Lượng khách đến TP.HCM với mục đích chữa bệnh hàng năm lên đến 30 - 40%, tuy nhiên loại hình du lịch tiềm năng này vẫn chưa được đầu tư để có thể phát triển mạnh như các quốc gia trong khu vực.
Y tế trong nước có nhiều thế mạnh
Trong 6 tháng đầu năm 2017, lượng khách quốc tế đến TP.HCM ước đạt 2,8 triệu lượt (tăng 14%) so với cùng kỳ năm 2016, doanh thu đạt 53,617 tỷ đồng; nhưng loại hình du lịch y tế vẫn chiếm tỷ lệ thấp.
Theo ông Lã Quốc Khánh - Phó Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM, thời gian qua đã có nhiều sản phẩm mới phục vụ du khách như du lịch đường thuỷ nội đô, du lịch nông nghiệp, du lịch sinh thái,.. và thành phố sẽ mạnh dạn phát triển các sản phẩm đặc thù, trong đó có du lịch y tế.
Loại hình du lịch y tế không phải là sản phẩm mới, mà nó đã có từ nhiều năm trước. Thay vì khách đến du lịch đơn thuần thì nay họ chuyển sang hình thức vừa đi du lịch vừa kết hợp điều trị bệnh hoặc chăm sóc sức khoẻ, sắc đẹp.
TP.HCM với thế mạnh phẫu thuật thẩm mỹ, nha khoa, điều trị chỉnh hình; đặc biệt tại một số bệnh viện còn có các phương pháp chữa trị hiếm muộn thông qua thụ tinh nhân tạo, kỹ thuật châm cứu,... hoặc chăm sóc sắc đẹp nghỉ dưỡng tại suối nước nóng, nước khoáng; các dịch vụ có mức phí rẻ hơn 70% so với các nước trong khu vực.
'Du lịch y tế tại TP.HCM có khả năng phát triển do cơ sở hạ tầng y tế có chất lượng tốt, cơ sở khám chữa bệnh y học dân tộc cổ truyền lâu đời cùng với dược liệu thiên nhiên phong phú', Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM - Tăng Chí Thượng cho hay.
Cùng quan điểm, Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM - Vũ Trí Thanh chia sẻ, 'bệnh viện trong nước hiện có thiết bị y tế tốt hơn và dịch vụ đang tiệm cận khu vực, giá cạnh tranh hơn nhưng y tế và du lịch vẫn chưa kết nối được. Trong thời gian tới, bệnh viện sẽ mở thêm 2 phòng khám dành riêng cho người nước ngoài'.
Nhiều tiềm năng nhưng chưa có đơn vị thực hiện
Theo thống kê của Sở Y tế TP.HCM, mỗi năm các bệnh viện danh tiếng tại TP.HCM như Từ Dũ, Đại học Y dược TP.HCM, Chợ Rẫy, FV,... đón khoảng 40.000 lượt khách quốc tế từ các nước Mỹ, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Myanmar, Australia,... đến điều trị bệnh.
Theo đại diện của Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, số lượng người nước ngoài từ các nước phát triển đến khám chữa bệnh tại bệnh viện ngày càng cao. Trước đây, mỗi năm chỉ có 18.000 lượt bệnh nhân quốc tịch Campuchia, nhưng đến năm 2016 có 22.000 lượt bệnh nhân từ các nước châu Âu, Indonesia, Malaysia,...
Song song đó, lĩnh vực y học cổ truyền tại TP.HCM cũng thu hút nhiều khách nước ngoài. Theo Viện trưởng Viện Y dược dân tộc TP.HCM - Huỳnh Nguyễn Lộc, Việt Nam là một trong hai nước có trình độ hàng đầu thế giới về y học dân tộc, do đó nhiều y bác sĩ các nước có nền y học hiện đại từ Pháp, Ý, Đức đến Viện học hỏi tập về dinh dưỡng, châm cứu, bấm huyệt. Mỗi năm có khoảng 600 - 1.000 lượt khách quốc tế đến Viện và tại đây đang khai thác 2 loại hình du lịch y tế (y học cổ truyền và truyền nghề).
'Nhiều đơn vị nước ngoài đã bán các gói sản phẩm bao gồm học nghề tại Viện kèm chương trình du lịch có giá đến 10.000 USD, khách sẵn sàng trả phí cao. Nhưng tới nay vẫn chưa có đơn vị nào liên hệ Viện áp dụng yếu tố này', Viện trưởng Lộc nhận định.
Ngoài việc mở rộng loại hình dịch vụ do khách nước ngoài, nhiều bệnh viện cũng mong muốn ngành Du lịch chú trọng đến lượng khách từ các tỉnh, thành về TP.HCM khám - chữa bệnh kết hợp du lịch, tạo điều kiện để các đơn vị lữ hành làm tour có chất lượng tốt và giá cả phải chăng thay vì kiểu tự phát như hiện nay.
Liên kết ngành thúc đẩy du lịch y tế phát triển
Theo thống kê của năm 2014, du lịch Y tế Việt Nam đã đón khoảng 80.000 bệnh nhân có quốc tịch nước ngoài, nguồn thu ngoại tệ ước đạt 1 tỷ USD/năm.
Tuy nhiên, theo một số doanh nghiệp, việc phát triển sản phẩm du lịch y tế không đơn thuần chỉ là làm tour hướng đến khách có nhu cầu khám chữa bệnh hoặc phẫu thuật thẩm mỹ như một số nước đã làm.
'Một số điểm đến như Hàn Quốc, Singapore khách trong nước và quốc tế sẽ sẵn sàng móc hầu bao chi mạnh tay cho dịch vụ khám bệnh và du lịch. Tại Việt Nam có thể làm được điều đó nhưng các cơ sở y tế phải đạt chứng nhận quốc tế', một doanh nghiệp nhận định.
Sở Du lịch và Sở Y tế ký kết liên tịch phát triển du lịch y tế
Để sản phẩm du lịch y tế phát triển như mong muốn, Sở Du lịch và Sở Y tế TP.HCM đã ký kết liên tịch. Theo đó, sẽ phối hợp chặt chẽ trong việc đưa ra các tiêu chí đánh giá chọn lọc bệnh viện - phòng khám tham gia, kết nối các tour chữa bệnh và đẩy mạnh công tác quảng bá xúc tiến, thu hút du khách trong và ngoài nước đến TP.HCM.
Các loại hình y tế có thế mạnh sẽ được thí điểm hướng đến phục vụ số đông, thời gian ngắn gồm khám sức khoẻ tổng quát, khám sức khoẻ tầm soát bệnh lý chuyên sâu (tim mạch, ung thư), thụ tinh trong ống nghiệm, nha khoa thẩm mỹ, y học cổ truyền.
Tiêu chí để đánh giá các cơ sở khám bệnh tham gia dịch vụ du lịch y tế gồm bảo đảm tính pháp lý, chất lượng dịch vụ, chuyên môn bác sĩ, điều trị khám sức khoẻ tổng quát và mức phí, phương thức thanh toán.
'Ngoài chất lượng chuyên môn, chất lượng dịch vụ khách hàng cũng được Sở Y tế chú trọng. Các cơ sở phải có bảng chỉ dẫn bằng 2 ngôn ngữ Anh - Việt, bác sĩ có thể giao tiếp bằng tiếng Anh hoặc có đội ngũ phiên dịch. Sở sẽ thẩm định điều kiện để cung cấp danh sách đạt chuẩn, dịch vụ này sẽ giúp bệnh viện có thêm khách hàng và được thu phí theo giá dịch vụ', Phó trưởng Phòng Quản lý Nghiệp vụ Sở Y tế TP.HCM - Nguyễn Thị Thoa cho biết.
'Ngành Y tế TP.HCM hoàn toàn có thể cạnh tranh với các nước trong khu vực, nếu các hãng lữ hành 'vào cuộc' thì mức giá sẽ tốt hơn. Người có nhu cầu sẽ được ưu tiên khám đúng giờ, phù hợp với thời gian tour thay vì người dân từ địa phương khác tự thuê xe lên khám bệnh. Hai Sở đang cố gắng hoàn thiện bản đồ du lịch y tế TP.HCM để quảng bá đến khách trong và ngoài nước tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP.HCM - ITE HCMC vào tháng 9', Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM - Bùi Tá Hoàng Vũ cho biết.