Chia sẻ tại phiên họp báo chiều 12/9 về Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, các Bộ trưởng ASEAN khẳng định quyết tâm duy trì khu vực Đông Nam Á hòa bình, an ninh, trung lập và ổn định.
Quyết tâm củng cố đoàn kết, tự cường, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường xây dựng lòng tin, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật cũng được đề cập đến như tinh thần Tuyên bố của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhân dịp kỷ niệm 53 năm thành lập ASEAN ngày 8/8/2020 vừa qua.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh họp báo chiều 12/9
Theo Phó Thủ tướng, tại các cuộc họp, ngoại trưởng các nước ASEAN và đối tác đã trao đổi về các biện pháp tăng cường quan hệ đối tác của ASEAN vì hoà bình và phát triển bền vững. Các đối tác tiếp tục bày sự tỏ coi trọng ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong định hình cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ.
ASEAN không muốn bị "kẹt" trong sự cạnh tranh giữa các nước lớn
Trả lời câu hỏi “Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn được thể hiện như thế nào?”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhìn nhận: “Cạnh tranh chiến lược là một thực tế đang diễn ra và được trao đổi trên các diễn đàn thế giới”.
ASEAN, theo Bộ trưởng, cũng là một diễn đàn có các cơ chế trao đổi vấn đề chiến lược, quan hệ giữa các nước, khu vực...
“Các ngoại trưởng ASEAN cũng đã đưa ra tuyên bố duy trì về hoà bình, ổn định ở Đông Nam Á. Mong muốn xây dựng Đông Nam Á hoà bình, ổn định, mong muốn các nước trên thế giới cũng như khu vực đóng vai trò và hỗ trợ cho hoà bình, ổn định ơ ĐNA, mà ASEAN đóng vai trò trung tâm” – Phó Thủ tướng nêu quan điểm, đồng thời khẳng định, ASEAN không muốn bị kẹt trong sự cạnh tranh giữa các nước lớn, gây ảnh hưởng tới hoà bình và ổn định ở khu vực.
“ASEAN và các Đối tác nhất trí phối hợp tăng cường vai trò và hiệu quả các diễn đàn do ASEAN chủ trì, trong đó có Cấp cao Đông Á (EAS) nhân kỷ niệm 15 năm thành lập, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) nhân 10 năm thành lập” – Phó Thủ tướng nói.
Đặc biệt, các Bộ trưởng ASEAN và các đối tác tái khẳng định cam kết ủng hộ hợp tác đa phương và khuôn khổ quan hệ giữa các quốc gia dựa trên nền tảng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế.
“Chúng tôi khẳng định tiếp tục đẩy mạnh hợp tác hiệu quả giữa ASEAN với các đối tác trong ứng phó với các thách thức đang nổi lên, trong đó có đẩy lùi đại dịch COVID-19 và thúc đẩy phục hồi toàn diện” – Phó Thủ tướng thông tin và cho biết, ASEAN nhất trí trao quy chế Đối tác phát triển cho Pháp và Italia, chấp thuận Colombia và Cuba tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC).
Ngoài ra, các Bộ trưởng ASEAN cũng đề ra các biện pháp tăng cường sự đóng góp của ASEAN trên các vấn đề toàn cầu, qua đó nâng cao vai trò và tiếng nói của ASEAN trong khu vực và trên thế giới.
Các thách thức an ninh phi truyền thống như an ninh mạng, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, thiên tai, biến đổi khí hậu…, các vấn đề quốc tế và khu vực, trong đó có tình hình Bán đảo Triều Tiên, Bang Rakhine của Myanmar… cũng được các Bộ trưởng đề cập đến.
Về Biển Đông, Phó Thủ tướng khẳng định, lập trường nguyên tắc của ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng và lợi ích của hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, là lợi ích chung của tất cả các quốc gia, được các nước Đối tác tiếp tục ủng hộ.
Các Bộ trưởng khẳng định cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại và tăng cường xây dựng lòng tin, kiềm chế không có hoạt động làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình, không quân sự hoá, không sử dụng và đe doạ sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
Các Bộ trưởng cũng bày tỏ mong muốn Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được thực hiện đầy đủ và hiệu quả, kêu gọi sớm hoàn tất xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế.