Trước phiên bế mạc chiều nay, 28/9, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến lần 2 về số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Ở dự luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, quy định các trường hợp thu hồi đất để xây dựng các dự án, công trình để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo hướng vừa có tính khái quát, vừa cụ thể.
Ông Thanh nói, việc quy định về các trường hợp thu hồi đất tại luật là cụ thể hóa quy định tại Điều 54 Hiến pháp năm 2013 về “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định”.
Quang cảnh phiên họp
“Quy định theo hướng liệt kê các trường hợp thu hồi đất có ưu điểm rõ ràng cho việc áp dụng thực hiện, đồng thời, khống chế các trường hợp thu hồi đất, bảo đảm chỉ thu hồi đất trong các trường hợp luật định, không thu hồi đất tràn lan” – ông Thanh bình luận.
Tuy nhiên, hạn chế của quy quy định trên là không dự liệu được những trường hợp thu hồi đất khác để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Thảo luận sau đó, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường lưu ý, quy định về thu hồi đất là vấn đề đặc biệt quan trọng, liên quan trực tiếp tới cuộc sống, sinh kế của nhiều người dân.
Tán thành hướng tiếp cận như dự thảo quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất, nhưng ông Cường đề nghị tiếp tục rà soát làm rõ từng trường hợp mới được bổ sung so với dự thảo trước đây.
“Thực tế có trường hợp chưa được liệt kê, dẫn đến thiếu nên nếu không có điều quét thì sau này lại phải sửa luật” – ông Cường nêu rõ.
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh phản ánh dự thảo quy định cụ thể 27 trường hợp, song trong từng trường hợp lại tiếp tục có liệt kê và có thêm quy định khái quát “các trường hợp khác”. Theo bà, nên cân nhắc cách thể hiện quy định.
“Nếu có điều quét bao quát hết thì liệt kê cụ thể còn cần thiết không?”- bà Thanh nêu câu hỏi và cho rằng, dự thảo liệt kê quá chi tiết, có thể dẫn đến thiếu, luật dễ bị lạc hậu so với thực tiễn rồi lại phải sửa.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu ý kiến
Nêu ý kiến tại phiên thảo luận, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thông tin, hiện còn 13 vấn đề cần xin ý kiến. So với 27 vấn đề trước đó, ông Hà nhận định, dự thảo đã thể hiện sự nỗ lực của cơ quan soạn thảo và cơ quan tiếp thu, chỉnh lý dự án luật.
“Khi nào Quốc hội phê duyệt thì mới khẳng định dự thảo luật đảm bảo chất lượng” – ông Hà nói và cam kết “sẽ cố gắng đến ngày cuối cùng”.
Hiện tại, dự thảo còn nhiều nội dung thiết kế 2 phương án. Điều này, theo ông Hà, là không nên, nhưng do vì “bản thân mình chưa rõ mình” nên mới để vậy.
Liên quan đến việc thu hồi đất, Phó Thủ tướng cho biết, hiện chưa xây dựng được các tiêu chí để từ đó phân cấp áp dụng. Ông lo ngại liệt kê như quy định tại dự thảo mà thực tế phát sinh dẫn đến thiếu thì rất gay.
Nói thêm về việc này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường Đặng Quốc Khánh chia sẻ, các cơ quan qua nghiên cứu thấy rằng tối ưu nhất là liệt kê các trường hợp thu hồi đất nhưng phải có điều quét để xử lý những phát sinh trong quá trình phát triển.
Trường hợp thu hồi trong “điều quét” đó, ông Khánh nói, phải nằm trong quy hoạch được phê duyệt.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ góp ý cho dự luật
Tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của dự luật này khi cho ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, đây là luật khó, phức tạp, tác động lớn phát triển KTXH, an ninh quốc phòng, đối nội, đối ngoại, tác động tực tiếp đến quyền, lợi ích của người dân, doanh nghiệp.
Nhận định một số nội dung quan trọng vẫn đang trong quá trình xem xét lựa chọn phương án tối ưu, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội tiếp tục phát huy cách làm từ đầu nhiệm kỳ đến nay, phối hợp chặt chẽ.
Về quy định trường hợp thu hồi đất theo hướng liệt kê, ông Vương Đình Huệ nhìn nhận, trong cuộc sống không thể nào liệt kê hết được, nên phải có điều quét để tránh khi có phát sinh lại nói “luật không có quy định”.
“Quét nhưng vẫn có van, khoá chặt chẽ. Nói trường hợp thu hồi phải phù hợp quy hoạch nhưng quy hoạch nào thì phải làm rõ” - Chủ tịch Quốc hội góp ý.