(CAO) Hôm 12-6, BBC đưa tin Úc đã công bố thỏa thuận trị giá 555 triệu euro (585 triệu đô la Mỹ) với Tập đoàn Hải quân của Pháp để bồi thường cho việc cung cấp hợp đồng tàu ngầm với Paris.
Năm ngoái, Úc đã khiến Pháp tức giận khi bất ngờ hủy bỏ thỏa thuận trị giá 35 tỷ euro để xây dựng một hạm đội tàu ngầm. Thay vào đó, họ chọn đóng các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân với công nghệ của Mỹ và Anh trong cái gọi là thỏa thuận Aukus. Thỏa thuận này đã đe dọa phá hủy các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại giữa Liên minh Châu Âu với Úc.
Anthony Albanese, người đã trở thành thủ tướng Úc vào tháng trước, nói rằng đây là một "sự dàn xếp công bằng và bình đẳng". Ông nói thêm rằng ông sẽ tới Pháp sớm để "thiết lập lại" mối quan hệ bị bao vây bởi những căng thẳng "khá rõ ràng".
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu cho biết việc dàn xếp này "cho phép chúng ta lật lại một trang trong quan hệ song phương với Úc và nhìn về tương lai".
Aukus là một hiệp ước an ninh giữa Úc, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Nó cho phép chia sẻ thông tin tình báo nhiều hơn, nhưng quan trọng là mang lại cho Úc công nghệ bí mật để chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, mặc dù không được trang bị vũ khí hạt nhân.
Aukus được nhiều người coi là phản ứng trước sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc và nỗ lực chống lại ảnh hưởng của nước này tại các vùng biển có tranh chấp.
Vì thoả thuận này, Úc đã hủy hợp đồng trị giá 37 tỷ đô la Mỹ với một công ty Pháp đóng tàu ngầm chạy bằng động cơ diesel.
Một tàu ngầm của hải quân Úc - Ảnh: BBC
Thỏa thuận giữa Úc, Mỹ và Anh sẽ cho thấy Canberra được cung cấp công nghệ để đóng ít nhất 8 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Hiệp ước cũng sẽ bao gồm trí tuệ nhân tạo và các công nghệ khác mà các nhà phân tích cho là một trong những quan hệ đối tác quốc phòng lớn nhất của các nước trong nhiều thập kỷ.
Điều đó có nghĩa là Úc sẽ trở thành quốc gia thứ 7 trên thế giới vận hành các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Nhưng quyết định của Úc chấm dứt hợp đồng tàu ngầm với Pháp đã khiến Paris phẫn nộ, khi Tổng thống Emmanuel Macron cáo buộc cựu Thủ tướng Úc Scott Morrison nói dối và triệu hồi đại sứ của ông từ Úc để phản đối.
Mối quan hệ giữa hai nước đóng băng cho đến tháng trước khi Úc bầu ra lãnh đạo trung tả, ông Albanese - nhà lãnh đạo đảng Lao động đầu tiên lên nắm quyền trong hơn một thập kỷ.
"Chúng tôi đang thiết lập lại mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa Australia và Pháp", ông Albanese nói, sau khi nói chuyện với ông Macron về dàn xếp.
"Tôi mong nhận được lời mời của Tổng thống Macron để tôi đến thăm Paris trong thời gian sớm nhất".
Trong khi đó, chính phủ của ông Albanese cũng đã có những bước đi dự kiến để tiến hành các cuộc đàm phán cấp bộ trưởng với Trung Quốc sau một loạt các tranh chấp chính trị và thương mại giữa các nước.
Mối quan hệ giữa nước này với Trung Quốc đi xuống sau khi Úc kêu gọi điều tra nguồn gốc của coronavirus và cấm công ty Trung Quốc Huawei xây dựng mạng 5G của mình.
Phát biểu tại Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles cho biết Australia muốn có quan hệ "tôn trọng" với tất cả các nước trong khu vực, đồng thời nói thêm: "Điều này bao gồm cả Trung Quốc."
Ông nói: "Australia coi trọng mối quan hệ hữu ích với Trung Quốc. Tất cả chúng ta cần phải sống cùng nhau và hy vọng cùng nhau thịnh vượng".
Trước đó, Trung Quốc đã cáo buộc Úc, Mỹ và Anh có "tâm lý Chiến tranh Lạnh" khi họ hợp tác trong thỏa thuận Aukus nhằm đối phó Bắc Kinh.