Các nhà khoa học cho biết cần phải giám sát nhiều hơn đối với một loại virus mới được phát hiện ở hàng chục người ở miền đông Trung Quốc.
Theo một nhóm các nhà khoa học, virus có tên Langya henipavirus, đã lây nhiễm cho gần ba chục nông dân và cư dân khác, theo một nhóm các nhà khoa học tin rằng nó có thể đã lây lan trực tiếp hoặc gián tiếp sang người từ chuột chù.
Các nhà khoa học cho biết mầm bệnh không gây ra bất kỳ trường hợp tử vong nào, nhưng đã được phát hiện ở 35 bệnh nhân sốt tại các bệnh viện ở tỉnh Sơn Đông và Hà Nam từ năm 2018 đến năm 2021.
Đây được xem là một phát hiện phù hợp với những cảnh báo từ lâu của các nhà khoa học rằng vi rút động vật thường xuyên lây lan mà không bị phát hiện.
Chuyên gia vi rút mới nổi Leo Poon, giáo sư tại Trường Y tế Công cộng của Đại học Hồng Kông, cho biết: “Chúng ta đang đánh giá thấp số lượng các trường hợp lây truyền từ động vật này trên thế giới, và giờ đây (vi rút Langya) chỉ là phần nổi của tảng băng chìm".
Các nhà nghiên cứu cho biết chưa có bằng chứng nào cho thấy vi rút Langya đang lây lan giữa người với người. Họ nói thêm rằng cần phải nghiên cứu thêm trên một nhóm bệnh nhân lớn hơn để loại trừ sự lây lan này.
Nhà khoa học kỳ cựu về bệnh truyền nhiễm mới nổi Linfa Wang, người thuộc nhóm nghiên cứu, nói với CNN rằng mặc dù virus mới không có khả năng phát triển thành "một sự kiện bệnh X khác", chẳng hạn như một mầm bệnh chưa từng biết trước đây gây ra một vụ dịch hoặc đại dịch, nhưng "nó chứng minh rằng những sự kiện lan truyền từ động vật sang người như vậy xảy ra thường xuyên hơn chúng ta nghĩ hoặc biết".
Các manh mối đầu tiên về sự hiện diện của một loại virus mới xuất hiện khi một nông dân 53 tuổi tìm cách điều trị tại một bệnh viện ở thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông vào tháng 12 năm 2018 với các triệu chứng bao gồm sốt, đau đầu, ho và buồn nôn. Khi bệnh nhân cho biết bà đã tiếp xúc với động vật trong tháng qua, bà đã đăng ký khám sàng lọc bổ sung được tiến hành tại ba bệnh viện ở miền đông Trung Quốc, tập trung vào việc xác định các bệnh lây truyền từ động vật.
Khi các mẫu xét nghiệm của bệnh nhân này được kiểm tra, các nhà khoa học đã phát hiện ra một điều bất ngờ - một loại virus chưa từng thấy trước đây, có liên quan đến virus Hendra và Nipah, các mầm bệnh gây tử vong cao từ một gia đình thường được biết đến dễ lây lan từ người sang người.
Chuột chù có thể là trung gian truyền loại virus mới
Trong 32 tháng tiếp theo, các nhà nghiên cứu tại ba bệnh viện đã sàng lọc loại vi-rút này ở những bệnh nhân tương tự, cuối cùng phát hiện ra nó ở 35 người, những người có một loạt các triệu chứng bao gồm ho, mệt mỏi, đau đầu và buồn nôn, ngoài sốt.
Chín trong số những bệnh nhân này cũng bị nhiễm một loại vi rút đã biết, như cúm, vì vậy nguồn gốc của các triệu chứng của họ không rõ ràng, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng các triệu chứng ở 26 người còn lại có thể liên quan đến loại vi rút henipavirus mới.
Một số có các triệu chứng nghiêm trọng như viêm phổi hoặc giảm tiểu cầu bất thường, nhưng các triệu chứng của họ khác xa với những bệnh nhân nhiễm virus Hendra hoặc Nipah, và không ai trong nhóm tử vong hoặc phải điều trị tích cực.
Trong số 26 người đó, tất cả trừ 4 người đều là nông dân, nhiều người khác được phát hiện nhiễm bệnh ở Tín Dương, cách Hà Nam hơn 700 km (435 dặm). Vì các vi rút tương tự đã được biết lưu hành ở động vật từ khu vực tây nam Trung Quốc đến Hàn Quốc nên "không có gì đáng ngạc nhiên" khi thấy sự lây lan sang người xảy ra trên một khoảng cách xa như vậy, theo các nhà nghiên cứu.
Nhưng bước đột phá thực sự đã đến khi nhóm nghiên cứu kiểm tra các mẫu lấy từ các động vật hoang dã nhỏ bị bắt trong bẫy - và phát hiện thấy 71 trường hợp lây nhiễm trên hai loài chuột chù, khiến các nhà khoa học cho rằng những động vật có vú nhỏ, giống loài gặm nhấm này có thể là nơi vi rút lưu thông tự nhiên.
Điều vẫn chưa rõ là làm thế nào mà virus này xâm nhập vào người.
Các nghiên cứu tiếp theo để sàng lọc vi rút henipavirus Langya sẽ được tiến hành và không chỉ ở hai tỉnh đã được tìm thấy vi rút này, mà còn rộng hơn ở Trung Quốc và hơn thế nữa.
Trên toàn cầu, 70% các bệnh truyền nhiễm mới nổi được cho là đã lây sang người do tiếp xúc với động vật, trong một hiện tượng mà các nhà khoa học cho biết đã tăng nhanh khi dân số ngày càng tăng mở rộng sang môi trường sống của động vật hoang dã.
Trung Quốc đã chứng kiến những đợt bùng phát lớn từ các loại virus mới nổi trong hai thập kỷ qua, bao gồm SARS vào năm 2002-2003 và Covid-19 - cả hai đều được phát hiện lần đầu tiên ở nước này và từ các loại virus được cho là có nguồn gốc từ dơi.
Tác động tàn phá của cả hai căn bệnh - đặc biệt là Covid-19 cho đến nay đã giết chết hơn 6,4 triệu người trên toàn thế giới - cho thấy tầm quan trọng của việc xác định các trường hợp nhiễm vi rút mới một cách nhanh chóng và chia sẻ thông tin về các nguy cơ tiềm ẩn.
Các nhà khoa học không tham gia vào nghiên cứu mới đồng ý rằng cần phải làm việc nhiều hơn nữa để hiểu về virus Langya và xác nhận những phát hiện mới nhất này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi loại virus nào có thể lây lan từ động vật sang người.