp hơn nhiệt độ của cơ thể rất nhiều. Thậm chí nếu bỏ nhiều đá trong nước, thì nhiệt độ đó có thể xuống gần 0 độ C. Trong khi đó, tại chỗ bị bỏng nhiệt độ cao hơn nhiệt độ cơ thể, có thể lên đến 45 – 50 độ C. Nếu dùng nước đá để hạ nhiệt độ nhanh tại chỗ như vậy thì nó sẽ làm tình trạng tổn thương của bỏng nặng lên", ThS BS Phan Thái Sơn nhận định.
Cách sơ cứu đúng cách khi bị bỏng
ThS BS Phan Thái Sơn chia sẻ, đối với các loại bỏng nói chung, đầu tiên cần cách ly nạn nhân ra khỏi tác nhân gây bỏng. Thứ hai, để hạ nhiệt độ tại chỗ nên đưa phần cơ thể bị bỏng dội dưới vòi nước sạch hoặc ngâm trong chậu nước với nhiệt độ bình thường trong khoảng thời gian từ 15 – 20 phút.
Biện pháp duy nhất được khuyến cáo để hạ nhiệt độ vùng bỏng là dội nước sạch, nhiệt độ bình thường lên vùng tổn thương bỏng trong 15 – 20 phút. Ảnh minh họa
Đối với những nạn nhân khi bị bỏng mà hóa chất văng vào, thấm trên quần áo thì cần nhanh nhất cắt bỏ quần áo trên người nạn nhân. Vì khi đó, chất lỏng bám vào cơ thể như vậy, việc dội nước mát lên thì không những không thể làm hạ nhiệt độ được liền mà nhiệt độ nóng của quần áo bị ngấm hóa chất sẽ làm tăng tổn thương và độ sâu của bỏng lên.
Người sơ cứu nên sử dụng dụng cụ để cắt bỏ quần áo, không nên trực tiếp lột bỏ quần áo của nạn nhân ra vì có thể làm bóc phần da bị bỏng.
Sau khi cắt bỏ quần áo, tiếp tục làm phần cơ thể mà quần áo che phủ với nước sạch trong thời gian 15 – 20 phút để rửa sạch các dị vật bẩn, hóa chất và hạ nhiệt độ xuống gần nhiệt độ cơ thể bình thường.
Tiếp theo, người sơ cứu sẽ dùng các băng gạc sạch phủ lên các tổn thương, tránh để các tạp bẩn tiếp tục vương vào các vết thương và vận chuyển nạn nhân đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương và cấp cứu kịp thời.
ThS BS Phan Thái Sơn cũng đưa ra những lưu ý trong quá trình vận chuyển nạn nhân bị bỏng: "Việc vận chuyển nạn nhân bị bỏng nên sử dụng dịch vụ cấp cứu của các cơ sở y tế có các trang thiết bị chuyên dụng. Đối với các trường hợp bỏng nhẹ, sau sơ cứu xong thì nên hướng dẫn người bệnh đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương".
Những quan điểm sai lầm trong sơ cứu nạn nhân bị bỏng
Theo ThS BS Phan Thái Sơn, những thói quen trong dân gian nhưng không giúp ích cấp cứu bỏng nhiệt tốt mà còn làm tình trạng nặng hơn, ví dụ như bôi kem đánh răng, mỡ trăn hay dội nước đá lên tổn thương bỏng.
Biện pháp duy nhất được khuyến cáo để hạ nhiệt độ vùng bỏng là dội nước sạch, nhiệt độ bình thường lên vùng tổn thương bỏng trong 15 – 20 phút, sau đó băng vết thương lại và đến cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương của bỏng.
Bỏng phân chia ra nhiều mức độ tùy theo diện tích bỏng, độ sâu bỏng, tác nhân gây bỏng, và vị trí bỏng. Có những tổn thương bỏng diện tích rất lớn nhưng tổn thương bỏng chỉ ở độ 1, độ 2, nghĩa là người bệnh chỉ đỏ da, có các phỏng nước đơn thuần thì việc điều trị rất đơn giản.
Với những diện tích nhỏ ở tay hoặc chân, sau khi hạ nhiệt, vết bỏng sẽ dần tự liền lại. Có những loại bỏng đặc biệt như bỏng hóa chất, sau khi rửa sạch nhưng hóa chất vẫn còn bám ở tổn thương bỏng, làm vết bỏng ngày càng sâu hơn nữa, và ở các vị trí như đầu, mặt, cổ, mắt, cơ quan sinh dục thì đều là bỏng nặng. Nạn nhân cần phải đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương.