“Tôi đã hứa với bà con quận 2 rồi” – ông Nhân nói. Cũng theo Bí thư Nhân, Chính phủ đã mời lên trao đổi về việc này và ông tin rằng sẽ có giải pháp xử lý thoả đáng cho bà con Thủ Thiêm.
Trước đó, Đoàn ĐBQH TPHCM đã có văn bản gửi Ban Dân nguyện của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phản ánh ý kiến của cử tri TP liên quan đến dự án khu đô thị (KĐT) mới Thủ Thiêm, tập trung vào các nhóm vấn đề sau:
Làm rõ cơ sở pháp lý về việc quy hoạch, thu hồi đất
Văn bản nêu 4 nhóm nội dung quan trọng. Theo đó, ở nhóm nội dung thứ nhất, cử tri đề nghị làm rõ các vấn đề liên quan đến cơ sở pháp lý để TP thực hiện quy hoạch, thu hồi nhà đất để tiến hành dự án KĐT mới Thủ Thiêm.
Cử tri cho rằng, Quyết định số 367 (ngày 4-6-1996) của Thủ tướng phê duyệt quy hoạch Thủ Thiêm gồm các nội dung: KĐT mới Thủ Thiêm có diện tích 930 ha, trong đó KĐT mới rộng 770 ha, khu tái định cư 160 ha và quyết định này cũng phân định rõ khu vực trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm và khu tái định cư liền kề nhau.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã không như quy hoạch ban đầu khi TP lấy thêm đất của dân ngoài ranh giới để nhập vào khu trung tâm đô thị. Sau đó, phần đất tái định cư cho người dân thì bố trí rải rác nhiều nơi.
Căn cứ quy hoạch được phê duyệt tại Quyết định 13585 ngày 16-9-1998 của Kiến trúc sư trưởng TP, Sở Tài nguyên – Môi trường đã tham mưu, báo cáo UBND TP ban hành quyết định thu hồi đất năm 2002 về việc thu hồi và giao hơn 621 ha đất Thủ Thiêm.
Toàn cảnh khu đô thị mới Thủ Thiêm nhìn từ trên cao. Ảnh: NSNA Vũ Phước
Tại các buổi tiếp xúc, nhiều cử tri cho rằng nhà, đất của họ nằm ngoài ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm nhưng vẫn bị cưỡng chế. UBND Q.2 không ban hành quyết định thu hồi đất đến từng hộ dân mà chỉ căn cứ vào quyết định của UBND TP để thu hồi là không đúng pháp luật, do đó, người dân khiếu nại từ nhiều năm nay.
Cử tri cũng đề nghị làm rõ việc UBND TP điều chỉnh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm bằng Quyết định 6565 ngày 27-12-2005 có đúng quy định không? Cử tri cho rằng Quyết định 6565 này không thể thay thế Quyết định 367 của Thủ tướng và đề nghị xem xét lại việc này.
Cử tri cũng yêu cầu công khai bản đồ kèm theo Quyết định 367. Cử tri có nhiều ý kiến bức xúc trước thông tin chưa tìm thấy bản đồ quy hoạch gốc 1/5.000 KĐT Thủ Thiêm và đặt ra nhiều nghi vấn liệu có khuất tất trong vấn đề này?
“Có cử tri cho rằng chính quyền đã cưỡng chế xong rồi, giờ lại nói bản đồ quy hoạch bị thất lạc thì chính quyền căn cứ vào đâu mà cưỡng chế nhà dân? Nếu không có bản đồ gốc thì làm sao để quản lý, triển khai các bước quy hoạch tiếp theo?” – văn bản nêu.
Tại buổi tiếp xúc ngày 9-5-2018, cử tri cũng đưa ra tấm bản đồ 1/10.000 về “sơ đồ điều chỉnh quy hoạch các khu vực không bán nhà thuộc quyền sở hữu nhà nước ở quận 2” và cho rằng theo bản đồ này thì một số khu vực không nằm trong ranh đất thuộc diện tích bị thu hồi để thực hiện dự án. Đề nghị TP thông tin công khai, minh bạch vấn đề này, xác định rõ ranh quy hoạch và trả lời, giải quyết các kiến nghị, khiếu nại của cử tri có liên quan đến nội dung trên.
Một người dân Thủ Thiêm bật khóc trong buổi tiếp xúc với các đại biểu Quốc hội, ngày 9-5-2018. Ảnh: Thiên Long
Có hay không nhóm lợi ích?
Đây là một trong những nội dung mà cử tri yêu cầu làm rõ trong quá trình thực hiện dự án KĐT mới Thủ Thiêm.
Cho rằng trong quá trình triển khai dự án, có nhiều việc thực hiện chưa đúng quy định pháp luật, cử tri nêu nhiều ý kiến phản ánh chính sách, cơ sở để tiến hành kiểm đếm, lập hồ sơ giải tỏa, đền bù trong nhiều trường hợp chưa đúng quy định pháp luật, chưa chính xác, lập hồ sơ thiếu...
Một số cử tri phản ánh không nhận được quyết định cưỡng chế, không được mời làm việc, chính quyền không lập hồ sơ di dời, gia đình chưa ký các văn bản liên quan... vẫn bị cưỡng chế, giải tỏa.
Cử tri cũng phản ánh các khiếu nại chậm được cơ quan chuyên môn tiếp nhận, phản hồi và giải quyết thỏa đáng. Nhiều cử tri trình bày, dẫn chứng các vụ việc khiếu nại cụ thể của mình và cho rằng, chính quyền giải quyết chưa thỏa đáng, do đó cần rà soát cụ thể, làm rõ để giải quyết đúng pháp luật.
Phản ánh các chính sách đền bù, giải tỏa, tái định cư còn nhiều bất cập, giá bồi thường cho người dân quá thấp, có cử tri dẫn chứng chỉ được đền bù 18 triệu đồng/m2, nhưng khi liên hệ với một doanh nghiệp bất động sản để hỏi giá đất dự án nhà ở Thủ Thiêm thì được báo giá 350 triệu/m2.
Có cử tri phản ánh khi giải tỏa chỉ được nhận đền bù 94 triệu đồng, được tái định cư nhưng phải đóng thêm 800 triệu mới được mua một căn chung cư tái định cư, người dân không đủ tiền mua nên rất khó khăn... Đề nghị phải xem lại đơn giá bồi thường cho người dân bị ảnh hưởng.
Bày tỏ tán đồng chủ trương của TP là làm sao tái định cư cho người dân có nơi ở mới bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, nhưng nhiều cử tri phản ánh công tác tái định cư chất lượng chưa bảo đảm; đường sá hư hỏng; các khu tạm cư nhếch nhác; nhà bị thấm, dột, không sửa chữa được; hệ thống thoát nước, an ninh trật tự không đảm bảo... Đề nghị làm rõ vấn đề này và giải quyết rốt ráo cho người dân.
Thanh tra toàn diện dự án
Ở nhóm nội dung thứ ba, cử tri đề nghị tổ ĐBQH báo cáo Quốc hội, Chính phủ và Trung ương để tổ chức thanh tra Đoàn Thanh tra liên ngành của Trung ương, tiến hành thanh tra toàn diện đối với dự án KĐT mới Thủ Thiêm, làm rõ các nội dung bức xúc. Một số nội dung cụ thể được cử tri nêu ra là cơ sở pháp lý trong quá trình thực hiện, điều chỉnh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm chưa đúng; quá trình triển khai có những việc thực hiện không đúng quy định pháp luật.
Cử tri cũng đề nghị làm rõ từ khi triển khai thực hiện dự án đến giờ, ngân sách nhà nước thu được bao nhiêu, trong khi số tiền đi vay để đền bù giải tỏa là rất lớn. Cử tri phản ánh thông tin và đề nghị làm rõ việc 4 con đường chưa đầy 12km trong KĐT mới Thủ Thiêm giá rất cao (12.000 tỉ đồng), thanh toán bằng quỹ đất có giá trị rất lớn. Cử tri cho rằng người dân đồng tình thực hiện quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm, nhưng phải làm đúng quy hoạch. Hiện nay là không thực hiện đúng.
Theo cử tri, thực tế sau nhiều năm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch, KĐT mới Thủ Thiêm vẫn còn dở dang, chưa hoàn chỉnh, đầu tư cơ sở hạ tầng chậm chạp; chưa thấy các công trình như Trung tâm giao dịch thương mại, dịch vụ, văn hóa, quảng trường... trong khi đất KĐT mới lại được giao cho nhiều nhà đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại, biệt thự.
Ở nhóm ý kiến cuối cùng, cử tri đề nghị Đoàn ĐBQH TP, HĐND TP, Tổ ĐBQH phải giám sát thực hiện dự án KĐT mới Thủ Thiêm để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân. Cử tri đề nghị việc thực hiện Dự án phải đúng quy định pháp luật, phải công khai, minh bạch. “Nếu chính quyền thấy sai thì cần đối thoại với dân, cùng giải quyết và sửa sai, xác định rõ trách nhiệm cũng như xử lý nghiêm các trường hợp làm sai” – văn bản dẫn.
Trước đó, ngày 15-5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Thanh tra Chính phủ rà soát, làm rõ các nội dung khiếu nại của người dân về việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất, đề xuất biện pháp giải quyết, báo cáo Thủ tướng trước ngày 15/7/2018.