Day dứt với thực tế này, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhận xét, thái độ thờ ơ vô cảm, thiếu trách nhiệm đang khá phổ biến.
Dẫn chứng từ vụ cháu bé trường quốc tế Gateway bị bỏ quên đến tử vong trên xe buýt của trường, đại biểu Trí chia sẻ: “Tôi muốn nói về nỗi day dứt của mình mỗi khi nghĩ đến người lái xe thản nhiên tắt máy, đóng cửa xe mà không một cái nhìn lại, người phụ nữ đưa học sinh đến trường mà không hề kiểm đếm các cháu khi bàn giao, cô giáo chủ nhiệm mà cả ngày không biết có một học sinh trong lớp của mình vắng mặt. Xin lỗi thế nào với gia đình, với cháu bé xấu số đây?” - đại biểu nêu câu hỏi.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí day dứt với sự thờ ơ, vô cảm trong xã hội
Câu chuyện tiếp theo được đại biểu Trí đưa ra để minh chứng cho nhận định của mình là vụ công ty cổ phần kinh doanh nước sạch sông Đà lấy nước từ một hồ không an toàn lộ thiên về bán cho dân dùng nhiều năm mà không ai cảnh báo, nhắc nhở. Rồi thực tế còn tệ hại đến mức, có người bị tai nạn cướp giật, bị đánh đập ngay giữa phố mà không ai giúp…
Theo đại biểu, sự thờ ơ vô cảm khiến một tổ chức, một cơ quan chao đảo. “Người ta thờ ơ vô cảm vì muốn được yên thân, vì nhỏ nhen, vì vụ lợi, vì muốn tham ô trục lợi, vì muốn trù dập người tốt” – đại biểu Trí nhìn nhận. Ông cũng cảnh báo, thờ ơ vô cảm đã tiếp tay đồng lõa với thiếu trách nhiệm. Thờ ơ vô cảm là vũ khí của kẻ xấu để làm hành động xấu.
“Sắp đến Đại hội Đảng, xin đừng để cho những người thờ ơ vô cảm, thiếu trách nhiệm với người dân, với doanh nghiệp giữ bất cứ trọng trách nào trong bộ máy công quyền” - ông Trí lưu ý.
Không an lòng với những biểu hiện xuống cấp về đạo đức, đại biểu Quách Thế Tản (Hoà Bình) cho rằng nguyên nhân sâu xa của tình trạng này còn chưa được chỉ rõ chưa được cắt nghĩa một cách thấu đáo.
Đại biểu Tản chỉ ra, sau những năm đất nước mở cửa thực hiện công cuộc đổi mới, một số tiêu chí của hệ giá trị về đạo đức văn hóa ít được coi trọng, giữ gìn.
Đại biểu Quách Thế Tản
“Trước đây, xã hội được điều tiết bởi những hệ thống giá trị văn hóa truyền thống giúp con người cách sống lao động ứng xử có chừng mực, những tấm gương đạo đức trước kia có tác dụng rất lớn để mọi người noi theo thì nay vị trí đó rất mờ nhạt” – đại biểu so sánh.
Ông cũng nhận định, những nghề vốn được xem là cao quý như nghề y, nghề giáo đang có g biểu hiện xuống cấp đạo đức. Nhiều phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc giờ đây bị thách thức bởi thói quen mới ra đời từ một cuộc sống vật chất tiện nghi hơn.
“Xã hội hiện đại còn bị chi phối bởi đồng tiền và lợi ích vật chất. Vậy nên các giá trị văn hóa nhân văn dễ bị kinh tế làm lu mờ” – đại biểu Hoà Bình băn khoăn.
Ở một góc khác, đại biêu Tản phản ánh, tình trạng một số cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức hư hỏng cũng gây tắc tiêu cực và làm ảnh hưởng xấu đến xã hội. “Bên cạnh những tấm gương người tốt, việc tốt, những điều tử tế… lại có những cán bộ, nguyên cán bộ cấp cao tham nhũng, nhận hối lộ hàng triệu đôla” – đại biểu Tản nói và cho rằng đây là bức tranh tương phản rất đáng suy ngẫm cần phải có những giải pháp hữu hiệu để khắc phục.
Trước đó, chia sẻ với các đại biểu về sự sự phát triển văn hóa chưa tương xứng với phát triển kinh tế cũng như tình trạng xuống cấp về văn hóa, đạo đức và lối sống, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện thừa nhận có rất nhiều thách thức, bất cập, nảy sinh.
Khẳng định sự xuống cấp này là vấn đề của văn hóa, liên quan đến văn hóa và có nguyên nhân từ văn hóa, Bộ trưởng Thiện cho rằng xây dựng văn hóa hay sự phát triển con người chính là mục đích cuối cùng của mọi sự phát triển.
“So với những thành tựu trên lĩnh vực chính trị - kinh tế, những thành tựu trên lĩnh vực văn hóa còn chưa tương xứng, chưa đủ tầm mức để tác động có hiệu quả đến việc xây dựng con người và môi trường văn hóa lành mạnh” – ông Thiện nói.
Do đó, để văn hóa thực sự hướng tới sự phát triển bền vững cho đất nước, người đứng đầu ngành VHTTDL nêu một số giải pháp, trong đó có giải pháp nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa. Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân do Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, người dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng.