Báo cáo Quốc hội về công tác của Viện trưởng Viện KSND Tối cao, ông Lê Minh Trí cho biết, trong 6 tháng (tính từ ngày 01/10/2022 đến ngày 31/3/2023), tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp và tăng so với cùng kỳ năm 2022.
Tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, sở hữu và môi trường tăng nhiều nhất, đã khởi tố 19.553 vụ (tăng 36,1%), xảy ra trong các lĩnh vực tài chính, chứng khoán, ngân hàng, đấu thầu, mua sắm tài sản công nhằm chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn.
Điển hình như vụ án Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Tân Hoàng Minh cùng đồng phạm sử dụng 3 công ty thành viên phát hành 9 đợt trái phiếu trái quy định pháp luật, tổng trị giá 10.300 tỷ đồng, để huy động tiền của nhà đầu tư nhưng không sử dụng vào các hoạt động kinh doanh theo hồ sơ. Vụ án Trương Mỹ Lan, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng đồng phạm phát hành, mua bán trái phiếu trái quy định của pháp luật để chiếm đoạt hàng trăm nghìn tỷ đồng của người dân trong thời gian 2018 - 2019...
Cạnh đó, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng với thủ đoạn tinh vi; cưỡng đoạt tài sản dưới hình thức đòi nợ, đòi nợ thuê cho cá nhân, tổ chức núp bóng doanh nghiệp xuất hiện ngày càng nhiều. Đơn cử như vụ án Nguyễn Quốc Hùng thuê pháp nhân đứng tên Công ty TNHH Luật Việt Pháp (TPHCM) ký hợp đồng tư vấn pháp lý với các ngân hàng, công ty tài chính thực chất là đòi nợ thuê, nhận công 20 - 35% số tiền đòi được, hưởng lợi hơn 73 tỷ đồng.
Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí
Vụ án công ty cổ phần kinh doanh F88 đăng ký kinh doanh cầm đồ, cầm cố tài sản, tổ chức phân công các đối tượng liên hệ, nhắn tin, đe dọa người vay, người thân của họ để đòi nợ khi không thanh toán đúng hạn...
Với tội phạm tham nhũng, chức vụ, ông Lê Minh Trí thông tin, đã khởi tố mới 459 vụ (tăng 109,6%). Đáng chú ý, tiếp tục phát hiện, khởi tố, điều tra nhiều vụ án lớn, tính chất tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, có sự cấu kết chặt chẽ giữa cán bộ Nhà nước với các công ty, doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong các lĩnh vực đất đai, chứng khoán, trái phiếu, y tế, giáo dục và đăng kiểm, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Trong kỳ báo cáo, ngành kiểm sát đã thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết 483 nguồn tin tội phạm về tham nhũng, tăng 36,8% (trong đó, có 81 vụ việc có dấu hiệu tội phạm do các cơ quan Nhà nước, thanh tra, kiểm toán kiến nghị Viện kiểm sát).
Cùng với đó, thực hành quyền công tố, kiểm sát trong giai đoạn truy tố 374 vụ việc tham nhũng, kinh tế với 1.015 bị can, đã giải quyết 307 vụ/806 bị can (đạt tỷ lệ 82,1%); tòa án đã xét xử sơ thẩm 214 vụ/511 bị cáo (đạt tỷ lệ 55,3%).
Quá trình điều tra, truy tố, xét xử đã thu hồi được hơn 376.000 tỷ đồng; tạm giữ 11.453.610 USD, 10 triệu Yên Nhật, 63.900 euro, 117 kg vàng, 179.245m3 gỗ; kê biên 80 bất động sản, 5 ôtô và 4.466.966 cổ phần, cổ phiếu...
Ông Lê Minh Trí khẳng định, Viện KSND Tối cao tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, TAND Tối cao trong phát hiện, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, bảo đảm xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật các vụ án tham nhũng, kinh tế lớn.
Nêu nguyên nhân số vụ án khởi tố mới tăng mạnh, ông Trí chỉ ra, do ảnh hưởng tình hình kinh tế - xã hội có nhiều khó khăn đã tác động tiêu cực dẫn đến gia tăng nhiều loại tội phạm, xuất hiện nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội mới.
Ngoài ra, theo ông Trí, quản lý Nhà nước trong một số lĩnh vực thiếu chặt chẽ, tạo kẽ hở để một số cán bộ lợi dụng phạm tội; sự thiếu ý thức chấp hành pháp luật của một số đối tượng cũng là những nguyên nhân gia tăng tội phạm...