NHỮNG MỐC HẸN DANG DỞ VÀ VÒNG LUẨN QUẨN "TÁI KHỞI ĐỘNG"
Trước sự khổ sở kéo dài của người dân và những bức xúc của dư luận, dự án đường Lương Định Của đã nhiều lần được các cấp lãnh đạo "hỏi thăm", "đốc thúc" và đặt ra những mốc tiến độ mới. Tuy nhiên, những nỗ lực "tái khởi động" này dường như chỉ mang tính hình thức, hoặc nếu có thực hiện thì cũng nhanh chóng rơi vào bế tắc, để lại những lời hứa dang dở.
Điển hình, vào giữa tháng 5 năm 2022, dự án được thông tin là sẽ "tái khởi động" mạnh mẽ. Mục tiêu cụ thể là hoàn thành đoạn đường dài 600m từ đường Nguyễn Hoàng đến đường Mai Chí Thọ vào cuối năm 2022 và toàn bộ dự án sẽ cán đích vào cuối năm 2023. Những thông tin này được người dân đón nhận với hy vọng mong manh, để khi thời gian trôi qua, các mốc hẹn đó lại một lần nữa trở thành "lời hứa gió bay". Đến cuối năm 2023, rồi sang cả năm 2024, công trường Lương Định Của vẫn ngổn ngang với khoảng 10 "điểm nghẽn" mặt bằng chưa được giải quyết triệt để. Trớ trêu thay, một số đoạn dải phân cách đã thi công trước đó còn có dấu hiệu xuống cấp do phơi mưa phơi nắng quá lâu. Vòng luẩn quẩn "đào lên, lấp xuống, rồi lại chờ" cứ thế tiếp diễn.
Một thập kỷ thi công đoạn đường chỉ 600m từ Nguyễn Hoàng đến Mai Chí Thọ. Ảnh: K.Minh
Bước sang những tháng đầu năm 2025, sau gần một thập kỷ người dân mòn mỏi chờ đợi, những tín hiệu tích cực hơn bắt đầu xuất hiện. Dường như, trước áp lực từ thực tế và sự chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo TPHCM, một "luồng gió mới" đang được thổi vào dự án. Cụ thể, đoạn tuyến từ nút giao Trần Não đến đường Nguyễn Hoàng đã được tập trung đẩy nhanh tiến độ và thông xe kỹ thuật ngày 26/4/2025, các rào chắn thi công cũng được thông tin sẽ tháo dỡ hoàn toàn vào cuối tháng 5/2025.
Tuy nhiên, "nút thắt" lớn nhất của toàn bộ dự án vẫn nằm ở đoạn còn lại từ đường Nguyễn Hoàng đến nút giao An Phú, nơi có khu đất rộng 2,2 ha thuộc phường An Phú vẫn chưa được GPMB. Dù vậy, trong những tháng đầu năm 2025, các cơ quan chức năng của TPHCM và TP.Thủ Đức đã thể hiện quyết tâm chính trị cao độ. UBND TPHCM đã có chỉ đạo cụ thể, giao Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM chủ trì, phối hợp chặt chẽ với UBND TP.Thủ Đức, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (Ban Giao thông) và các sở, ngành liên quan để tập trung xử lý dứt điểm các vướng mắc pháp lý, đẩy nhanh công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Một trong những giải pháp được tính đến là xem xét, tích hợp một phần công tác GPMB của Lương Định Của vào dự án xây dựng nút giao thông An Phú. Thành phố cũng đang chỉ đạo rà soát pháp lý và tiến độ thực hiện nghĩa vụ của các chủ đầu tư tại Khu đô thị An Phú - An Khánh.
Về phía các nhà thầu, một cam kết mới lại được đưa ra: hoàn thành toàn bộ dự án đường Lương Định Của trong năm 2025. Đây là mục tiêu đầy tham vọng và tính khả thi phụ thuộc gần như hoàn toàn vào việc có giải phóng được khu đất 2,2 ha hay không. Theo kế hoạch cập nhật, nếu mặt bằng khu đất này được bàn giao, thì các đơn vị thi công sẽ cần khoảng 6-8 tháng để hoàn thành phần còn lại. Điều này có nghĩa là, ngay cả khi mọi việc diễn ra suôn sẻ nhất, thì mốc cuối năm 2025 cũng là một thách thức lớn.
Hy vọng là có, nhưng vẫn còn đó những nỗi lo và sự hoài nghi. Liệu những "quyết tâm chính trị" lần này có đủ mạnh để vượt qua những rào cản cố hữu, những "điểm nghẽn" đã tồn tại suốt hơn một thập kỷ? Liệu các giải pháp đưa ra có thực sự đi vào thực chất và mang lại hiệu quả đột phá, hay lại tiếp tục là những lời hứa hẹn rồi chìm vào im lặng như đã từng xảy ra?
Đối với các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý, đây không chỉ là việc hoàn thành một con đường. Đây là cơ hội để khôi phục niềm tin đã bị bào mòn suốt một thập kỷ, là bài kiểm tra năng lực thực thi và trách nhiệm trước nhân dân. Việc công khai, minh bạch toàn bộ quá trình và thường xuyên đối thoại với người dân sẽ là yếu tố then chốt.
