Chiều 26/10, Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi. Dự thảo mới đã được chỉnh lý quy định về phát triển nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân.
Theo đó, dự thảo quy định hộ gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất ở có nhu cầu xây dựng nhà ở từ 02 tầng trở lên mà tại mỗi tầng được thiết kế, xây dựng từ 02 căn hộ trở lên để bán, cho thuê, cho thuê mua thì phải đáp ứng một số yêu cầu.
Cụ thể, nhà ở phải có phần diện tích thuộc sở hữu riêng, phần diện tích thuộc sở hữu chung và có các trang thiết bị phục vụ sử dụng chung; Các căn hộ trong nhà ở phải được thiết kế, xây dựng khép kín, có tiêu chuẩn diện tích sàn xây dựng mỗi căn hộ không thấp hơn diện tích theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về nhà chung cư; Nhà ở phải có Giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng; Đáp ứng yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy.
Phiên thảo luận của Quốc hội về dự án Luật Nhà ở sửa đổi
Trường hợp xây dựng nhà ở có quy mô từ 20 căn hộ trở lên thì phải có đủ điều kiện làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở theo quy định tại Điều 35 của Luật này và phải lập dự án để thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở theo quy định pháp luật.
Cũng theo dự thảo luật, hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà ở nếu đáp ứng các yêu cầu như trên thì được lựa chọn hình thức cấp Giấy chứng nhận chung cho cả nhà ở hoặc cấp Giấy chứng nhận riêng đối với từng căn hộ của nhà ở này.
Trong Giấy chứng nhận cấp cho từng căn hộ phải xác định rõ quyền sử dụng đất là thuộc quyền sử dụng chung của các chủ sở hữu. Trình tự, thủ tục cấp Giấy chứng nhận thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai.
Liên quan đến nội dung này, thay mặt Uỷ ban Thường vụ Quốc hội báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phản ánh, qua thảo luận tại kỳ họp thứ 5, có ý kiến cho rằng, việc quy định cho bán, cho thuê mua, cấp giấy chứng nhận cho các căn hộ trong nhà ở nhiều tầng nhiều hộ sẽ gây ra tình trạng xây dựng tràn lan "chung cư mini" tại các đô thị lớn. Việc này dẫn đến phá vỡ quy hoạch phát triển đô thị, gây mất mỹ quan và không bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, không bảo đảm hạ tầng đồng bộ phục vụ cư dân.
Vì lẽ này, đại biểu đề nghị không cấp giấy chứng nhận cho từng căn hộ và căn hộ loại này chỉ được cho thuê, công tác quản lý vận hành do chủ nhà ở chịu trách nhiệm.
Giải trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, Điều 57 của Dự thảo do Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 đã quy định về loại hình nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của hộ gia đình, cá nhân (“chung cư mini”) để bán, cho thuê, cho thuê mua.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng báo cáo giải trình, tiếp thu
“Đây không phải là quy định mới mà đã có từ Nghị định số 71/2010/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở năm 2005, được luật hóa tại khoản 2 Điều 46 của Luật Nhà ở năm 2014” – báo cáo nêu.
Cơ quan thường trực của Quốc hội phân tích, sự xuất hiện và tồn tại của loại hình nhà ở này là để đáp ứng nhu cầu của người dân đô thị khi số lượng nhà ở xã hội chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người lao động có thu nhập thấp.
Dù vậy, quá trình tổ chức thực thi pháp luật và thực tiễn phát triển loại hình nhà ở này thời gian qua, ở nhiều địa phương có tình trạng buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra chặt chẽ, không xử lý kịp thời các sai phạm dẫn đến nhiều hệ lụy, gây quá tải về hệ thống hạ tầng đô thị, các tiện ích phục vụ sinh hoạt và tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ.
“Thực tế đã xảy ra một số vụ hỏa hoạn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản” – Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khẳng định.
Do đó, để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong phát triển, quản lý, sử dụng loại hình nhà ở này thời gian qua, bảo đảm chặt chẽ, thận trọng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề nghị Chính phủ nghiên cứu, đề xuất phương án chỉnh lý cụ thể về nội dung này.
Trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu và ý kiến của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chỉnh lý theo hướng cá nhân có quyền sử dụng đất ở (theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này). Trường hợp có nhu cầu xây dựng nhà ở thì phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở.
Việc đầu tư xây dựng thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở. Việc quản lý vận hành nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân được thực hiện theo Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành.
Dự thảo mới cũng bổ sung quy định nghiêm cấm hành vi “phát triển nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân trái quy định của Luật này”; bổ sung quy định chuyển tiếp tại Điều 198 để vừa bảo đảm quyền lợi của người dân, đồng thời xử lý nghiêm minh, không hợp thức hóa các sai phạm trong phát triển loại hình nhà ở này thời gian qua.
Theo đó, trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận cho từng căn hộ trong nhà ở đó thì chủ sở hữu của căn hộ này tiếp tục thực hiện các quyền của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật về nhà ở trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Trường hợp nhà ở quy định tại khoản này không đáp ứng các yêu cầu theo quy định của pháp luật về nhà ở và quy định khác của pháp luật có liên quan trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì phải xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Các căn hộ trong nhà ở này không được cấp Giấy chứng nhận; việc xử lý giao dịch về nhà ở thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự.