Trung Quốc hạ thủy tàu sân bay thứ 3 giữa căng thẳng với phương Tây

Con tàu này được đặt tên là "Phúc Kiến", là tàu sân bay được thiết kế và đóng trong nước đầu tiên của Trung Quốc, Tân Hoa xã đưa tin. Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), hệ thống phóng hỗ trợ máy phóng điện từ của nó là một bản nâng cấp lớn từ hệ thống ít tiên tiến hơn sử dụng trên 2 tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông.

Hệ thống mới, tương tự như hệ thống được sử dụng bởi tàu sân bay Mỹ, sẽ cho phép Trung Quốc phóng nhiều loại máy bay từ tàu Phúc Kiến nhanh hơn và với nhiều số đạn hơn được mang theo ở mỗi chiếc máy bay. Ngoài hệ thống phóng, tàu Phúc Kiến còn được trang bị các thiết bị đánh chặn và có lượng giãn nước khi đầy tải hơn 80.000 tấn.

Matthew Funaiole, thành viên cấp cao của Dự án Trung Quốc của CSIS, trước đây đã nói với CNN rằng con tàu mới sẽ là tàu sân bay hiện đại đầu tiên của quân đội Trung Quốc. Ông nói: “Đây là một bước tiến khá quan trọng. Họ đã thực sự xây dựng một chương trình tàu sân bay và tiếp tục thúc đẩy ranh giới của những gì họ có thể làm".

Trung Quốc đặt tên cho các tàu sân bay của mình theo tên các tỉnh ven biển, với Liêu Ninh ở phía đông bắc và Sơn Đông ở phía đông. Phúc Kiến, ở phía đông nam, là tỉnh gần nhất với đảo Đài Loan, bị ngăn cách bởi một eo biển rộng chưa đến 80 dặm (128 km) ở điểm hẹp nhất.

Trung Quốc hiện sở hữu lực lượng hải quân lớn nhất thế giới và tàu sân bay là vũ khí nòng cốt trong hạm đội của bất kỳ cường quốc lớn nào. Các con tàu khổng lồ về cơ bản là một căn cứ không quân di động, cho phép triển khai máy bay và vũ khí nhanh chóng, lâu dài.

Việc tăng cường quy mô hải quân của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng với Mỹ và các nước phương Tây, trong bối cảnh dưới thời Tổng thống Joe Biden đang tìm cách tăng cường quan hệ với các đồng minh và đối tác ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương để chống lại ảnh hưởng kinh tế và sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Bắc Kinh.

Năm ngoái, Bắc Kinh đã bày tỏ sự bất mãn trước một hiệp ước an ninh giữa Mỹ, Anh và Australia có tên AUKUS, một thỏa thuận mà ba quốc gia sẽ trao đổi thông tin quân sự và công nghệ để hình thành quan hệ đối tác quốc phòng chặt chẽ hơn ở Châu Á. Các cuộc tập trận hải quân có sự tham gia của Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ, được gọi là Bộ tứ càng khiến Bắc Kinh thêm lo lắng.

Khoảnh khắc tàu sân bay Phúc Kiến được hạ thuỷ - Ảnh: AP

Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, Liêu Ninh, là một tàu chưa hoàn thiện từ thời Liên Xô mà Bắc Kinh mua từ Ukraine vào năm 1998, được tân trang lại và cuối cùng được đưa vào hoạt động năm 2012.

Quân đội Trung Quốc đã sử dụng kiến ​​thức công nghệ mà họ có được từ con tàu đó góp phần để đóng tàu sân bay nội địa đầu tiên mang tên Sơn Đông, đi vào hoạt động tháng 12 năm 2019.

Nhưng mặc dù hai tàu sân bay ban đầu của Trung Quốc đã tăng cường sức mạnh hải quân, nhưng năng lực vẫn kém xa Mỹ - quốc gia có tổng số 11 tàu sân bay đang hoạt động.

Ngoài ra, cả Liêu Ninh và Sơn Đông đều dựa trên công nghệ của Liên Xô. Hai tàu sân bay đó đã sử dụng hệ thống phóng nơi máy bay cất cánh từ một đoạn đường dốc nhẹ, trong khi các tàu sân bay của Mỹ sử dụng hệ thống máy phóng tiên tiến hơn để phóng máy bay của họ.

Tất cả các tàu sân bay của Mỹ cũng chạy bằng năng lượng hạt nhân, trong khi tàu sân bay Phúc Kiến được cho là chạy bằng động cơ hơi nước thông thường, điều mà Funaiole cho biết sẽ hạn chế tầm hoạt động của nó.

Sau khi ra mắt, tàu Phúc Kiến sẽ cần phải được kiểm tra và trang bị đầy đủ trước khi nó phù hợp để được đưa vào vận hành và chính thức đi vào hoạt động.

Ban đầu, Bộ Quốc phòng Mỹ ước tính tàu sân bay này sẽ sẵn sàng hoạt động vào năm 2023, nhưng hiện đã lùi thời hạn đó sang năm 2024.

Tàu sân bay Sơn Đông cũng mất hai năm kể từ khi hạ thủy vào năm 2017 cho đến khi chính thức đi vào hoạt động vào năm 2019. Hơn nữa, tàu sân bay Phúc Kiến có thể gặp khó khăn trong việc vận hành công nghệ phóng điện từ cho các máy phóng của mình.

Ngay cả Mỹ cũng gặp khó khăn trong việc sử dụng cùng một hệ thống trên tàu sân bay mới nhất của họ, USS Gerald R. Ford, dẫn đến việc triển khai chậm trễ kéo dài.