Tại phiên thảo luận tổ sáng nay (26/10), Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết thí điểm cơ chế đặc thù cho TP.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk. Sau khi thí điểm tại 9 tỉnh, thành phố lớn, cơ chế thí điểm cấp quận, huyện lần đầu tiên được đề xuất.
Nêu quan điểm về dự thảo này, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) nhận xét, chính sách đặc thù đưa ra cho TP. Buôn Ma Thuột còn khiêm tốn, cần có ưu đãi mạnh hơn để hút các nhà đầu tư, tăng giá trị hàng, nhất là nông sản.
"Cơ chế đưa ra cần tạo điều kiện cho phát triển nông sản chế biến, làm sao để người nông dân sản xuất hàng hóa nông sản không gặp nhiều khó khăn về tiêu thụ hàng hoá, tránh cảnh được mùa mất giá” – ông Ngân nói.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu ý kiến thảo luận
Mà muốn vậy, theo ông Ngân, phải có chính sách ưu đãi rất đặc thù.
Chung góc nhìn, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Pháp luật Đỗ Đức Hiển đánh giá, chính sách đặc thù cho TP Buôn Ma Thuột có vẻ thận trọng.
"Các chính sách đang đề xuất nói là đặc thù, nhưng chỉ vừa tầm với các chính sách đặc thù đã quyết cho các địa phương khác. Còn những gì mang tính đột phá cho Buôn Ma Thuột thì chưa nhiều, chưa có những đột phá về văn hóa, đất đai..." – ông Hiển nhận định.
Đại biểu của TPHCM đề nghị nên có chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược, phát huy thế mạnh, tiềm năng và lợi thế của Buôn Ma Thuột - đô thị lớn nhất vùng Tây Nguyên, trung tâm kết nối các vùng trọng điểm phát triển với Lào, Campuchia và là thủ phủ cà phê của Việt Nam.
“Chẳng hạn, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, cần xác định thế mạnh của TP là gì, để có chính sách đột phá, không dàn trải” – ông Hiển dẫn chứng.
Đề cập đến chính sách thu hút chuyên gia, nhà khoa học tài năng, ông Hiển nhận xét, quy định được miễn thuế thu nhập cá nhân 5 năm chưa đủ hấp dẫn người tài về làm việc tại đây.
Đại biểu Đỗ Đức Hiển góp ý cho dự thảo Nghị quyết
Cũng băn khoăn về việc này, Phó trưởng đoàn An Giang Trình Lam Sinh cho rằng, chính sách ưu đãi thu hút chuyên gia, nhà khoa học về làm việc tại TP. Buôn Ma Thuột mới tập trung vào tài chính.
"Với người tài, điều họ ưu tiên hàng đầu là môi trường làm việc để phát huy tài năng, chứ không đơn thuần là tài chính. TP. Buôn Ma Thuột là đơn vị hành chính cấp huyện, nêu đưa ra chính sách như vậy sẽ khó thu hút được nhà khoa học, chuyên gia giỏi" – ông Sinh bình luận. Theo đại biểu An Giang, cơ chế thu hút chuyên gia cho TP Buôn Ma Thuột nên mở rộng ra cả tỉnh Đăk Lăk, sẽ xứng tầm hơn.
Nêu lại kinh nghiệm của TPHCM về thực hiện chính sách này, đại biểu Trần Hoàng Ngân góp ý Chính phủ nên đề nghị Quốc hội cho phép áp dụng cơ chế đặc thù về lương, tuyển dụng... Chẳng hạn, chuyên gia, nhà khoa học có tài năng, có thành tích, đã được công nhận thì có cơ chế tuyển dụng khác, chứ không theo quy trình tuyển vào các đơn vị sự nghiệp công lập, cơ quan Nhà nước hiện nay.
Dù ủng hộ cần có cơ chế đặc thù cho TP.Buôn Ma Thuột, nhưng nhiều đại biểu Quốc hội cũng băn khoăn khi hiện có quá nhiều địa phương được trao cơ chế, chính sách đặc thù.
Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Luật gia Việt Nam Trần Công Phàn (đại biểu tỉnh Bình Dương) lưu ý, chính sách đặc thù hiện nay được thiết kế chỉ là đưa ra thêm quyền chứ chưa thực sự theo hướng giúp địa phương tìm ra thế mạnh của họ để phát triển mạnh lên.
"Đây là lần đầu xây dựng cơ chế thí điểm đặc thù cho cấp huyện, tức đơn vị hành chính rất nhỏ. Nên chỉ dừng lại áp dụng thí điểm đặc thù cho TP. Buôn Ma Thuột, không nên thí điểm đặc thù thêm nữa" - ông Phàn nói.
Trước đó, tại tờ trình, Chính phủ đề xuất một số cơ chế, chính sách đặc thù cho TP. Buôn Ma Thuột trong đó đưa ra nhiều ưu đãi về thuế với các dự án đầu tư tại TP này. Cụ thể, dự án đầu tư sản xuất, chế biến nông sản, du lịch văn hoá, năng lượng tái tạo, đầu tư trung tâm logistics... sẽ được giảm một nửa thuế thu nhập doanh nghiệp (10%) trong 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm.
Riêng dự án đầu tư sản xuất, chế biến cà phê tại TP. Buôn Ma Thuột, ngoài ưu đãi thuế như các lĩnh vực khác thì thời gian giảm một nửa thuế thu nhập doanh nghiệp được tăng lên gấp đôi, 30 năm.
Ngoài ra, số dự án này cũng được trừ các khoản chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mãi... tối đa 25% tổng số chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.