Đại dịch 6 tháng tới trên thế giới sẽ như thế nào?

Các đợt bùng phát sẽ khiến trường học phải đóng cửa. Người dân đã được chủng ngừa trong các nhà dưỡng lão sẽ đối mặt với nỗi lo lây nhiễm mới, người lao động cũng cân nhắc nguy cơ quay lại nơi làm việc khi các bệnh viện quá tải thêm lần nữa.

Các chuyên gia đều nhất trí rằng, trước khi đại dịch kết thúc, gần như ai cũng sẽ bị nhiễm bệnh hoặc được chích ngừa và có thể là cả 2 khả năng: một số người không may sẽ nhiễm virus hơn 1 lần, cuộc chạy đua giữa các làn sóng lây truyền mới dẫn tới những biến thể mới và cuộc chiến để chủng ngừa cho toàn cầu sẽ không kết thúc cho đến khi Covid-19 chạm vào tất cả chúng ta.

Michael Osterholm - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và chính sách về bệnh truyền nhiễm của Đại học Minnesota ở Minneapolis đồng thời là cố vấn cho Tổng thống Mỹ Joe Biden - cho biết: "Tôi thấy những đợt bùng phát này sẽ xảy ra khắp thế giới, sau đó sẽ giảm xuống, khả năng theo chiều thẳng đứng. Sau đó, tôi nghĩ chúng ta sẽ rất dễ có khả năng chứng kiến đợt gia tăng nữa vào mùa thu và mùa đông năm nay".

Các chuyên gia cho rằng, với hàng tỷ người khắp thế giới hiện vẫn chưa tiêm phòng và hiện có rất ít cơ hội loại bỏ được virus SARS-CoV-2, chúng ta có thể dự đoán nhiều đợt bùng phát nữa trong các lớp học, trên phương tiện giao thông công cộng và ở những nơi làm việc trong thời gian tới, khi các nền kinh tế thúc đẩy việc tái mở cửa.

Ngay cả khi tỷ lệ tiêm chủng tăng lên vẫn sẽ có những người dễ nhiễm virus, bao gồm: trẻ sơ sinh, những người không thể hoặc không được tiêm chủng, cả những trường hợp đã chủng ngừa nhưng nhiễm virus đột phá khi mức bảo vệ của họ giảm xuống.

Vài tháng tới sẽ càng thêm khó khăn, mối nguy chính là liệu có một biến thể kháng vắc-xin không, mặc dù đây không phải là nguy cơ duy nhất. Theo Lone Simonsen - Giáo sư, chuyên gia dịch tễ học về khoa học sức khỏe dân số thuộc Đại học Roskilde ở Đan Mạch, 5 đại dịch cúm được ghi chép rõ ràng trong 130 năm qua đã đưa ra một số lộ trình chi tiết về cách Covid-19 có thể diễn ra.

Bà Simonsen cho biết, trong khi đợt bùng phát cúm toàn cầu lâu nhất kéo dài gần 5 năm, chủ yếu bao gồm 2 - 4 đợt lây nhiễm trung bình 2 - 3 năm, Covid-19 đã và đang định hình là một trong những đại dịch nghiêm trọng hơn, khi năm thứ 2 của nó kết thúc với thế giới ở giữa làn sóng lây nhiễm thứ 3 và chưa có dấu hiệu chấm dứt.

Khả năng virus SARS-CoV-2 sẽ không đi theo con đường của các đại dịch trong quá khứ, rốt cuộc đó là mầm bệnh khác, mới lạ với khả năng lây truyền cao khi tổng số người chết trên toàn cầu cho đến nay đã hơn 4,6 triệu, số trường hợp tử vong đã tăng gấp đôi so với bất kỳ đợt bùng phát nào kể từ sau dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918.

Khách hàng được kiểm tra tình trạng chích ngừa bên ngoài một quán bar ở San Francisco hôm 24-8 Ảnh: Bloomberg

Bất chấp các làn sóng lây nhiễm dữ dội ban đầu và những tỷ lệ tiêm chủng tương đối cao, các nước như Mỹ, Anh, Nga, Israel giờ đang thừa nhận số ca nhiễm kỷ lục. Tiêm chủng đang giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong và các ca nhiễm nặng, nhưng sự lây nhiễm gia tăng có nghĩa là virus đã tấn công đến những người trẻ tuổi và số vẫn chưa tiêm chủng, dẫn tới sự gia tăng tỷ lệ bệnh nặng ở những nhóm này.

Các quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng chưa cao - như Malaysia, Mexico, Iran, Úc - đang ở giữa đợt bùng phát dịch bệnh lớn nhất của họ, do biến thể Delta dễ lây lan thúc đẩy. Với virus hiện vẫn lây lan vượt tầm kiểm soát ở những vùng rộng lớn trên hành tinh, khả năng xuất hiện biến thể mới lạ nữa là có thể.

Theo Simonsen, lịch sử cho thấy niềm tin rằng virus sẽ tự động nhẹ đi theo thời gian là sai lầm. Bà cho biết, mặc dù các biến thể mới không phải lúc nào cũng nghiêm trọng hơn những đột biến trước đó, nhưng "thực tế các đại dịch có thể gây chết người nhiều hơn trong thời kỳ diễn ra, vì virus đang thích nghi với hoàn cảnh mới của nó”.

Một kịch bản mà không ai muốn xảy ra là các chủng virus hiện tại kháng hết các loại vắc-xin hiện có hoặc gây tỷ lệ tử vong cao hơn. Simonsen cho rằng: "Nếu điều đó xảy ra, chúng ta sẽ phải làm lại tất cả”.