Phẫu thuật nội soi (PTNS) là một phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn, trong đó bác sĩ dùng kính soi có gắn camera và nguồn sáng lạnh để quan sát các khoang bên trong cơ thể.
Khác với mổ mở - cần một vết mổ dài để bộc lộ, tiếp cận các tạng trong cơ thể, PTNS chỉ cần các vết mổ nhỏ 5 – 10 mm, dùng kính soi và các dụng cụ chuyên dụng đưa qua các vết mổ nhỏ này để thực hiện phẫu thuật.
PTNS mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh như ít đau, thời gian nằm viện ngắn, giảm mất máu, sẹo mổ thẩm mỹ, khả năng điều trị triệt để và giảm thiểu biến chứng sau mổ. Việt Nam là một trong những quốc gia áp dụng mạnh mẽ phương pháp phẫu thuật này và đạt nhiều thành quả vượt bậc trong điều trị cho người bệnh.
1. Tại Việt Nam, PTNS đã được triển khai hầu hết tại các bệnh viện tuyến tỉnh và nhiều bệnh viện tuyến quận, huyện. Không chỉ có những bệnh viện tuyến trên có thể thực hiện PTNS, mà kỹ thuật này đã được chuyển giao và áp dụng tại các bệnh viện tuyến dưới. Điều này không chỉ giúp người bệnh tiết kiệm thời gian, chi phí vì được điều trị hiệu quả ngay tại địa phương mà còn giúp giảm áp lực quá tải lên các bệnh viện tuyến trên, tăng tỷ lệ người bệnh được hưởng lợi ích từ kỹ thuật này.
2. PTNS được ứng dụng phổ biến và rộng rãi trong nhiều chuyên ngành. Trước đây, PTNS chỉ được áp dụng trong một vài chuyên ngành nhất định thì hiện nay, kỹ thuật này đã được mở rộng chỉ định ở nhiều chuyên ngành như tai mũi họng, lồng ngực, tiết niệu, khớp, sản phụ khoa, nhi khoa, tiêu hóa, tim, sọ não, cột sống... PTNS được ứng dụng thường quy trong điều trị các bệnh lành tính, ung thư, phẫu thuật chương trình, cũng như cấp cứu với hiệu quả cao.
3. PTNS được áp dụng cho cả các bệnh lý phức tạp và chuyên sâu. Không chỉ mở rộng chỉ định áp dụng trên nhiều chuyên ngành, PTNS dần dần được áp dụng vào điều trị các bệnh lý khó, phức tạp và chuyên sâu, giúp đạt hiệu quả điều trị cao. Đặc biệt, một số bệnh viện như Nhi Trung Ương, Bình Dân, Chợ Rẫy, Vinmec….đã ứng dụng công nghệ Robotic tiên tiến nhất giúp cho phẫu thuật viên thực hiện PTNS an toàn, chính xác, và hiệu quả hơn, đặc biệt trong các bệnh lý ác tính, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.
4. Nhiều công trình nghiên cứu về PTNS được thực hiện bởi các chuyên gia Việt Nam đã “tạo tiếng vang lớn” trên trường quốc tế và được thế giới công nhận, như nghiên cứu về “Phẫu thuật cắt nang ống mật chủ” của GS TS BS. Nguyễn Thanh Liêm - BV Nhi Trung Ương, “Phẫu thuật nội soi cắt tuyến giáp” của PGS TS BS. Trần Ngọc Lương – Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung Ương, và Video PTNS cắt gan của ê kíp Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đã đạt giải Nhất tại Hội nghị của Hội PTNS Cắt gan thế giới được tổ chức lần đầu tiên tại Pháp năm 2017.
TS BS Nguyễn Hữu Thịnh cùng ekíp phẫu thuật nội soi trực tràng
TS BS Trần Công Duy Long cùng êkíp phẫu thuật nội soi cắt gan.
Các công trình nghiên cứu về PTNS mang tính ứng dụng lâm sàng cao, đi sâu vào hoàn thiện, cải tiến các kỹ thuật nội soi phù hợp nhất với hoàn cảnh, mô hình bệnh tật và con người Việt Nam.
5. Việt Nam trở thành một trong những “điểm đến uy tín” về đào tạo kỹ thuật nội soi và PTNS trong khu vực. Với thành quả từ những công trình nghiên cứu được công nhận, những kỹ thuật được chuẩn hóa, rất nhiều chuyên gia bác sĩ ngoại khoa Việt Nam đã được mời giảng dạy ở nhiều trung tâm huấn luyện PTNS tại nước ngoài, báo cáo ở các hội nghị Ngoại khoa quốc tế...
