Thủ đoạn của các đối tượng trên không gian mạng
Theo lãnh đạo Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ CA) thì thủ đoạn phạm tội của đối tượng sử dụng không gian mạng gây nguy hại cho trẻ em; xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em, nhất là xâm hại tình dục trẻ em qua mạng đang diễn biến rất phức tạp. Thủ đoạn phổ biến là thông qua các dịch vụ mạng xã hội, ứng dụng hẹn hò kết bạn, làm quen, dụ dỗ trẻ em gặp gỡ để quan hệ, xâm hại tình dục.
Một số đối tượng thông qua mạng xã hội, làm quen; đặt vấn đề quan hệ tình cảm hoặc hứa hẹn trao đổi vật chất (tiền quà) để dụ dỗ, đe dọa, ép buộc trẻ em trình diễn khiêu dâm qua mạng. Một số trường hợp còn đăng tải lên không gian mạng các hình ảnh, clip trẻ em bị xâm hại tình dục, bị bạo lực học đường; các hình ảnh riêng tư, nhạy cảm của trẻ em, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần, cuộc sống riêng tư của trẻ.
Đặc biệt, thời gian gần đây nổi lên thủ đoạn thông qua mạng xã hội làm quen, "núp bóng" tuyển dụng để hẹn gặp gỡ, lôi kéo, khống chế, cưỡng ép đưa trẻ em đến các khu lao động bất hợp pháp tại nước ngoài để bóc lột lao động, bóc lột tình dục.
Thiếu tướng Lê Minh Mạnh, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao
Mới đây, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã ngăn chặn và phối hợp với CA địa phương làm rõ vụ tán phát thông tin, clip lên mạng có dấu hiệu xúc phạm danh dự, nhân phẩm nạn nhân, có nguy cơ tác động nghiêm trọng đến nạn nhân và gia đình.
Trước đó, khoảng tháng 05-2022, trên mạng xã hội chia sẻ thông tin "share link", "xin link" một clip ghi lại cảnh một nữ sinh tại Sơn La bị 4 nam sinh khác hiếp dâm tập thể trong tình trạng bất tỉnh nhân sự và 2 nam sinh đứng ngoài sử dụng điện thoại quay lại quá trình thực hiện hành vi.
Sau khi phát hiện thông tin vụ việc, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã khẩn trương liên hệ CA tỉnh Sơn La. Quá trình xác minh, đã xác định vụ việc là có thật, xảy ra vào tháng 04-2022 tại xã Chiềng Khoang, huyện Quỳnh Nhai, Sơn La. Từ các căn cứ thu thập được, Cơ quan CSĐT CA tỉnh Sơn La đã khởi tố 6 bị can trong vụ án này.
Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thông qua kênh liên hệ khẩn cấp với Facebook và Google, yêu cầu các nền tảng rà soát, gỡ bỏ các bài viết có nội dung chia sẻ; xin link, share link liên quan clip; tiến hành ngăn chặn truy cập đối với hơn 600 trang mạng có nội dung khiêu dâm, đồi trụy đăng tải thông tin về clip; ngăn chặn thông tin không để tiếp tục tán phát, lan rộng; bảo vệ nạn nhân và gia đình trước tác động của thông tin, dư luận trên mạng.
Đó chỉ là một trong những vụ việc được phát hiện trong thời gian qua. Theo thống kê sơ bộ, từ đầu năm 2022 đến nay, CA các địa phương đã khởi tố 42 bị can về các tội liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em, trong đó có 21 bị can là người dưới 18 tuổi (chiếm tỉ lệ 50%). Ngoài ra, còn xảy ra nhiều vụ án mà nạn nhân là người từ 13 tuổi trở xuống.
Cụ thể tại Trà Vinh có 1 bị hại sinh năm 2010 (12 tuổi); Thanh Hóa có 1 bị hại sinh năm 2009 (13 tuổi); Cần Thơ có 1 bị hại sinh năm 2010 (12 tuổi); Hà Nội có 4 bị hại sinh 2009 (13 tuổi); Sóc Trăng có 1 bị hại sinh năm 2009 (13 tuổi), đáng chú ý, Bắc Ninh có 1 bị hại mới 11 tuổi, sử dụng tài khoản zalo của phụ huynh lên mạng, dẫn đến bị tiếp cận, dụ dỗ, xâm hại tình dục.
Tình trạng xâm hại tình dục trẻ em qua mạng hiện nay diễn ra tương đối nhức nhối, đặt ra những yêu cầu cấp thiết về quản lý người dùng là trẻ em trên các nền tảng mạng xã hội.
Một kênh có nội dung gây ảnh hưởng xấu đến trẻ em đã bị xử phạt, đóng kênh
Những giải pháp ngăn chặn
Lý giải về tình trạng trên, Thiếu tướng Lê Minh Mạnh, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, cho biết: để ngăn chặn tình trạng trên, mới đây Bộ CA đã chủ trì ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.
Cụ thể, thực hiện Quyết định số 830/QĐ-TTg ngày 01-6-2021 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025", Bộ CA, Bộ LĐ-TBXH, Bộ TTTT đã thống nhất ký kết và ban hành "Quy chế phối hợp trong tiếp nhận thông tin, điều tra, xử lý đối với các hành vi xâm hại trẻ em và theo dõi dữ liệu liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em trên môi trường mạng". Tham gia ký kết Quy chế giữa 3 Bộ có Thượng tướng Lương Tam Quang, Uỷ viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ CA; bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH và ông Nguyễn Huy Dũng, Thứ trưởng Bộ TTTT.
Quy chế được ký kết thống nhất nhiều vấn đề, nhằm củng cố, nâng cao hiệu quả, tính đồng bộ trong công tác phối hợp giữa các bên. Quy chế được xây dựng gồm 3 chương, 11 điều, quy định cụ thể các vấn đề về nguyên tắc, hình thức, nội dung phối hợp và trách nhiệm của các đơn vị thuộc Bộ CA, Bộ LĐ-TBXH, Bộ TTTT trong công tác phối hợp tiếp nhận thông tin, điều tra, xử lý đối với các hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng và theo dõi thông tin, dữ liệu liên quan đến các đối tượng có tiền án, tiền sự xâm hại tình dục trẻ em.
Theo đó, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ CA), Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TBXH), Cục An toàn thông tin (Bộ TTTT) là các đơn vị được giao nhiệm vụ Cơ quan thường trực, điều phối, theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện quy chế. Sau khi quy chế được ban hành, Bộ CA có văn bản chỉ đạo CA các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quán triệt, chủ động phối hợp với Sở LĐ-TBXH, Sở TTTT tại địa phương để thống nhất thực hiện, nhằm từng bước nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống xâm hại trẻ em trên môi trường mạng trên phạm vi cả nước.