Theo một tuyên bố từ Ủy ban Châu Âu, mức thuế bổ sung từ 17,4% đến 38,1% sẽ được áp dụng cùng với mức thuế 10% hiện có của EU. Điều đó đưa tỷ lệ tổng thể cao nhất trong áp thuế lên tới gần 50%.
Quyết định tạm thời này được đưa ra sau cuộc điều tra về sự hỗ trợ của nhà nước dành cho các nhà sản xuất xe điện của Trung Quốc.
Ủy ban Châu Âu - cơ quan điều hành của EU đã tiến hành cuộc điều tra vào tháng 10 để xác định xem liệu giá xe điện của Trung Quốc có thấp giả tạo do trợ cấp và do đó gây tổn hại cho các nhà sản xuất ô tô châu Âu hay không.
Ủy ban cho biết cuộc điều tra của họ đã tạm thời kết luận rằng ngành công nghiệp xe điện ở Trung Quốc “được hưởng lợi từ việc trợ cấp không công bằng, điều này gây ra mối đe dọa thiệt hại kinh tế”.
Việc tăng mạnh thuế quan làm nổi bật cáo buộc bảo hộ thương mại của Trung Quốc. Các quan chức phương Tây lo ngại rằng việc làm và các ngành công nghiệp quan trọng mang tính chiến lược có thể bị xóa sổ bởi hàng nhập khẩu giá rẻ của Trung Quốc.
EU cũng đang thăm dò sự hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc dành cho các công ty tua-bin gió và nhà cung cấp tấm pin mặt trời.
Nhưng khối này phải đạt được sự cân bằng giữa việc bảo vệ ngành công nghiệp của mình và thực hiện các cam kết xanh hóa nền kinh tế, bao gồm lệnh cấm bán ô tô chạy bằng xăng và dầu diesel mới từ năm 2035.
Theo Ủy ban, “quá trình chuyển đổi xanh của EU không thể dựa trên việc nhập khẩu không công bằng gây thiệt hại cho ngành công nghiệp EU”.
Xe điện của Trung Quốc đang trở thành đối tượng tăng thuế quan của EU
EU đã áp dụng các mức thuế mới khác nhau cho ba nhà sản xuất xe điện lớn của Trung Quốc. BYD – đang cạnh tranh với Tesla giành vị trí là nhà bán xe điện chạy bằng pin lớn nhất thế giới – có mức thuế bổ sung thấp nhất, ở mức 17,1%.
Geely, công ty sở hữu Volvo của Thụy Điển, đã bị áp thêm mức thuế 20% và SAIC bị áp thêm 38,1%.
Đối với các nhà sản xuất xe điện khác ở Trung Quốc, những nhà sản xuất xe điện hợp tác với cuộc điều tra của EU sẽ phải chịu mức thuế bổ sung 21%, trong khi những nhà sản xuất không hợp tác sẽ phải chịu mức thuế bổ sung 38,1%.
Theo đó, Tesla, công ty sản xuất nhiều ô tô tại Trung Quốc, có thể nhận được “mức thuế được tính riêng” ở giai đoạn sau theo yêu cầu của nhà sản xuất ô tô.
Châu Âu là điểm đến chính cho xuất khẩu xe điện của Trung Quốc. Theo Rhodium Group, một tổ chức nghiên cứu, năm ngoái, giá trị nhập khẩu ô tô điện từ Trung Quốc của EU đạt 11,5 tỷ USD, tăng từ mức chỉ 1,6 tỷ USD vào năm 2020.
Mức thuế mới có thể sẽ khởi động các cuộc đàm phán căng thẳng giữa Bắc Kinh và Brussels nhằm ngăn chặn một cuộc chiến thương mại gây thiệt hại. EU phải quyết định trước tháng 11 có nên áp dụng thuế quan vĩnh viễn hay không.
Phản ứng của Bắc Kinh đối với thuế quan “có thể dẫn đến một cuộc chiến thương mại (với châu Âu), điều này sẽ tàn khốc đối với một khu vực vẫn phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng do Trung Quốc thống trị để đạt được các mục tiêu khí hậu cao cả của mình” - Will Roberts, người đứng đầu nghiên cứu ô tô tại công ty tư vấn Rho Motion, nói trong một tuyên bố.
Phản ứng trước thông báo của EU, Bộ Thương mại Trung Quốc cáo buộc khối này “tạo ra và leo thang căng thẳng thương mại”, đồng thời cho biết động thái này sẽ gây tổn hại cho người tiêu dùng châu Âu.
Bộ cam kết trong một tuyên bố sẽ thực hiện “tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc”.
Ngoài ra còn có những rủi ro đối với các nhà sản xuất ô tô châu Âu. Nhiều người trong số họ sản xuất ô tô ở Trung Quốc và sau đó bán chúng ở châu Âu, việc sản xuất sẽ tốn kém hơn do mức thuế cao hơn.
Các nhà sản xuất ô tô của Đức phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc để bán hàng và sự trả đũa của Bắc Kinh có thể khiến cuộc sống của họ trở nên khó khăn hơn.
Theo Rho Motion, Tesla chiếm hơn một nửa số xe điện chạy pin được EU nhập khẩu vào năm ngoái, trong đó Volvo và thương hiệu Dacia của Renault cũng đóng góp vào số lượng đáng kể. BYD chỉ chiếm 1,5% thị trường EU trong năm nay nhưng đang nhắm mục tiêu 5% vào năm tới.
“Bắc Kinh có thể sẽ sử dụng cả củ cà rốt và cây gậy để tạo ra sự phản đối trường hợp của Ủy ban, với hy vọng rằng một nhóm đủ lớn gồm các quốc gia thành viên (EU)… xuất hiện để ngăn chặn các nghĩa vụ vĩnh viễn” - các nhà phân tích tại Rhodium Group cho hay trong một báo cáo gần đây.
Ví dụ, Trung Quốc có thể tăng thuế đối với xe nhập khẩu của EU lên 25%, từ mức 15% hiện tại hoặc nhắm mục tiêu vào các mặt hàng xuất khẩu khác của châu Âu như rượu vang và hàng xa xỉ, theo Rhodium.
Bắc Kinh đã tiến hành một cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh nhập khẩu từ EU và có thể áp đặt thuế quan đối với các nhà sản xuất rượu cognac của Pháp.