Trong đó, hành lang kinh tế Đông - Tây được xác định có nguy cơ tiềm ẩn trở thành tuyến vận chuyển ma túy trọng điểm của khu vực.
Tuyến đường hành lang kinh tế Đông - Tây dài 1.450 km, nối liền từ thành phố cảng Mauladin (Myanmar) qua 5 tỉnh của Thái Lan, đến tỉnh Savanakhet (Lào), kéo dài đếm các tỉnh: Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế và Đà Nẵng của Việt Nam.
Hành lang này kết nối với các tuyến giao thông Bắc - Nam của cả 4 nước và các dự án lớn như: tuyến đường bộ Đông - Tây, các cảng trung chuyển Mauladin, Yangon (Myanmar), Đà Nẵng (Việt Nam). Cùng với đó là chính sách phát triển du lịch, cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc, thuận lợi hóa vận chuyển người và hàng hóa qua biên giới.
Với những đặc điểm đó, tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây giúp thúc đẩy kinh tế của các nước. Tuy nhiên, đây cũng chính là một trong những tuyến đường có nguy cơ trở thành tuyến vận chuyển ma túy trọng điểm của khu vực.
Tang vật ma túy trong một đường dây xuyên quốc gia bị bắt giữ.
Theo báo cáo của Cục CSĐT tội phạm về ma túy (C04) - Bộ Công an Việt Nam, thời gian gần đây, trong hầu hết các vụ việc bị lực lượng chức năng bắt giữ, nguồn ma túy chủ yếu có xuất xứ từ Tam giác vàng. Nhiều đường dây ma túy lớn có sự câu kết của các đối tượng người Việt Nam với người nước ngoài, trong đó chủ yếu là người Lào, Trung Quốc, Thái Lan… để mua bán, vận chuyển ma túy từ Tam giác vàng qua Thái Lan, Lào vào Việt Nam tiêu thụ hoặc tiếp tục vận chuyển đi nước thứ ba.
Cùng với đó, nổi lên tình trạng một số đối tượng người Trung Quốc lợi dụng núp bóng các doanh nghiệp kinh doanh tại một số nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam, nhưng thực chất là để hoạt động sản xuất, mua bán, vận chuyển trái phép ma túy.
Trong 9 tháng đầu năm 2019, Việt Nam đã bắt giữ hơn 13.000 vụ, hơn 20.000 đối tượng, thu giữ 5 tấn và hơn 500.000 viên ma túy tổng hợp, hơn 750kg heroin, 571kg cần sa khô…
Chỉ 3 tháng (từ 15-4 đến 15-7-2019) mở đợt cao điểm chống ma túy chung trên tuyến biên giới Việt-Lào, lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an Việt Nam và Công an các đơn vị, địa phương dọc tuyến đã bắt giữ 1.530 vụ, 2.029 đối tượng, thu giữ 118 kg heroin, 8,5kg cần sa, thuốc phiện, 1.490 + 304.000 viên ma túy tổng hợp.
Điển hình, 22h đêm 26-3-2018, tại thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên, Công an tỉnh Điện Biên phối hợp lực lượng chức năng bắt 3 đối tượng, trong đó có 1 đối tượng người Thái Lan đang mua bán, vận chuyển 135 bánh heroin (trọng lượng 48 kg) và 500.000 viên ma túy tổng hợp, có giá trị 2,2 triệu USD. Các đối tượng khai, ma túy được vận chuyển từ Tam giác vàng qua Lào vào Việt Nam thì bị phát hiện, bắt giữ.
Ngày 17-2-2019, Công an tỉnh Hà Tĩnh phối hợp lực lượng chức năng bắt đối tượng Vangchueyang Briachear (25 tuổi, ngụ tại tỉnh Bolykhanxay, Lào) vận chuyển 278 kg ma túy tổng hợp.
Mở rộng vụ án, C04 - Bộ Công an đã bắt giữ 13 đối tượng (trong đó có 9 người Trung Quốc), thu 300 kg ma túy tổng hợp tại TP Hồ Chí Minh. Trên cơ sở lời khai của các đối tượng, C04 đã kịp thời trao đổi thông tin cho Cảnh sát Philippines bắt thêm 276 kg ma túy tổng hợp vào ngày 20-3-2019.
Tiếp đó, trong tháng 4-2019, tại TP Hồ Chí Minh, Nghệ An, Cục C04 và Công an các địa phương bắt giữ tổng cộng gần 2,4 tấn ma túy đá được vận chuyển từ Băng cốc-Thái Lan về Việt Nam. Ma túy được cất giấu, ngụy trang trong các loa thùng, sau đó, các đối tượng thuê công ty kinh doanh vận tải hàng hóa để vận chuyển theo đường bộ qua Campuchia và Lào về Việt Nam.
CQĐT đã làm rõ, đối tượng Lin Sheng Hsiun (SN 1976, người Đài Loan, Trung Quốc) là người nhận số ma túy trên tại Việt Nam. Lô ma túy trên do 1 đối tượng người Thái Lan thuê công ty kinh doanh vận tải hàng hóa Thái-Việt, vận chuyển các loa thùng trên từ Băng Cốc qua Lào và Campuchia về Việt Nam.
Vụ án này dấy lên báo động về việc các tuyến đường vận chuyển hàng hóa giữa các nước trong khu vực đang bị bọn tội phạm lợi dụng để vận chuyển trái phép chất ma túy. Liên tiếp thời gian gần đây, lực lượng chức năng Việt Nam còn phát hiện rất nhiều vụ việc liên quan đến tuyến này.
Hội nghị cấp Bộ trưởng về nâng cao hiệu quả hợp tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia
Trước tình hình đó, giữa tháng 9-2019, trong khuôn khổ Hội nghị cấp bộ trưởng về nâng cao hiệu quả hợp tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia, các nước Việt Nam-Lào-Myanmar-Thái Lan đã tiến hành họp nhóm bàn cách đối phó, ngăn chặn tội phạm ma túy trên tuyến hành lang kinh tế Đông-Tây.
Bốn nước đã đi đến tuyên bố chung. Theo đó, cùng thúc đẩy song phương, khu vực và quốc tế thông qua chia sẻ thông tin, hợp tác qua biên giới, duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ chế hợp tác quốc tế hiện có về kiểm soát ma túy.
Tăng cường trao đổi thông tin một cách cụ thể, chính xác, kịp thời giữa các nước, đối tác về các tuyến vận chuyển ma túy, hồ sơ các đường dây phạm tội, đối tượng truy nã…
Xem xét triển khai đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy trên phạm vi lãnh thổ mỗi nước và phối hợp đấu tranh với các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia. Lập chuyên án đấu tranh chung, phối hợp điều tra chung trong các vụ án về ma túy.
Triển khai các giải pháp kiểm soát tiền chất, chống thất thoát và triệt phá các cơ sở sản xuất ma túy tổng hợp. Xem xét khả năng thiết lập các Trạm kiểm soát ma túy cố định trên các tuyến đường trọng điểm tại các nước tiếp giáp với khu vực Tam giác vàng nhằm ngăn chặn, kiểm soát ma túy và tiền chất, tiến tới mục tiêu bao vây, cô lập khu vực sản xuất ma túy ở Tam giác vàng.