BÀI HỌC TỪ "CUNG ĐƯỜNG THẬP KỶ"
Hành trình một thập kỷ của dự án nâng cấp, mở rộng đường Lương Định Của không chỉ là câu chuyện về một công trình giao thông dang dở. Nó là một tập hợp những bài học xương máu, vô cùng đắt giá về công tác quy hoạch đô thị, về năng lực chuẩn bị đầu tư, quản lý dự án đầu tư công, và đặc biệt là về "khâu yếu" cố hữu - GPMB - vốn đã và đang làm chậm bước tiến của không ít công trình trọng điểm tại TPHCM.
Những gì đã diễn ra trên "cung đường thập kỷ" này là một minh chứng không thể chối cãi cho thấy sự thiếu đồng bộ trong tầm nhìn chiến lược, sự yếu kém trong khâu dự báo và đánh giá tác động, sự thiếu quyết liệt trong chỉ đạo và phối hợp chưa hiệu quả giữa các cơ quan chức năng đã gây ra những hệ lụy tiêu cực to lớn như thế nào.
Chỉ đạo của UBND TPHCM đã mang lại hy vọng về cái kết có hậu cho Lương Định Của cuối năm nay. Ảnh: K.Minh
Thiệt hại trước hết là về kinh tế. Con số hàng trăm, thậm chí hàng ngàn tỷ đồng đội vốn do trượt giá vật liệu, do chi phí đền bù GPMB leo thang chóng mặt, vượt xa mọi dự toán ban đầu, là một gánh nặng khổng lồ cho ngân sách thành phố. Bên cạnh đó là sự lãng phí vô hình nhưng không kém phần nghiêm trọng: những cơ hội phát triển kinh tế - xã hội bị bỏ lỡ khi một trục đường huyết mạch không thể hoàn thành đúng tiến độ. Lớn hơn cả những tổn thất vật chất, đó là sự bào mòn niềm tin của người dân - niềm tin vào những chủ trương, kế hoạch phát triển của chính quyền; niềm tin vào những lời hứa hẹn về một tương lai tốt đẹp hơn. Những tháng ngày người dân phải sống trong cảnh khổ sở, đối mặt ô nhiễm không khí và tiếng ồn triền miên, với ùn tắc giao thông hàng ngày, với nguy cơ tai nạn rình rập là những vết thương khó lành.
Nỗi đau này càng thêm nhức nhối khi nhìn sang các trường hợp người dân ở những khu vực quy hoạch khác cũng phải mòn mỏi chờ đợi hàng chục năm để được tái định cư, đối mặt với cuộc sống tạm bợ và giá đền bù không còn theo kịp thực tế. Ai sẽ bù đắp những tổn thất hữu hình và vô hình này cho người dân ở đường Lương Định Của? Câu hỏi này cần một lời giải đáp không chỉ bằng việc hoàn thành con đường, mà bằng cả những thay đổi trong tư duy và hành động quản lý.
Bài học xương máu đầu tiên và sâu sắc nhất chính là tầm quan trọng tối thượng của công tác quy hoạch và chuẩn bị dự án. Một dự án hạ tầng, nhất là đi qua khu vực đô thị hiện hữu, phải được khảo sát, đánh giá tác động một cách toàn diện, khoa học, lường trước mọi kịch bản, đặc biệt là các vướng mắc về mặt bằng. Việc một khu đất rộng 2,2 ha trở thành "điểm nghẽn chí mạng" kéo dài suốt nhiều năm cho thấy rõ những lỗ hổng không thể biện minh trong khâu này.
Sự quyết tâm và những chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo thành phố trong những tháng đầu năm 2025 là tín hiệu đáng mừng, mang lại hy vọng về một cái kết có hậu cho đường Lương Định Của vào cuối năm 2025. Nhưng từ hy vọng đến hiện thực vẫn là một khoảng cách cần được lấp đầy bằng những hành động cụ thể, quyết liệt, minh bạch và hiệu quả hơn nữa. Người dân TPHCM nói chung và TP.Thủ Đức nói riêng vẫn đang từng ngày mong mỏi con đường Lương Định Của sớm được hoàn thiện, khang trang, đúng với kỳ vọng ban đầu. Để điều đó thành hiện thực, không chỉ cần sự nỗ lực của các đơn vị thi công trên công trường, mà quan trọng hơn là sự vào cuộc không khoan nhượng của cả hệ thống chính trị trong việc tháo gỡ dứt điểm những "nút thắt" cuối cùng.
Hy vọng rằng, mốc hẹn cuối năm 2025 sẽ không còn là một lời hứa dang dở, để đường Lương Định Của thực sự trở thành một tuyến đường văn minh, hiện đại, một biểu tượng cho sự đổi mới trong cách làm dự án của thành phố.
(Còn tiếp...)
(CATP) Gần một thập kỷ trôi qua kể từ ngày khởi công (tháng 4/2015), hơn 2km đường Lương Định Của vẫn ngổn ngang, dang dở, biến kỳ vọng về một trục giao thông hiện đại thành nỗi ám ảnh thường trực, thử thách tột cùng sự kiên nhẫn của người dân và đặt ra dấu hỏi lớn về năng lực quản lý đô thị.