(CAO) Vụ trộm những cổ vật quý của Bảo tàng (BT) Quốc gia Nhân chủng học ở Mexico xảy ra đêm 31-12-1984 rạng sáng 01-01-1985 là ví dụ điển hình về nạn trộm cắp dịp cuối năm. Vụ việc chỉ được phát hiện vào 8 giờ sáng hôm sau, khi các nhóm cảnh sát trực bàn giao ca.
Vụ trộm bí hiểm trong đêm giáng sinh
Tổng cộng 124 cổ vật bị đánh cắp nói trên - chủ yếu làm từ ngọc bích và vàng - được trưng bày trong 7 tủ kính nằm rải rác ở 3 gian phòng khác nhau. Hầu hết đều là kết quả từ các công trình khảo cổ hiện đại của Mexico, một số trong đó được xem là biểu tượng quốc gia. Cổ vật có giá trị nhất là mặt nạ bằng ngọc đắp trên xác của Kinich Janaab Pakal Đại đế (603 - 683), vua xứ Palenque của người Maya. Ông lên ngôi từ năm 12 tuổi và trị vì 68 năm, triều đại của ông được cho là huy hoàng nhất của đế chế Maya thời tiền Colombo. Công trình nổi bật nhất ông để lại là Cung điện Hoàng gia Palenque ở miền Nam Mexico ngày nay.
Ngay sau khi phát hiện vụ mất cắp, nhóm cảnh sát gác vào đêm Noel gồm 9 người cùng nhiều nhân viên bảo tàng bị câu lưu điều tra, nhưng sau một thời gian được xác định không có liên quan. Tin tức về vụ mất cắp được báo cáo lên tổng thống và lan truyền khắp thế giới, thậm chí Bộ Ngoại giao Mexico được yêu cầu liên lạc với Chính phủ Mỹ lúc đó đề nghị hỗ trợ, vì các chuyên gia đánh giá nước này sẽ là thị trường mua lại số cổ vật bị đánh cắp.
Cuộc điều tra cũng chỉ ra trách nhiệm của nhóm cảnh sát và nhân viên bảo vệ gác BT. Theo quy định, mỗi tiếng đồng hồ họ phải thực hiện một vòng tuần tra, nhưng trên thực tế hôm ấy hầu hết lại chè chén say sưa trước khi nhận ca - và cả trong lúc gác, thậm chí một số người còn... ngủ gật! Tuy không bị buộc trách nhiệm hình sự nhưng tất cả đều bị kỷ luật, sa thải; trong khi đó là BT quốc gia nhưng BT Nhân chủng học không được trang bị hệ thống báo động chống trộm cắp thông dụng thời đó.
Tổng thống Miguel de la Madrid lúc ấy đã yêu cầu nhiều lực lượng phối hợp điều tra. Hiệp hội những người bạn của BT cũng treo giải thưởng trị giá 50 triệu peso cho người cung cấp nguồn tin về nơi cất giấu các cổ vật bị đánh cắp.
Tấm mặt nạ ngọc bích bị Carlos - Garcia lấy cắp
Manh mối từ trùm ma túy
Cuộc điều tra kéo dài 1 năm phải tạm gác lại vì Mexico phải chuẩn bị cho Vòng chung kết World Cup 1986 do là nước đăng cai. Mãi tới 3 năm sau, khi Tổng thống Carlos Salinas lên cầm quyền, vụ án mới được quan tâm trở lại.
Do không có bằng chứng xác thực cho thấy số cổ vật bị đánh cắp đã rời khỏi lãnh thổ Mexico, nên cơ quan điều tra quyết định tổ chức ghi âm bí mật các cuộc trao đổi giữa những tay có máu mặt đang ở trong... tù! Vài tháng sau, họ phát hiện trùm ma túy "El Cabo" - tên thật là Salvador Gutiérrez, kẻ bị bắt chưa bao lâu - đã liên lạc với một đối tượng yêu cầu bán "những viên ngọc quý". Sau các cuộc thẩm vấn kiên trì, Salvador khai rằng trước khi bị bắt, hắn đã liên lạc với người được cho là đã tham gia vụ cướp BT, một gã trai 28 tuổi.
Sau 45 ngày theo dõi, sáng sớm 10-6-1989 cảnh sát đã bắt Carlos Trevino tại nhà riêng ở Satélite, bang Mexico. Đối tượng không chống cự, mà ngoan ngoãn chỉ nơi giấu chiếc túi vải trong tủ quần áo. Hầu hết các cổ vật được gói trong giấy vệ sinh và các chuyên gia xác nhận chính là những món cổ vật bị đánh cắp, tuy thiếu một ít so với kê khai của BT.
Carlos khai hắn cùng Ramon Garcia (30 tuổi) chuẩn bị cho vụ đánh cắp này gần 6 tháng. Cả hai đã tới BT hơn 50 lần để điều nghiên xem nên chọn món nào để đánh cắp, nghiên cứu cấu tạo các tủ trưng bày, sơ đồ các phòng, theo dõi việc canh gác. Khoảng 2 giờ sáng 01-01-1985, hai cựu sinh viên trường thú y bỏ học đã lọt vào tầng hầm của BT bằng ống thông gió và chỉ cần 30 phút để lấy đúng những thứ chọn trước và trở ra ngoài theo lối đã vào. Cả hai khai chẳng thấy bóng dáng một bảo vệ hay cảnh sát nào. Về tới nhà Carlos lúc 4 giờ sáng, hai tên quyết định sẽ "nằm im" 1 năm; sau đó tìm cách gạ bán dần, trước tiên là những món ít giá trị. Khi tìm tới "El Cabo", Carlos đề nghị giá 1 triệu USD nhưng cuộc thương thảo chưa ngã ngũ.
Nhà nước Mexico đã thu hồi số cổ vật mà Carlos - Garcia đã bán, người mua là một nhà báo và một doanh nhân nổi tiếng. Đích thân Tổng thống Salinas đã nói chuyện với nhà báo và Phó tổng chưởng lý đến gặp vị doanh nhân nọ. Cả hai đều đồng ý giao nộp cho chính quyền số cổ vật trên với điều kiện tên của họ không được nêu trong hồ sơ vụ án.
(Còn tiếp...)
(CATP) Thường vào đêm cuối năm, các câu lạc bộ (CLB), quán bar luôn chật cứng người dân địa phương và du khách trong tiếng nhạc ồn ã, những màn trình diễn ca vũ nhạc hoành tráng, ánh sáng chớp lóe, thậm chí hiệu ứng lửa khói mù mịt trên sân khấu... Trong đó, nghi thức đếm ngược đón năm mới với pháo bông que cầm tay hay kẹp vào cổ chai rượu sâm-banh gần như không thể thiếu, mà trong niềm hân hoan giữa thời khắc giao mùa, mọi người đã quên đi hiểm họa từ thần lửa đang rình rập.