Bên cạnh đó, số lượng bác sĩ nước ngoài đến Việt Nam học tập về PTNS ngày càng gia tăng như tại Bệnh viện Nội tiết Trung Ương, Việt Đức, Trung Ương Huế, Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.... Điển hình, Trung tâm Huấn luyện PTNS Đại học Y Dược TP.HCM là trung tâm đầu tiên trên cả nước đào tạo và huấn luyện PTNS từ cơ bản đến nâng cao. Chất lượng giảng dạy của Trung tâm được học viên đánh giá rất cao. Đến nay, Trung tâm đã giảng dạy cho hơn 1.500 phẫu thuật viên trong nước và hơn 700 phẫu thuật viên nước ngoài.
6. Hội Phẫu thuật nội soi và Nội soi Việt Nam được thành lập là một dấu son quan trọng trong sự phát triển kỹ thuật PTNS nói riêng và các kỹ thuật ít xâm lấn nói chung. PGS TS BS. Nguyễn Hoàng Bắc, Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật nội soi – Nội soi Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Ngoại khoa Việt Nam, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết: “Hội Phẫu thuật nội soi và Nội soi Việt Nam chính là diễn đàn kết nối quan trọng dành cho tất cả các phẫu thuật viên, bác sĩ ngoại khoa trên cả nước. Hằng năm, Hội luôn có những hoạt động khoa học - đào tạo nhằm tạo cơ hội giúp các bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng giới thiệu các công trình nghiên cứu khoa học, chia sẻ kinh nghiệm thực hành lâm sàng PTNS, cập nhật những kỹ thuật, trang thiết bị mới nhất để nâng cao kiến thức, tay nghề trong điều trị cho người bệnh, đồng thời kết nối các hội Ngoại khoa và PTNS trên khu vực và thế giới.
Hội nghị khoa học Ngoại khoa và Phẫu thuật Nội soi Việt Nam được tổ chức thường niên là một trong những sự kiện như vậy. Trong tương lai, Hội Phẫu thuật nội soi và Nội soi Việt Nam sẽ tiếp tục có nhiều hoạt động thiết thực nhằm chuẩn hóa phác đồ điều trị và kỹ thuật mổ nội soi, tổ chức nhiều khóa huấn luyện, hội thảo chuyên đề nhằm công bố những công trình khoa học uy tín, phổ biến và nâng cao chất lượng PTNS trên quy mô cả nước".
Trong 2 ngày 5 và 6-10-2018, Hội Ngoại khoa Việt Nam và Hội Phẫu thuật Nội soi và Nội soi Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị khoa học Ngoại khoa và Phẫu thuật Nội soi Việt Nam năm 2018 với chủ đề “Xâm lấn tối thiểu – Điều trị tối đa” tại TP.HCM.
Đây là diễn đàn khoa học uy tín, được tổ chức thường niên dành cho các bác sĩ ngoại khoa, điều dưỡng, nhân viên y tế trong và ngoài nước nhằm công bố kết quả nghiên cứu khoa học, cùng nhau trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm.
Trong 2 ngày diễn ra hội nghị chính thức, sẽ có hơn 200 bài báo cáo được trình bày bởi các báo cáo viên đến từ 45 bệnh viện trên cả nước và nước ngoài, bao quát trên nhiều lĩnh vực như Chấn thương chỉnh hình, Ngoại Nhi, Ngoại Gan - Mật - Tụy, Ngoại Tiêu hóa, Lồng ngực mạch máu, Sản phụ khoa, Ngoại Tiết niệu, Hậu môn trực tràng… Những đề tài báo cáo, những công trình nghiên cứu và kinh nghiệm được chia sẻ trong Hội nghị lần này có ý nghĩa lớn trong việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và thực hành lâm sàng trên quy mô cả nước.
Trước đó, vào ngày 4-10 và sáng ngày 5-10-2018, các hội thảo tiền hội nghị và các phiên đào tạo y khoa liên tục (CME) sẽ diễn ra tại BV Đại học Y dược, Bệnh viện Bình Dân và Bệnh viện Từ Dũ.
PGS TS BS. Nguyễn Hoàng Bắc chia sẻ: "Mười năm qua, ngành Ngoại khoa nói chung và chuyên ngành Phẫu thuật Nội soi tại Việt Nam nói riêng đã phát triển vượt bậc. Phẫu thuật nội soi không còn là một kỹ thuật chỉ có tại các bệnh viện tuyến trên mà đã 'phủ sóng' rộng khắp đến các bệnh viện tuyến tỉnh, quận, huyện. Phẫu thuật nội soi dần đã trở thành phương pháp điều trị tiêu chuẩn và thường quy đối nhiều bệnh lành tính cũng như ác tính với chỉ định ngày càng mở rộng và ưu điểm ngày càng được chứng minh. Bên cạnh đó, nhiều bệnh viện đã thực hiện được ghép tạng (gan, phổi, tim, thận…), ghép đa tạng. Phẫu thuật Robotic cũng đã được triển khai tại một số bệnh viện. Những thành tựu của ngành Ngoại khoa đã đem lại nhiều lợi ích thiết thực, cũng như mở ra nhiều hi vọng sống mới cho người bệnh.”